W piątek, 11 kwietnia 2025, szwajcarski federalny urząd zakupów obronnych Armasuisse poinformował, że we współpracy z siłami zbrojnymi w dniach 31 marca-11 kwietnia przetestował wielofunkcyjną stację radiolokacyjną TRML-4D, systemu obrony powietrznej średniego zasięgu IRIS-T SLM (Infra-Red Imaging System-Tail Surface Launched Medium Range), przed planowanym zakupem tych zestawów przeciwlotniczych od niemieckiej spółki Diehl Defence.
TRML-4D / Zdjęcia: Diehl Defence
Dzięki testom osiągnięto kolejny krok w procesie udzielania zamówień. Zdolności radaru o zasięgu wykrywania do 250 km przetestowano w specyficznej szwajcarskiej topografii i przeprowadzono różne badania kompatybilności częstotliwości z systemami cywilnymi, takimi jak radar pogodowy. Testy odbywały się na przemian na należącym do władz federalnych ośrodku testowym Homberg oraz na terenie lotniska Emmen.
Podczas testów odbywały się loty samolotami PC-12, PC-7 i F/A-18 Hornet oraz śmigłowców, głównie nad ich ustalonymi obszarami ćwiczeń. Testy były wspierane przez producenta systemu IRIS-T SLM, czyli Diehl Defence oraz producenta radaru TRML-4D, czyli Hensoldt.
Celem testów jest planowany zakup od 4 do 5 zestawów obrony powietrznej IRIS-T SLM w ramach programu naziemnej obrony powietrznej średniego zasięgu GBAD MR na co w 2024 zatwierdzono kredyt gwarancyjny w wysokości 660 mln CHF (3,062 mld zł). Przewiduje się, że umowa zostanie podpisana w trzecim kwartale 2025 i jest częścią europejskiej inicjatywy kolektywnej obrony przeciwlotniczej i przeciwrakietowej European Sky Shield (ESSI) pod przewodnictwem Niemiec, do której Szwajcaria dołączyła w lipcu 2023.
IRIS-T SLM będzie uzupełnieniem zestawów dalekiego zasięgu Bodluv (Bodengestützte-Luft-Verteidigung), czyli pięciu przyszłych baterii zestawów przeciwlotniczych i przeciwrakietowych MIM-104F Patriot PAC-3+.
Elementy zestawu IRIS-T SLM
Zestaw/bateria systemu IRIS-T SLM składa się z kontenerowego taktycznego centrum dowodzenia (TOC) z systemem kierowania ogniem Airbus Defence Fortion IBMS-FS, wspomnianego radaru TRML-4D oraz trzech wyrzutni pocisków przechwytujących IRIS-T/TCV (Infra-Red Imaging System Tail/Thrust Vector-Controlled) z zapalnikiem zbliżeniowym i uderzeniowym. Pozwala to na rażenie celów na dystansie do 40 km i na pułapie do 20 km. Jest to wydłużona wersja systemu IRIS-T SLS (Surface-Launched, Short-range).
Pocisk przechwytujący IRIS-T/TCV jest zdolny do zwalczania celów powietrznych w trybie samonaprowadzania się przed (Lock-On Before Launch, LOBL) oraz po wystrzeleniu pocisku (Lock-On After Launch, LOAL) i jest wyposażony w zapalnik zbliżeniowy i uderzeniowy.
Warto dodać, że Diehl Defence opracowuje także wariant IRIS-T SLX o zasięgu do 80 km i pułapie do 30 km. Będzie on również wykorzystywał połączony radar i system naprowadzania w podczerwieni. Na berlińskich targach ILA 2024 Diehl Defence zaprezentowała model nowego pocisku rozwijanego dla IRIS-T SLX. W dalszej kolejności ma zostać zintegrowany także z IRIS-T SLM. Dyrektor programu IRIS-T w Diehl Defence Harald Buschek powiedział, że ten wariant będzie zdolny do zwalczania pocisków dalekiego zasięgu klasy stand-off i prawdopodobnie będzie gotowy do wdrożenia operacyjnego w ciągu około 4 lat. Zachowa również zdolność do zwalczania pocisków manewrujących i statków powietrznych.
W ramach inicjatywy ESSI, na zakup baterii zestawów IRIS-T SLM zdecydowały się Niemcy, Bułgaria, Łotwa i Estonia, a zainteresowanie zakupem wyrażają Słowenia i Litwa. Spoza tej inicjatywy zamówienie złożył Egipt, a Ukraina otrzymała zestawy od Niemiec w ramach pomocy wojskowej. Poza wymienionymi do inicjatywy ESSI należą także Belgia, Czechy, Węgry, Królestwo Niderlandów, Norwegia, Słowacja, Rumunia, Wielka Brytania, Finlandia, Szwecja, Dania i Austria. Dołączenie do inicjatywy zapowiedziała także Polska.