W poniedziałek, 25 września, europejska spółka Airbus Defence and Space poinformowała w mediach społecznościowych, że dostarczyła serbskim wojskom lotniczym i obrony powietrznej (Ratno vazduhoplovstvo i protivvazduhoplovna odbrana Vojske Srbije, RV i PVO) pierwszy z dwóch zamówionych 23 lutego 2022 średnich samolotów transportowych C295 (Serbskie Siły Powietrzne i Obrony Powietrznej zostaną nowym użytkownikiem samolotów C295).
Nowy serbski C295 w eskorcie dwóch MiG-29 nad Belgradem / Zdjęcie: Airbus Defence and Space
Władze w Belgradzie zdecydowały się na pozyskanie dwóch C295 11 października 2021, pierwszego dnia 10. Międzynarodowych Targów Uzbrojenia i Sprzętu Wojskowego Partner 2021. Odrzucono jednocześnie kontrofertę włoskiej spółki Leonardo z samolotem C-27J Spartan (dwa takie samoloty będą użytkowane np. w Słowenii). Zdecydowano wówczas o zakupie również dodatkowych śmigłowców H145M (Umowa na drugiego Spartana dla Słowenii, C295 i H145M dla Serbii).
Jak wspomniano, 23 lutego 2022, w Madrycie w obecności wysokich rangą przedstawicieli rządów Republiki Serbii i Królestwa Hiszpanii, podpisano umowę międzyrządową (Government-to-Government Agreement) oraz o współpracy w zakresie możliwości kooperacji obu państw w przyszłych programach zbrojeniowych.
Oba zamówione samoloty są dostarczone w konfiguracji transportowej. Są wyposażane w nowoczesną awionikę Collins Aerospace Pro Line Fusion i pozwolą na zwiększenie zdolności transportu lotniczego Republiki Serbii. Oczekuje się, że finalizacja dostaw nastąpi pod koniec 2023.
C295 zastąpią pojedynczy samolot transportowy An-26 o nr rejestracyjnym T-70, będącym na stanie 138. Eskadry Lotnictwa Transportowego w bazie lotniczej im. płk pil. Milenko Pavlovicia (potocznie nazywanej Batajnica). Według wcześniejszych informacji na wyposażeniu znajdował się także lekki An-2TP, wyprodukowany w PZL Mielec, ale według danych z raportu World Air Forces, został skreślony ze stanu.
W ostatnim czasie swój pierwszy C295MW odebrały Indie (łącznie zamówiono 56 egzemplarzy, z których 16 powstaje w Hiszpanii, a pozostałe 40 powstanie w Indiach w ramach realizacji polityki Make In India) (Airbus dostarczył Indiom pierwszy zamówiony samolot C295).
Przy 283 zamówionych samolotach przez 41 użytkowników, C295 jest niekwestionowanym liderem w swoim segmencie i wyróżnia się wszechstronnością (do najnowszych zamówień dołączyły m.in. Angola, Czechy i Kanada). Może przewozić do 71 żołnierzy lub 50 spadochroniarzy, cargo, służyć do ewakuacji medycznej oraz startować i lądować na krótkich i nieutwardzonych drogach startowych.
Ważnym elementem programu C295 jest spółka Airbus Poland, której zakład w Warszawie produkuje znaczącą część każdego egzemplarza samolotu w zakresie struktur lotniczych i wiązek elektrycznych – ponad 40%. Działa tam również Centrum Serwisowe tych samolotów, z którego korzysta Polska i inni użytkownicy. Od 2001 dawne zakłady PZL Okęcie należą do Airbus Defence and Space (wówczas EADS Construcciones Aeronauticas SA, CASA – która dziś jest jej częścią).
👀 Spotted flying over Belgrade 🇷🇸: this is the 1️⃣st of 2⃣ #C295 in transport configuration which we delivered to #Serbia today, one year after contract signature. pic.twitter.com/aXMQBjCuYw
— Airbus Defence (@AirbusDefence) September 25, 2023