W poniedziałek, 16 grudnia 2024, odbyła się uroczystość położenia stępki pod szósty niszczyciel min projektu 258 Kormoran II. Okręt, który aktualnie oznaczony jest formalnie jedynie numerem budowy 258/6, docelowo otrzyma nazwę ORP Czajka oraz numer burtowy 606.
Zdjęcia: Marynarka Wojenna RP via X
Ze względu na silny wiatr, w porywach dochodzący do 100 km/h, uroczystość przyjęła wewnętrzny charakter techniczny (Polska specjalność? Niszczyciele min).
Budowa tej ostatniej spośród zamówionych jednostek typu Kormoran II rozpoczęła się w stoczni Remontowa Shipbuilding w Gdańsku prawie równo dwa miesiące temu – 15 października. Wówczas miała miejsce uroczystość pierwszego palenia blach, która jest momentem faktycznego rozpoczęcia prac przy produkcji nowej jednostki pływającej. Dzisiejsza uroczystość położenia stępki stanowi formalną datę rozpoczęcia budowy okrętu.
Program budowy niszczycieli min projektu 258 Kormoran II rozpoczęty został przeszło 11 lat temu, kiedy to 23 września 2013 roku w Gdyni podpisano umowę na budowę pierwszej jednostki oznaczonej numerem budowy 258/1. W umowie zawarto także opcję na zakup co najmniej dwóch dalszych okrętów seryjnych.
Prototyp, który na chrzcie otrzymał nazwę Kormoran, zwodowano 4 września 2015 roku, do służby zaś wszedł 28 listopada 2017 roku. Miesiąc później Ministerstwo Obrony Narodowej skorzystało z zawartej w umowie opcji i 27 grudnia podpisano ze stocznią Remontowa Shipbuilding umowę na budowę dwóch jednostek seryjnych. Jej wartość wyniosła w momencie podpisania 1,186 mld zł (po wprowadzeniu kolejnych aneksów wzrosła do 1,39 mld zł)
Budowa pierwszego okrętu seryjnego – 258/2 – rozpoczęła się paleniem blach 18 września, zaś jego stępkę położono 5 grudnia 2018 roku. Blachy pod drugi – 258/3 – rozpoczęto palić 19 czerwca, a budowę formalnie rozpoczęto położeniem stępki 17 grudnia 2019 roku.
Ponieważ po rozpoczęciu ich budowy cały czas trwały badania eksploatacyjno-wojskowe prototypu, wyciągnięte w ich trakcie wnioski wniosły liczne zmiany do jednostek seryjnych. Dotyczyły one m.in. systemów obrony przeciwminowej, zmienionego zestawu pojazdów podwodnych, okrętowego systemu zarządzania walką SCOT-M 258, systemów łączności i nawigacji, a także modyfikacji siłowni i obrony przeciwawaryjnej okrętu.
Trzecim aneksem do umowy, który podpisano 14 sierpnia 2020 roku, zdecydowano o zastosowaniu na okrętach seryjnych okrętowego systemu uzbrojenia OSU-35K z armatą morską AM-35K kal. 35 mm, w miejsce obecnej na prototypie armaty morskiej kal. 23 mm ZU-23-2MR Wróbel II, a także włączono do wyposażenia okrętów sonar holowany Kraken KATFISH 180 wraz z systemem jego stawiania i wybierania.
W efekcie po uwzględnieniu wszystkich modyfikacji okręty weszły do służby: ORP Albatros (602) – 28 listopada 2022 i ORP Mewa (603) – 14 lutego 2023 roku. Cała trójka Kormoranów II, to jest prototyp i dwa okręty seryjne, weszła w skład stacjonującego w Gdyni 13. Dywizjonu Trałowców im. adm. floty Andrzeja Karwety.
Wprowadzenie do jednego z dwóch polskich dywizjonów trałowców nowych okrętów nie rozwiązywało jednak problemu zastąpienia/uzupełnienia trałowców proj. 207 stanowiących wyłączne wyposażenie drugiego przeciwminowego dywizjonu w naszej marynarce – stacjonującego w Świnoujściu 12. Wolińskiego Dywizjonu Trałowców.
W związku z tym zdecydowano o zakupie kolejnej trójki niszczycieli min projektu 258, tym razem mających stacjonować na zachodnim wybrzeżu. O zawarciu umowy poinformowano 26 czerwca 2022 roku, a jej wartość wyniosła 2,49 mld zł.
Zgodnie z przyjętym harmonogramem okręty dla 12. Wolińskiego Dywizjonu Trałowców mają być przekazywane zamawiającemu sukcesywnie w latach 2026-2027: pierwszy do końca lipca 2026 roku, zaś dwa kolejne do końca marca oraz października 2027 roku.
Prace konstrukcyjne przy pierwszym okręcie nowej serii – 258/4 rozpoczęto paleniem blach 28 marca 2023 roku. Położenie jego stępki nastąpiło 25 lipca 2023 roku, zaś 26 czerwca 2024 miało miejsce wodowanie i chrzest, na którym okręt otrzymał imię Jaskółka. Budowa kolejnych jednostek rozpoczyna się w odstępach około dziewięciomiesięcznych. Palenie blach na 258/5 (przyszła Rybitwa) miało miejsce 19 stycznia, a niespełna 9 miesięcy później – 15 października 2024 roku zaczęto prace przy ostatnim okręcie 258/6 (Czajka). Położenie stępki 258/5 odbyło się 20 marca, a dzisiaj dołączył do niego 258/6. Wodowania obu jednostek zaplanowano odpowiednio na marzec i grudzień przyszłego roku.
Seryjne niszczyciele min projektu 258 Kormoran II przeznaczone są do poszukiwania i zwalczania min morskich w akwenach Morza Bałtyckiego oraz Morza Północnego. Przy wyporności standardowej około 850 ton okręty mają długość maksymalną 58,5 m, szerokość maksymalną 10,3 m i zanurzenie konstrukcyjne 2,7 m. Załoga liczy 45 osób w przypadku okrętów pierwszej serii i 48 w przypadku trzech pozostałych.
Do wykonywania swoich zasadniczych działań okręty dysponują szeroką gamą środków. Do wykrywania min służą podkadłubowa stacja SHL-101/TM oraz sonary przenoszone przez podwodne bezzałogowce: HISAS 1032 na autonomicznym pojeździe podwodnym Kongsberg Hugin 1000 oraz sonar obserwacji bocznej Edge Tech 2205 na także autonomicznym Teledyne Marine Gavia. Te środki uzupełnia holowana stacja hydrolokacyjna obserwacji bocznej Kraken Robotics Katfish-180. Nie jest ona stałym wyposażeniem okrętów. Zakupiono dwa takie urządzenia po jednym dla każdego z dywizjonów. W razie potrzeby sonar wraz z autonomicznym systemem do wodowania i wybierania ALARS (Autonomous Launch and Recovery System) zostaje umieszczony na pokładzie rufowym na lewej burcie.
Do zwalczania wykrytych min przeznaczone są: pojazd podwodny SAAB Double Eagle SAROV (Semi Autonomous Remotely Operated Vehicle) przenoszący ładunki wybuchowe Toczek A o masie 48 kg zawierający 40 kg materiału wybuchowego lub Toczek B o masie 10 kg (w tym materiał wybuchowy 6 kg) oraz zdalnie sterowane samobieżne ładunki niszczące (jednorazowe pojazdy podwodne) Głuptak. Pozwalają one na zniszczenie miny na głębokościach w zakresie od 3 do 200 metrów, w odległości 400 m od miejsca wodowania przy pracy w prądzie o prędkości do 2 m/s oraz teoretycznym maksymalnym zasięgu 1500 m przy prądzie 0-0,2 m/s.
Miny mogą być także niszczone ładunkami zakładanymi przez nurków-minerów. Do zabezpieczenia ich działań na okręcie umieszczono mieszczącą do 6 osób komorę hiperbaryczną oraz łodzie hybrydowe Sportis S-6200ID do ich transportu.
Uzbrojenie artyleryjskie składa się z armaty morskiej kal. 35 mm AM-35K wchodzącej w skład okrętowego systemu uzbrojenia OSU-35K. Jest ona przeznaczona do zwalczania zarówno celów nawodnych, jak i powietrznych.
Uzupełniają ją trzy wielkokalibrowe karabiny maszynowe kal. 12,7 mm WKM-Bm, produkcji ZTM Tarnów, umieszczonych na skrzydłach mostka po obu burtach oraz na rufie.
Obronę przeciwlotniczą okrętów tworzą przenośne zestawy rakiet przeciwlotniczych Grom/Piorun.
Dziś odbyła się ceremonia położenia stępki pod szósty z serii nowoczesnych niszczycieli min projektu 258 typu KORMORAN II.
Przyszły ORP Czajka o numerze burtowym 606, będzie ostatnim z trzech jednostek przeznaczonych dla świnoujskiego 12 Dywizjonu Trałowców z #8FOW 🇵🇱⚓️ pic.twitter.com/hgyarD7SA1
— Marynarka Wojenna RP/ Polish Navy (@MarWojRP) December 16, 2024