W środę, 6 marca, prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski i premier Grecji Kyriakos Micotakis składali wizytę w Odessie, celem inspekcji Komercyjnego Portu Morskiego w ramach Czarnomorskiej Inicjatywy Zbożowej. Podczas wizyty doszło do rosyjskiego ataku rakietowego i eksplozji głowicy bojowej pocisku balistycznego w odległości kilkuset metrów od oficjeli.
Zdjęcie: Prezydent Ukrainy
Jak poinformowała CNN, głowica bojowa prawdopodobnie rakietowego pocisku balistycznego krótkiego zasięgu klasy ziemia-ziemia 9M720 Iskander-M (w kodzie DIA/NATO: SS-26 Stone) upadła i zdetonowała w odległości ok. 500 metrów od delegacji państwowych Ukrainy i Grecji. Według Ukraińskiej Prawdy, dystans był mniejszy, bo wynosił zaledwie 150 metrów. Zginęło pięć osób, a kolejne zostały ranne. Prezydentowi Ukrainy ani premierowi Grecji nic się nie stało.
O godz. 14.41 czasu lokalnego ogłoszono alarm przeciwlotniczy, po czym nastąpił atak rakietowy. Według źródeł, nie ma potwierdzenia, że celem ataku mógł być konwój w którym jechał ukraiński prezydent, ale eksplozja nastąpiła blisko miejsca gdzie w tym czasie znajdowała się grecka delegacja państwowa. Zaatakowany został hangar w którym miały być zmagazynowane morskie bezzałogowce nawodne, w ostatnim czasie wykorzystywane do zatapiania rosyjskich okrętów nawodnych.
Według źródeł ukraińskich, to był najpoważniejszy przypadek zagrożenia życia ukraińskiego prezydenta od wybuchu pełnoskalowej wojny, nie licząc jego wizyt w rejonie frontu. Siły Zbrojne Ukrainy uważają jednak, że celem ataku był port, co jest związane z metodycznym terrorem stosowanym przez Rosję, a nie próbą zamachu na głowę państwa. Podobnie uważa administracja prezydenta USA Joe Bidena, która skomentowała zdarzenie dla ABC News. Rzecznik Rady Bezpieczeństwa Narodowego USA John Kirby podkreślił jednak, że był to bardzo niebezpieczny i lekkomyślny atak.
Widzieliśmy dziś ten atak – powiedział prezydent Zełenski podczas wspólnej konferencji prasowej z greckim premierem, którą zorganizowano później. Widzicie, z kim mamy do czynienia, nie obchodzi ich, w co trafiają. Wiem, że dziś były ofiary. Nie znam jeszcze wszystkich szczegółów, ale wiem, że są martwi, są ranni.
Według dowódcy ukraińskiej marynarki wojennej wiceadm. Ołeksija Nejiżpapy, od lipca 2023 roku Rosjanie wystrzelili na instrastrukturę portową obwodu odeskiego ponad 880 bezzałogowców kamikaze rodziny Shahed/Gierań i ponad 170 pocisków rakietowych.
Przywódcy Ukrainy i Grecji zostali poinformowani o funkcjonowaniu korytarza zbożowego utworzonego jednostronnie przez Ukrainę w sierpniu 2023, po wycofaniu się Rosji z Czarnomorskiej Inicjatywy Zbożowej 17 lipca ubiegłego roku. Nowy korytarz umożliwił w ciągu siedmiu miesięcy eksport prawie 28 mln ton zbóż i innych towarów do co najmniej 38 państw. Ponadto w okresie grudzień 2023-luty 2024 znacząco wzrósł wolumen towarów przewożonych z portów odeskich. Dla porównania, podczas trwania inicjatywy z Rosją, z portów wyeksportowano 32,8 mln ton produktów rolnych i innych w ciągu 12 miesięcy.
Ministerstwo Obrony Federacji Rosyjskiej potwierdziło fakt przeprowadzenia ataku w swoim codziennym sprawozdaniu o prowadzonych działaniach wojennych w Ukrainie:
(…) Siły Zbrojne Federacji Rosyjskiej przeprowadziły wysokoprecyzyjny atak rakietowy na hangar w portowej dzielnicy przemysłowej Odessy, gdzie trwały przygotowania do bojowego użycia bezzałogowych łodzi sił zbrojnych Ukrainy. Cel ataku został osiągnięty. Obiekt zostaje trafiony (…)