We wtorek, 5 marca, rosyjskie media opublikowały krótkie, bo 17-sekundowe nagranie wideo z uruchomionego niedawno zakładu produkcji licencyjnej irańskiej amunicji krążącej Shahed-136, która otrzymała lokalne oznaczenie Gierań-2. Zakład Jełabuga Maszinerja mieści się w specjalnej strefie ekonomicznej Jełabuga w Republice Tatarstanu. Zgodnie z wcześniejszymi doniesieniami, miał rozpocząć produkcję z początkiem 2024, ale istnieją przesłanki, że faktycznie rozpoczęto ją już wcześniej.
Zdjęcia: Internet via X
Na nagraniu widać dziesiątki płatowców w jasnym i ciemnym kamuflażu oraz oznaczeniem Gierań w języku rosyjskim na skrzydłach. Wydaje się, że znajdują się nadal w fazie montażu końcowego, jeszcze bez zintegrowanych jednostek napędowych i awioniki (i prawdopodobnie także bez głowic bojowych rzecz jasna).
Russian media published a video from the "Shahed" UAV assembly shop pic.twitter.com/0KWH8aKpQ1
— NEXTA (@nexta_tv) March 5, 2024
Wydaje się, że różnice w malowaniu mają wynikać z kwestii wykorzystania tejże amunicji, odpowiednio, w warunkach operacji dziennych i nocnych (według innych doniesień ciemne malowanie jest w istocie wykonane specjalną powłoką redukującą przekrój radarowy – nie są to informacje potwierdzone).
Licencyjne Gierań-2 używane od października 2022 w działaniach wojennych przeciwko Ukrainie (w znacznie większej liczbie niż mniejsze Shahed-131/Gierań-1) miały być produkowane w Rosji na licencji od 2024. Jednak już na początku grudnia 2023 w kolejnym rosyjskim ataku znaleziono szczątki z oznaczeniami sugerującymi, że są wyprodukowane lokalnie. Według doniesień, zakład miał zostać uruchomiony w trybie przyspieszonym, już w w kwietniu 2023, ale w dużej mierze polegać na komponentach z Iranu (czyli być montownią). Do sierpnia miał zmontować 300 egzemplarzy, ale dopiero z nowym rokiem rozpocząć samodzielną produkcję. We wrześniu pojawiły się doniesienia o użyciu nowych głowic bojowych, przenoszących wolframowe kulki, celem zwiększenia efektu rażenia podczas detonacji. W listopadzie odkryto w niektórych szczątkach ukraińskie karty SIM 4G, dzięki którym drony mają nawigować precyzyjniej dzięki nadajnikom GSM na Ukrainie.
https://twitter.com/Alfaiomi/status/1724795264232526098
Wcześniej, Iran miał sprzedać reżimowi Putina nawet 1750 egzemplarzy (później liczby te uległy zwiększeniu) za które, zgodnie z doniesieniami, Kreml miał płacić złotem. 5 lutego br. pojawiła się informacja, że hakerzy z grupy PRANA włamali się na serwery spółki Sahara Thunder, która miała pod przykrywką sprzedać do Rosji Shahedy (oficjalnie łodzie motorowe). Wynika z nich, że do końca 2023, Rosja miała pozyskać licencję na wyprodukowanie 6000 egzemplarzy z terminem do połowy 2025. Zostały one początkowo wycenione na 23 mln RUB (1 mln zł) za sztukę, a później na 12 mln RUB (524 tys. zł) lub 18 mln RUB (786 tys. zł). Umowa miała opiewać na 108,5 mld RUB (4,74 mld zł). Ostatecznie, koszt produkcji w Rosji miał wynieść jednostkowo 14,9 mln RUB (650 tys. zł). W lutym 2023 Jełabuga Maszinerja miała zapłacić Sahara Thunder za drony 2 067 795 sztukami jednogramowych sztabek złota (Reuters: Iran dostarcza Rosji kilkaset pocisków balistycznych).
Shahed-136/Gierań-2 jest napędzany silnikiem tłokowym Mado MD-550 (który może być kopią niemieckiego Limbach L550E). Jest to 4-cylindrowy, 2-suwowy, chłodzony powietrzem, silnik spalinowy o mocy 50 KM, produkowany przez chińską spółkę Wofei Technology (Shenzhen) Co., Ltd. Zapewnia prędkość przelotową ok. 185 km/h. Jego wadą jest głośna praca, która powoduje, że w przypadku fazy terminalnej lotu z wyprzedzeniem można usłyszeć nadciągające niebezpieczeństwo. Wyeliminowano ten problem w najnowszym odrzutowym Shahed-238, który także trafił do rosyjskich sił zbrojnych, ale z Iranu.
Shahed-136 ma 3,5 m długości i 2,5 m rozpiętości skrzydeł, a masa startowa wynosi 200 kg. Bezzałogowiec przenosi głowicę bojową o masie od 30 do 50 kg. Został opracowany przez Centrum Badań Przemysłu Lotniczego Shahed i jest produkowany przez Iran Aircraft Manufacturing Industrial Company (HESA). Zasięg amunicji krążącej nie dokładnie jest znany i jest szacowany na od 970 do nawet 2500 km.