Defence & Space

Heliotrop: Umowa na zagłuszarki nawigacji satelitarnej podpisana

3 lipca 2025 została podpisana umowa pomiędzy Skarbem Państwa – Agencją Uzbrojenia a czeską URC Systems, spol. s r.o. na dostawę zestawów do zakłócania…

2025-07-03 | Rafał Muczyński | 3 minuty

Norwegia zainteresowana amerykańskimi bezzałogowcami morskimi

Ministerstwo Obrony Norwegii jest zainteresowane zakupem amerykańskich bezzałogowców morskich MQ-4C Triton klasy HALE lub MQ-9B SeaGuardian klasy MALE.

2025-07-03 | Rafał Muczyński | 7 minut

Perskie szachy: Gra ajatollaha o utrzymanie się na planszy

Śmierć ajatollaha Alego Chameneiego nie nastąpiła – ale trwa. I choć oficjalnie nikt tego nie powie, w Teheranie wszyscy już wiedzą, że era Najwyższego Przywódcy zbliża…

2025-06-27 | Sławek Zagórski | 8 minut

Ewakuacja Polaków z Izraela: Kolejna wielka improwizacja

Kolejna kryzysowa sytuacja na Bliskim Wschodzie pokazała, że mijają lata, zmieniają się premierzy i ministrowie obrony, a Polska jak nie była przygotowana do ewakuacji swoich obywateli…

2025-06-20 | Sławek Zagórski | 5 minut

Współpraca Wojsk Obrony Cyberprzestrzeni z Google Cloud

Wicepremier i minister obrony narodowej Władysław Kosiniak-Kamysz spotkał się z Marcusem D. Jadotte, wiceprezesem ds. Relacji z Rządem i Polityki Publicznej w Google Cloud.

2025-06-27 | Rafał Muczyński | 2 minuty

Sprzęt łączności specjalnej do naprawy

2. Regionalna Baza Logistyczna opublikowała informację o uruchomieniu postępowania przetargowego na naprawy, konserwację, przeglądy oraz pozostałe usługi utrzymujące w sprawności technicznej sprzęt łączności specjalnej…

2025-06-18 | Rafał Muczyński | 10 minut

Miecze w Karpackiej Troi

Miecz to szczególny element uzbrojenia, towarzyszący nam od epoki brązu. Karpacka Troja, skansen archeologiczny zlokalizowany w Trzcinicy koło Jasła, zaprasza na szczególne wydarzenie. W ramach…

2025-07-02 | Tomasz Świątkowski | 1 minut

Wielka Brytania uhonorowała gen. bryg. Stanisława Sosabowskiego

W Warszawie odbyła się uroczystość uhonorowania gen. bryg. Stanisława Sosabowskiego oraz 1. Samodzielnej Brygady Spadochronowej przez Rząd Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej.

2025-06-18 | Redakcja | 4 minuty

Thales Alenia Space zbuduje dla CNES satelitę łączności laserowej SOLiS

Francusko-włoska spółka Thales Alenia Space podpisała umowę z Francuską Agencją Kosmiczną (CNES) na budowę prototypowego satelity łączności laserowej w ramach projektu SOLiS.

2025-07-01 | Rafał Muczyński | 5 minut

Ministerstwo Obrony Finlandii wybrało ICEYE do zapewnienia wywiadu kosmicznego

Polsko-fińska spółka ICEYE oraz Ministerstwo Obrony Finlandii podpisały list intencyjny, który umożliwi fińskim siłom zbrojnym zakup satelitów SAR.

2025-06-27 | Redakcja | 4 minuty

Prof. Sławomir Cenckiewicz zostanie szefem BBN

Prezydent elekt Karol Nawrocki ogłosił, że szefem Biura Bezpieczeństwa Narodowego zostanie profesor Sławomir Cenckiewicz.

2025-07-03 | Redakcja | 6 minut

Politico: USA wstrzymały pomoc wojskową Ukrainie

Jak poinformował amerykański magazyn Politico, administracja prezydenta Donalda Trumpa wstrzymała zatwierdzoną przez Joe Bidena materiałową pomoc wojskową Ukrainie, tłumacząc to obawami o niski…

2025-07-02 | Rafał Muczyński | 6 minut

Heliotrop: Umowa na zagłuszarki nawigacji satelitarnej podpisana

3 lipca 2025 została podpisana umowa pomiędzy Skarbem Państwa – Agencją Uzbrojenia a czeską URC Systems, spol. s r.o. na dostawę zestawów do zakłócania…

2025-07-03 | Rafał Muczyński | 3 minuty

Norwegia zainteresowana amerykańskimi bezzałogowcami morskimi

Ministerstwo Obrony Norwegii jest zainteresowane zakupem amerykańskich bezzałogowców morskich MQ-4C Triton klasy HALE lub MQ-9B SeaGuardian klasy MALE.

2025-07-03 | Rafał Muczyński | 7 minut

Rozporządzenie porządkowe wojewody małopolskiego z dnia 29 czerwca 2025 r.

W związku z niebezpieczną sytuacją dotyczącą poszukiwań w okolicy Starej Wsi podejrzewanego o podwójne zabójstwo Tadeusza Dudy, wojewoda małopolski wydał poniższe rozporządzenie porządkowe dotyczące…

2025-07-01 | Mariusz Piwowar | 3 minuty

Bezzałogowce Bayraktar TB2 i FlyEye wesprą obławę Policji na zabójcę spod Limanowej

Na wniosek wojewody małopolskiego bezzałogowiec Bayraktar TB2 oraz zestawy FlyEye wesprą działania Policji związane z poszukiwaniem podejrzanego o podwójne zabójstwo, 57-letniego Tadeusza Dudy.

2025-06-30 | Rafał Muczyński | 5 minut

Umowa wykonawcza na kolejne zestawy Saab RBS 70 NG dla Szwecji

Szwedzki urząd zamówień obronnych FMV podpisał umowę z rodzimą spółką Saab Defence and Security na dostawy rakietowych zestawów przeciwlotniczych krótkiego zasięgu RBS…

2025-07-03 | Rafał Muczyński | 4 minuty

GDLS z umową na rozwój czołgów Abrams

Departament Obrony USA udzielił zamówienia w wysokości 150 mln USD spółce General Dynamics Land Systems w programie wsparcia inżynieryjnego czołgów rodziny M1…

2025-07-03 | Rafał Muczyński | 3 minuty

Heliotrop: Umowa na zagłuszarki nawigacji satelitarnej podpisana

3 lipca 2025 została podpisana umowa pomiędzy Skarbem Państwa – Agencją Uzbrojenia a czeską URC Systems, spol. s r.o. na dostawę zestawów do zakłócania…

2025-07-03 | Rafał Muczyński | 3 minuty

Norwegia zainteresowana amerykańskimi bezzałogowcami morskimi

Ministerstwo Obrony Norwegii jest zainteresowane zakupem amerykańskich bezzałogowców morskich MQ-4C Triton klasy HALE lub MQ-9B SeaGuardian klasy MALE.

2025-07-03 | Rafał Muczyński | 7 minut

Polska Tarcza PNT: Odporność systemów GNSS, zagrożenia hybrydowe i ochrona infrastruktury krytycznej

W Instytucie Łączności – Państwowym Instytucie Badawczym w Warszawie odbyła się konferencja poświęcona problematyce zakłóceń systemów nawigacji satelitarnej GNSS i budowie alternatywnych oraz odpornych…

2025-07-03 | Redakcja | 5 minut

BC Arms na targach „GRANICE”

Spółka BC Arms zaprezentowała swoje i partnerów wyroby podczas VIII edycji Terenowych Targów Ochrony Granic – Tarcza Wschód „GRANICE”, które odbyły…

2025-06-30 | Redakcja | 1 minut
Shooting

Unowocześniona luneta Z8i od SWAROVSKI OPTIK

Swarovski Optik, austriacki producent optyki z niemalże 80-letnią tradycją, zaprezentował unowocześnioną lunetę biegową Z8i.

2025-07-03 | Mariusz Piwowar | 3 minuty

Nowa CZ-tka w rodzinie

Koncern ČESKÁ ZBROJOVKA A.S. prezentuje najnowszy model popularnego kompaktowego pistoletu CZ P-10 C w wersji PORTED.

2025-07-02 | Mariusz Piwowar | 3 minuty

Unowocześniona luneta Z8i od SWAROVSKI OPTIK

Swarovski Optik, austriacki producent optyki z niemalże 80-letnią tradycją, zaprezentował unowocześnioną lunetę biegową Z8i.

2025-07-03 | Mariusz Piwowar | 3 minuty

Nowe latarki od Streamlight

Firma Streamlight, Inc., wiodący dostawca wysokowydajnego oświetlenia, ogłasza wprowadzenie na rynek rewolucyjnej serii innowacyjnych systemów oświetleniowych SL-SideSaddle zaprojektowanych do bezproblemowego montażu w szerokiej…

2025-07-01 | Mariusz Piwowar | 3 minuty

Nowa CZ-tka w rodzinie

Koncern ČESKÁ ZBROJOVKA A.S. prezentuje najnowszy model popularnego kompaktowego pistoletu CZ P-10 C w wersji PORTED.

2025-07-02 | Mariusz Piwowar | 3 minuty

Meprolight MMX3 i MMX4 – lekkie powiększalniki z dobrą optyką

Mepro MMX3 oraz MMX4, czyli nowa rodzina kompaktowych powiększalników od izraelskiego producenta. Jak wypadają w praktyce i w porównaniu do konkurencji?

2025-06-27 | Krzysztof Ptak | 8 minut

Paris Air Show 2025: Premiera Baykar TB3

55. Edycja Międzynarodowego Salonu Lotniczego i Kosmicznego, który odbywa się w stolicy Francji, stała się okazją dla firmy Baykar Technolgies do zaprezentowania pokładowego bojowego…

2025-06-19 | Radosław Niesobski | 3 minuty

Strzelectwo od podstaw, cz. 4 – Wniosek o pozwolenie i plan B

W poprzedniej części cyklu „Strzelectwo od podstaw” skupiłem się na gromadzeniu dokumentów potrzebnych do złożenia wniosku o pozwolenie na broń, więc teraz pora na kolejny etap – wizytę…

2025-06-09 | Tomasz Karasiński | 23 minuty

IFRE 2025: Maskpol z kombinezonami i maskami przeciwgazowymi

Wchodząca w skład Polskiej Grupy Zbrojeniowej spółka Maskpol zaprezentowała na V Międzynarodowych Targów Sprzętu i Wyposażenia Straży Pożarnej i Służb Ratowniczych KIELCE IFRE-EXPO część…

2025-06-17 | Michał Ihnatów | 3 minuty

Strzelnica Hubertus Chodzież zaprasza strzelców

Hubertus Chodzież, dystrybutor marki CZ w Polsce, zaprasza na swój obiekt położony w spokojnej, leśnej okolicy. Obiekt to kompleks łączący nie tylko zróżnicowane osie strzeleckie, ale również…

2025-06-11 | Michał Ihnatów | 6 minut

Strzelectwo od podstaw, cz. 4 – Wniosek o pozwolenie i plan B

W poprzedniej części cyklu „Strzelectwo od podstaw” skupiłem się na gromadzeniu dokumentów potrzebnych do złożenia wniosku o pozwolenie na broń, więc teraz pora na kolejny etap – wizytę…

2025-06-09 | Tomasz Karasiński | 23 minuty

Minister Sportu i Turystyki uchyla uchwałę PZSS

Minister Sportu i Turystyki Sławomir Nitras uchylił uchwałę Zarządu Polskiego Związku Strzelectwa Sportowego 27/2025 z dnia 26 marca 2025 roku w sprawie wprowadzenia…

2025-05-23 | Michał Ihnatów | 3 minuty

Czasowy zakaz noszenia broni w Warszawie w dniu 25 maja

Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji opublikowało rozporządzenie w sprawie wprowadzenia czasowego zakazu noszenia broni lub przemieszczania jej w stanie rozładowanym na obszarze miasta stołecznego…

2025-05-23 | Michał Ihnatów | 4 minuty

SprawdzaMY za zaświadczeniem do nabycia broni w mObywatel

Zespół SprawdzaMY, założony przez Rafała Brzoskę, zgłosił kolejny pomysł w najnowszym pakiecie usprawnień – wprowadzenie zaświadczenia upoważniajacego do nabycia broni do aplikacji mObywatel.

2025-05-09 | Michał Ihnatów | 3 minuty

Meprolight MMX3 i MMX4 – lekkie powiększalniki z dobrą optyką

Mepro MMX3 oraz MMX4, czyli nowa rodzina kompaktowych powiększalników od izraelskiego producenta. Jak wypadają w praktyce i w porównaniu do konkurencji?

2025-06-27 | Krzysztof Ptak | 8 minut

Savage Revel DLX – gdzie tradycja łączy się z nowoczesnością

„Is that you, John Wayne? Is this me?” Bierzesz do rąk lewara – a zasadniczo karabinek dźwigniowy (obrzydliwa nazwa, czasem jej użyję…

2025-06-24 | Anna Mielczarek | 11 minut

Relacja z Aimpoint Product Familiarization Course

Na początku czerwca na strzelnicy CWKS Legia Warszawa w Rembertowie odbyło się szkolenie zorganizowane przez firmę Hubertus Pro Hunting, dystrybutora celowników optycznych marki Aimpoint.…

2025-06-26 | Tomasz Karasiński | 16 minut

21. urodziny sklepu Kolba już 28 czerwca!

Dnia 28 czerwca sklep Kolba obchodzi swoje 21. urodziny. I z tej okazji odbędzie się specjalne wydarzenie w ich salonie sprzedaży w Czeladzi i weekendowe promocje…

2025-06-18 | Michał Ihnatów | 1 minut
Adventure

Miecze w Karpackiej Troi

Miecz to szczególny element uzbrojenia, towarzyszący nam od epoki brązu. Karpacka Troja, skansen archeologiczny zlokalizowany w Trzcinicy koło Jasła, zaprasza na szczególne wydarzenie. W ramach…

2025-07-02 | Tomasz Świątkowski | 1 minut

Nylonowa ofensywa WBP Rogów

Nie samym AK-aczem Rogów żyje, toteż firma WBP dynamicznie wprowadza do oferty szeroki wachlarz nylonowych akcesoriów, spośród których nie tylko fani karabinków AK znajdą coś…

2025-07-02 | Mariusz Piwowar | 3 minuty

Rąbać, łupać, strugać, wbijać, czyli siekiera w terenie. „Toporny” poradnik dla bezpieczeństwa i spokoju ducha

„Tylko niech im pan nie daje siekier do ręki!” To zdanie słyszę często, kiedy rozpoczynam zajęcia terenowe, nieważne czy z młodzieżą, czy z dorosłymi. Narzędzia do rąbania wzbudzają lęk,…

2024-10-21 | Tomasz Świątkowski | 1 minut

Elementarz preppersa: zapasy żywności

Prepping to „hobby” tak wielowątkowe, że chyba nie ma na tym świecie arcymistrza, który opanowałby wszystkie powiązane z nim umiejętności. Jednak niektóre z zagadnień preppingu są absolutnie kluczowe.…

2024-09-21 | Tadeusz Jakliński | 1 minut

Nylonowa ofensywa WBP Rogów

Nie samym AK-aczem Rogów żyje, toteż firma WBP dynamicznie wprowadza do oferty szeroki wachlarz nylonowych akcesoriów, spośród których nie tylko fani karabinków AK znajdą coś…

2025-07-02 | Mariusz Piwowar | 3 minuty

Helikon-Tex przedstawia: zestawy dla strzelców szyte na miarę

Wraz z nabierającym rozpędu sezonem strzeleckim Helikon-Tex postanowił pomóc strzelcom w wyborze niezbędnego sprzętu i akcesoriów w zależności od rodzaju sportu, który uprawiają.

2025-07-01 | Mariusz Piwowar | 5 minut

Helikon-Tex przedstawia: zestawy dla strzelców szyte na miarę

Wraz z nabierającym rozpędu sezonem strzeleckim Helikon-Tex postanowił pomóc strzelcom w wyborze niezbędnego sprzętu i akcesoriów w zależności od rodzaju sportu, który uprawiają.

2025-07-01 | Mariusz Piwowar | 5 minut

Nowa jakość odzieży EDC od Kreatora – innowacje przetestowane w terenie

Polski producent Kreator zakończył projekt B+R, w ramach którego powstała nowa generacja odzieży EDC – trwała, funkcjonalna i przetestowana przez użytkowników w warunkach terenowych. Sprawdź,…

2025-06-26 | Redakcja | 2 minuty

Jak dojechać szybowcem pod K2? Spotkanie ze Sławkiem Makarukiem.

W najbliższy piątek 7 lutego o godzinie 18:00 w Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie odbędzie się wyjątkowe wydarzenie, którego gościem specjalnym będzie Sławek Makaruk – podróżnik,…

2025-02-05 | Redakcja | 1 minut

Swarovski BP24: plecak do podglądania natury

„– Stary, mam plecak Swarovskiego! – Z diamentów? – Nie no, naprawdę Swarovskiego. Taki na optykę! – Ale jak to? Tego od pierścionków i kolczyków?”. Tak w większości…

2024-07-03 | Konrad Busza | 1 minut

„Gracz” z cyklu „Vesper” Magdaleny Kozak w sprzedaży

Wydawnictwo WarBook poinformowało o premierze powieści Gracz – najnowszego, niepublikowanego do tej pory, piątego tomu kultowego cyklu Vesper Magdaleny Kozak.

2025-06-18 | Redakcja | 3 minuty

„Zabić Ukrainę. Alfabet rosyjskiej agresji” – wojna oczami reportera

Marcin Ogdowski to jeden z najbardziej cenionych polskich korespondentów wojennych, znany z bezkompromisowych, rzetelnych i często brutalnie szczerych relacji z frontów wojennych. Jego najnowsza książka,…

2025-02-18 | Mateusz Sułek | 1 minut

Miecze w Karpackiej Troi

Miecz to szczególny element uzbrojenia, towarzyszący nam od epoki brązu. Karpacka Troja, skansen archeologiczny zlokalizowany w Trzcinicy koło Jasła, zaprasza na szczególne wydarzenie. W ramach…

2025-07-02 | Tomasz Świątkowski | 1 minut

Jak dojechać szybowcem pod K2? Spotkanie ze Sławkiem Makarukiem.

W najbliższy piątek 7 lutego o godzinie 18:00 w Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie odbędzie się wyjątkowe wydarzenie, którego gościem specjalnym będzie Sławek Makaruk – podróżnik,…

2025-02-05 | Redakcja | 1 minut
Kalendarium

Zbliża się III Międzynarodowy Kongres Antyterrorystyczny

W dniach 21-22 maja 2025 na Uniwersytecie WSB Merito we Wrocławiu odbędzie się trzecia edycja Międzynarodowego Kongresu Antyterrorystycznego. To prestiżowe wydarzenie, gromadzi uznanych ekspertów krajowych i zagranicznych.

2025-05-09 | Redakcja | 2 minuty

III Międzynarodowy Kongres Antyterrorystyczny już w maju

W dniach 21-22 maja 2025 na Uniwersytecie WSB Merito we Wrocławiu odbędzie się trzecia edycja Międzynarodowego Kongresu Antyterrorystycznego. Rejestracja uczestników i prelegentów jest już otwarta!

2025-04-18 | Redakcja | 4 minuty

Szkolenie Team99 Academy poziom LVL3, czyli balistyka zewnętrzna w teorii i praktyce

W dniach 22 i 23 listopada br. Team99 Academy zorganizowała trzeci etap nauki strzelania dalekodystansowego. Tym razem zajęcia praktyczne odbyły się na strzelnicy w Skarżysku-Kamiennej.

2024-12-01 | Grzegorz Sobczak | 7 minut

Szkolenie Long Range Shooting Team99 Academy LVL2, czyli kto nie liczy, ten nie trafia

W sobotę 28 września Team99 Academy zorganizowała kolejny etap szkolenia w zakresie strzelectwa dalekodystansowego – tym razem na poziomie LVL2. Zajęcia odbywały się…

2024-09-30 | Grzegorz Sobczak | 6 minut

Zbliża się III Międzynarodowy Kongres Antyterrorystyczny

W dniach 21-22 maja 2025 na Uniwersytecie WSB Merito we Wrocławiu odbędzie się trzecia edycja Międzynarodowego Kongresu Antyterrorystycznego. To prestiżowe wydarzenie, gromadzi uznanych ekspertów krajowych i zagranicznych.

2025-05-09 | Redakcja | 2 minuty

III Międzynarodowy Kongres Antyterrorystyczny już w maju

W dniach 21-22 maja 2025 na Uniwersytecie WSB Merito we Wrocławiu odbędzie się trzecia edycja Międzynarodowego Kongresu Antyterrorystycznego. Rejestracja uczestników i prelegentów jest już otwarta!

2025-04-18 | Redakcja | 4 minuty

Nowe zawody taktyczne na mapie Polski, czyli relacja z Defcon One 2024

Kurz po zawodach Defcon One zdecydowanie już opadł, siniaki poznikały, a emocje nadal nas trzymają. Te intensywne dwa dni przyniosły niezapomniane wspomnienia…

2024-11-20 | Klaudia Lazar | 8 minut

MCS Bochnia zaprasza na zawody „Solny Garnizon”

Zapraszamy wszystkich chętnych na zawody strzeleckie, organizowane 13 października przez Solny Garnizon, na strzelnicy Małopolskiego Centrum Strzelectwa w Bochni.

2024-09-24 | Redakcja | 2 minuty

Nieśmiercionośny FN 303 w akcji

13 stycznia na Strzelnicy FSO w Warszawie odbyła się zorganizowana przez firmę Griffin Group Defence prezentacja dość nietypowego sprzętu. Mowa o systemie FN 303 produkowanym przez FN Herstal. Jest to wprowadzona na rynek w 2003 roku nieśmiercionośna broń przeznaczona pierwotnie do tłumienia zamieszek, a obecnie znajdująca coraz więcej zastosowań. Jak informuje producent, FN 303 może być wykorzystywany do kontroli tłumu, oznaczania celów na odległość, utrzymywania porządku w zakładach karnych, a także podczas interwencji w niebezpiecznym środowisku – tam, gdzie użycie klasycznej broni palnej mogłoby być niebezpieczne dla użytkownika.

Tematyka prezentacji

Siły obronne i bezpieczeństwa w obliczu agresywnych lub wrogich ludzi, którzy nie mają przy sobie broni palnej, muszą być w stanie zareagować proporcjonalną reakcją. Użycie śmiercionośnej siły jest ostatecznością. Systemy mniej śmiercionośne są rozwiązaniem pośrednim pomiędzy pałką a bronią palną. System FN 303 został zaprojektowany wokół pocisku uderzeniowego w połączeniu z dedykowaną wyrzutnią ręczną. Jest używany przez wiele sił wojskowych oraz bezpieczeństwa na całym świecie do tymczasowej neutralizacji podejrzanych z maksymalną skutecznością i minimalnym ryzykiem poważnych obrażeń lub szkód ubocznych

Tak pisze w swoich materiałach FN Herstal. Nic dziwnego, że na prezentacji obecni byli przede wszystkim przedstawiciele Policji i Straży Granicznej. Wydaje się, że to właśnie tam potrzebna jest broń, która skutecznie odstrasza agresorów, powodując jednak obrażenia w postaci siniaków, a nie ran postrzałowych.

Między pałką a bronią palną

Jak powiedział prowadzący prezentację przedstawiciel belgijskiej firmy, Valentino Donati, celem projektu FN 303 było znalezienie broni, która byłaby jednocześnie bezpieczna, efektywna i celna. Jego zdaniem żadne z wcześniejszych rozwiązań nie spełniało wszystkich tych kryteriów. Paralizator jest nieskuteczny, jeśli napastnik jest grubo ubrany, stoi zbyt daleko albo kiedy jest ich kilku. Wystrzeliwane ze strzelby gładkolufowej gumowe kule lub pociski typu beanbag (worki ze śrutem) mogą powodować zbyt duże obrażenia, a dodatkowo – ponieważ nabój wygląda tak samo jak każda inna amunicja 12 GA – istnieje ryzyko załadowania jej śmiercionośnego wariantu. Na strzelnicy, gdy możemy dokładnie przyjrzeć się oznaczeniom, raczej tego błędu nie popełnimy, ale w sytuacji stresowej może się to zdarzyć. Służby z niektórych krajów (na przykład francuska policja podczas protestów żółtych kamizelek w 2018 roku) testowały także granatniki 40 mm z amunicją nieśmiercionośną, ale taka broń okazała się niecelna, a na krótkich dystansach powodowała śmiertelne obrażenia.

Czym jest i jak działa FN 303

System belgijskiej produkcji jest tak nietypowy, że samo przyporządkowanie go do jakiejś konkretnej kategorii broni jest problematyczne. Cóż to właściwie jest? Karabin pneumatyczny? Miotacz pocisków obezwładniających? W myśl przepisów na pewno nie jest to też wiatrówka, ponieważ energia kinetyczna wystrzeliwanych przez FN 303 pocisków przekracza 17 J. Najprościej byłoby powiedzieć, że jest to pneumatyczny miotacz, w którym amunicją są specjalne, pękające przy trafieniu w cel pociski dostępne w różnych wariantach, a rolę materiału miotającego przejmuje sprężone powietrze wypełniające butlę.

FN 303 jest oparty na projekcie Monterey Bay Corporation oznaczonym jako XM303, w który zaangażowani zostali projektanci dwóch firm specjalizujących się w produkcji… markerów do paintballa. Prototyp nazwano UBTPS (Under Barrel Tactical Paintball System). Taki osprzęt można było zamocować u spodu karabinka M16. W efekcie otrzymywaliśmy system broni nieśmiercionośnej połączony z systemem broni śmiercionośnej, zapewniający szeroki zakres możliwości reagowania. Później opracowano również samodzielny wariant, którego najnowszym wcieleniem jest właśnie FN 303, obecnie produkowany w wersji Mk2 i Tactical.

Modułowość kluczem do sukcesu

FN 303 jest jedną z tych konstrukcji, o których śmiało można powiedzieć, że są zbudowane jak klocki Lego. Nie dość, że broń można w ciągu kilku sekund rozłożyć na dwa podzespoły, to jeszcze w wariancie Tactical bez użycia narzędzi wymienimy kolbę (w zwykłej wersji o oznaczeniu Mk2 element ten jest stały, pozbawiony regulacji i możliwości złożenia). Dostępne są trzy warianty – minimalistyczna,  czyli składana i regulowana podpórka dla użytkowników noszących hełm z przyłbicą, kolba teleskopowa oraz największa, składana na bok, zapożyczona z karabinka SCAR. Wymienny jest także chwyt pistoletowy.

Kolejnym odłączanym podzespołem jest oczywiście butla ze sprężonym powietrzem. FN Herstal proponuje dwie wersje – małą i dużą. Ta pierwsza wystarczy nam na wystrzelenie trzech, a druga – pięciu magazynków. Magazynki mają postać bębnów mieszczących 15 nabojów. Co ważne, od strony strzelca są one przezroczyste, co umożliwia kontrolę stanu załadowania. Kiedy skończy się ciśnienie w butli, wystarczy podpiąć nową. Są one napełniane ze standardowych, dużych butli, a producent dostarcza jedynie końcówkę z manometrem i odpowiednią przejściówką.

Wyjątkowo prosta jest także konserwacja broni. Użytkownik w komplecie z miotaczem otrzymuje butelkę oleju, który trzeba rozprowadzić w kilku miejscach raz w miesiącu. Co 5000 strzałów lub 5 lat konieczny jest serwis, który ogranicza się do wymiany uszczelek. Jeśli chodzi o dodatkowe oporządzenie, kluczowym elementem jest szyna Picatinny, umożliwiająca na przykład montaż optyki lub mechanicznych przyrządów celowniczych. Ostateczny kształt FN 303 zależy od potrzeb i preferencji zamawiającego. W zależności od konfiguracji miotacz cechuje się masą od 2,5 do 3 kg.

Amunicja i jej właściwości

Jak można się domyślić, nietypowa jest również zaprojektowana dla systemu FN 303 amunicja. Są to pociski zamknięte w plastikowym płaszczu, który pęka przy trafieniu. Zdaniem producenta zapewniają one wystarczająco odstraszający poziom bólu w strefie uderzenia, aby tymczasowo unieszkodliwić cele. FN Herstal oferuje pięć rodzajów pocisków – dwa typowo uderzeniowe (Impact) oraz trzy z dodatkowym wypełnieniem – farbą zmywalną (Impact + Washable Paint), niezmywalną (Impact + Indelible Paint) i gazem pieprzowym (Impact + Irritant Effect). Co niezwykle istotne, każdy wariant ma taką samą masę, co gwarantuje identyczne właściwości balistyczne. Pociski wyposażone są w maleńkie lotki stabilizujące, co ma zwiększać ich zasięg i poprawiać celność. Dopóki ciśnienie gazu w butli nie spadnie poniżej zielonego pola, będą miały taką samą trajektorię.

Pociski wylatują z lufy z prędkością około 85 m/s. Energia waha się od 33 J na dystansie 0 m do 22 J na 30 m. Jest wystarczająco duża, aby wybić szybę samochodową albo – jak widzieliśmy podczas prezentacji – zostawić widoczne wgniecenie w metalowej beczce. Innymi słowy, z tym karabinkiem do paintballa nie ma żartów. Przy trafieniu w głowę obrażenia mogą być tak poważne, że dostępny ma być system zabezpieczający w postaci kamery połączonej z bezpiecznikiem. Kiedy w obszarze celowania zidentyfikowana zostanie ludzka twarz, spust zostanie tymczasowo zablokowany. Niezwykle istotne jest to, że w przypadku tej broni nie ma minimalnego bezpiecznego dystansu. Użytkownik nie musi więc rezygnować z oddania strzału, gdy cel znajduje się zbyt blisko. Mówiąc kolokwialnie, oberwie trochę mocniej, ale pocisk zachowa się tak samo jak przy większym dystansie – pęknie, powodując podobne obrażenia.

FN 303 w praktyce

Jeśli chodzi o wrażenia ze strzelania, na plus z pewnością należy zaliczyć celność i skuteczność. Skupienie na dystansie 20 m to około 10 cm, więc trafienie w klatkę piersiową, brzuch lub nawet kolano nie stanowi problemu. Nie było też chętnych, by stanąć obok beczek i manekinów, aby przyjąć choćby jeden taki strzał. Jeżeli więc komuś wydaje się, że FN 303 to zabawka – coś pomiędzy bronią palną a wiatrówką – powiedziałbym, że punkt widzenia zależy od tego, po której stronie lufy się znajdujemy. Jest jednak kilka minusów. Pierwszym jest nietypowa obsługa. Mamy tu oczywiście pewne elementy, z którymi spotkamy się w innych rodzajach broni, ale wszystko trzeba opanować od podstaw. Wyrobienie sobie prawidłowych odruchów, włącznie z wymianami magazynków i butli, bez wątpienia zajmie trochę czasu.

Kolejnym plusem prezentowanej broni jest wysoka jakość jej pracy. FN 303 strzela tak cicho, że żaden z uczestników pokazu nie korzystał z nauszników. Bardziej słychać trafienie niż wystrzał – oczywiście w przypadku plastikowych manekinów i beczek. Dźwięk pracy miotacza zmienia się, gdy magazynek jest pusty. Gdybyśmy nie zorientowali się w inny sposób – widząc, że z lufy nie wylatują pociski – jest to podpowiedź, że czas podpiąć kolejny bęben.

Proces ładowania i podpinania magazynków jest nieco skomplikowany. Naboje przyjeżdżają w plastikowych tubach z nakrętkami. Po otwarciu musimy przykręcić do takiej rurki szybkoładowarkę, a następnie na jej końcu zamontować pusty bęben. Kręcąc pierścieniem w jego centralnej części, sprawimy, że kolejne naboje będą wpadać do swoich komór. Pełny magazynek trzeba zabezpieczyć plastikową zaślepką. W przeciwnym wypadku naboje z niego wypadną. Podpięcie magazynka do broni musi być zatem poprzedzone zdjęciem zaślepki. Nie jest to wybitnie uciążliwe, ale jest to kolejna czynność, o której trzeba pamiętać za każdym razem. Kolejną jest to, że przed odłączeniem pustego magazynka należy zamknąć zawór przy butli i pozbyć się ciśnienia, które zostało w elementach mechanizmu, czyli go zdekompresować Uczestnikom prezentacji pomagał w tym Valentino Donati, a miał co robić, bo przy tylu chętnych do wypróbowania FN 303 raz po raz brakowało amunicji lub ciśnienia w butli. Łatwo sobie wyobrazić, że tak samo musi wyglądać intensywne użytkowanie tej broni. Aby posługiwać się nią sprawnie, te dwie podstawowe czynności obsługowe trzeba mieć w małym palcu.

Cena ludzkiego życia

Miotacz w podstawowej konfiguracji kosztuje około 10 000 zł, jednak większość klientów FN Herstal zamawia ciut bogatsze zestawy, na przykład wersję Tactical z jedną dodatkową kolbą i zamontowanym fabrycznie kolimatorem. Wówczas cena jednostkowa rośnie do 13 000 – 15 000 zł. Jeśli chodzi o amunicję, w zależności od wariantu mówimy o kwocie 20-25 zł za pocisk, czyli 300-375 zł za tubę pozwalającą napełnić jeden magazynek. Teraz strzelanie z 6,5 Creedmoor wydaje się być tanim sportem, prawda? Tutaj nie mówimy jednak o broni służącej do robienia dziur w papierze w sobotnie popołudnie, ale o sprzęcie dla funkcjonariuszy, którzy muszą mieć całkowite zaufanie do swojego sprzętu.

Podsumowanie

Dawno nie miałem do czynienia z tak nietypową bronią, ale nie ma się czemu dziwić. W końcu FN 303 został stworzony do bardzo nietypowej roboty. Nie jest to ani sprzęt dla żołnierza, ani karabin sportowy. Istnieje niewielkie prawdopodobieństwo, że kiedykolwiek zobaczycie go na strzelnicy. Rozumiem jednak, że wzbudził on zainteresowanie tej wąskiej grupy osób, do której jest kierowany. Skuteczność belgijskiego systemu jest tak wysoka, że jest to bardzo ciekawe rozwiązanie. Potwierdzały to obserwacje uczestniczących w prezentacji funkcjonariuszy Policji i Straży Granicznej. W wielu przypadkach przepaść między pałką czy paralizatorem a bronią palną jest zbyt duża, a decyzję podejmuje człowiek, który jest wyszkolony, ale nie stuprocentowo odporny na stres. FN 303 jest dziwny, nadaje się tylko do konkretnych zastosowań, ale jest to narzędzie, które gwarantuje, że zadanie zostanie wykonane bez przekraczania linii, za którą szkody są nieodwracalne.

Dystrybucją produktów FN dla służb mundurowych w Polsce zajmuje Griffin Group Defence.

Współpraca reklamowa

X