W środę, 26 czerwca 2024, szwajcarska spółka RUAG Aerostructures Schweiz AG poinformowała za pośrednictwem swojego profilu na portalu społecznościowym LinkedIn, że otrzymała wstępną zgodę na zmontowanie 4 z 36 zamówionych samolotów wielozadaniowych Lockheed Martin F-35A Lightning II przez Szwajcarię.
F-35A podczas testów w Szwajcarii / Zdjęcie: USAF
RUAG otrzymuje wstępną zgodę na ostateczną produkcję myśliwców F-35.
Otrzymaliśmy wstępną zgodę na ostateczną produkcję czterech nowych myśliwców F-35. Dzięki temu projektowi mamy teraz okazję w przyszłości w dalszym ciągu wnosić swój wkład w nasze poszukiwane na całym świecie umiejętności związane z odrzutowcami. Projekt daje nam także możliwość zapewnienia przejścia z samolotów F/A-18 na F-35. W ten sposób w znaczący sposób przyczyniamy się do dyspozycyjności Sił Powietrznych i realizujemy nasz mandat służbowy na rzecz armii szwajcarskiej – czytamy w komunikacie prasowym.
Przypomnijmy, że 19 września 2022 szwajcarski federalny urząd zakupów obronnych Armasuisse zawarł umowę o wartości 6,035 mld CHF (29,44 mld zł) na zakup 36 F-35A w programie nowych samolotów bojowych (Neues Kampfflugzeug, NKF) w ramach modernizacji zdolności powietrznych sił zbrojnych o kryptonimie Bodluv (Bodengestützte-Luft-Verteidigung). Wcześniej, 15 września szwajcarskie Zgromadzenie Narodowe (parlament) zatwierdziło wybór, który wskazano pierwotnie 30 czerwca 2021.
28 listopada 2020 amerykańska spółka Lockheed Martin, główny integrator i producent samolotów, informowała, że złożyła Szwajcarii ofertę przemysłową w programie, który wówczas opiewał na około 40 samolotów.
Podkreślono wówczas, że przedłożona oferta jest kompleksowa i zrównoważona, dostosowana do wymagań szwajcarskich dotyczących autonomii eksploatacji nowych samolotów bojowych wraz z kompletnym programem szkoleniowym dla personelu powietrznego i naziemnego. Amerykanie zapewnili, że lokalne przedsiębiorstwa branżowe będą mieć pełne prawo do konkurowania w zamówieniach w programie F-35 JSF (Joint Strike Fighter) na produkcję komponentów do samolotów produkowanych dla wszystkich użytkowników.
Oferta obejmowała także sześciomiesięczny pakiet części zamiennych od rozpoczęcia dostaw samolotów, a także – co jest clue tematu – opcję montażu końcowego 4 z 40 (wówczas) samolotów na terytorium Szwajcarii, aby lokalny przemysł nabył wiedzę i doświadczenie w zakresie wsparcia eksploatacji i utrzymania płatowców tych samolotów.
Oferta montażu końcowego jest na tyle interesująca, gdyż jak dotąd samoloty F-35 były montowane tylko i wyłącznie w trzech lokalizacjach (Final Assembly and Check-Out, FACO) w Fort Worth (Teksas), w Nagoi (Japonia) i Cameri (Włochy). W przeciwieństwie jednak do przyszłej, szwajcarskiej lokalizacji, są to stałe linie montujące samoloty przez cały czas. Wydaje się, że RUAG postawi na manufakturę, niż pełnoprawną linię montażową (pierwsze 8 szwajcarskich F-35A zostanie zmontowanych w Fort Worth, a 24 w Cameri), która prawdopodobnie powstanie w głównej lokalizacji spółki, w Emmen.
Jeśli chodzi o najnowszych użytkowników F-35, dla porównania, Finlandia otrzymała ofertę produkcji drzwi podwozia (głównego i przedniego) w zakładzie Patrii Halli w Jämsä, a także 400 przednich struktur kadłubów samolotów F-35 oraz silników Pratt & Whitney F135 w zakładzie tej samej spółki w Nokii. Z kolei w Niemczech – w miejscowości Weeze, w kraju związkowym Nadrenia Północna-Westfalia – powstaje zakład IAL (Integrated Assembly Line) grupy Rheinmetall AG, który wyprodukuje 400 centralnych części kadłuba F-35A (centropłatów) dla niemieckich wojsk lotniczych (a więc do 35 samolotów) i innych odbiorców. W czeskich Pardubicach z kolei spółka LOM Praha utworzy centrum szkolenia pilotów tamtejszych F-35A. O tak szerokim offsecie w zakresie włączenia do produkcji czy szkolenia pilotów nie można powiedzieć w przypadku Belgii czy Polski.
Na koniec warto dodać, co też jest istotne, że w drugiej połowie roku RUAG Aerostructures Schweiz AG, zatrudniająca obecnie 230 osób, zostanie w całości przejęta przez spółkę Pilatus Aircraft Ltd, zgodnie z jej komunikatem prasowym z 22 stycznia br.