W środę, 12 listopada 2025, Ministerstwo Obrony Mołdawii opublikowało nagranie na swoim kanale w serwisie YouTube nagranie wideo, na którym ujawniono fakt zakupu 155-mm/L52 kołowych haubic ATMOS (Autonomous Truck Mounted howitzer System) na podwoziu ciężarowym Tatra 6×6 z opancerzoną kabiną, produkcji izraelskiej spółki Elbit Systems.
Zdjęcie: Ministerstwo Obrony Mołdawii
Materiał filmowy przedstawia manewry pojedynczej baterii systemu ATMOS 2000, liczącej cztery działa wraz z pojazdem dowodzenia. Brak jakichkolwiek szczegółów. Z kolei we wpisie na Facebooku czytamy:
Żołnierze Armii Narodowej szkolą się na nowych systemach artyleryjskich. Ich pracę obserwowali minister obrony Anatolie Nosatîi i szef Sztabu Generalnego, generał brygady Vitalij Micov.
Anatolie Nosatîi: „Doceniamy osiągnięte rezultaty i entuzjazm żołnierzy podczas ćwiczeń. Będziemy kontynuować proces modernizacji z tą samą determinacją, aby wyposażyć żołnierzy zgodnie z obecnymi standardami, a armię przygotować do wypełniania jej konstytucyjnych misji”.
Nie można wykluczyć, że działa zostały zakupione z funduszy z unijnego programu EPF (European Peace Facility), w ramach którego dostarczono np. pojedynczy zestaw pasywnej stacji radiolokacyjnej VERA-NG o zasięgu do 400 km. W związku z rosnącym zagrożeniem ze strony Rosji prowadzącej pełnoskalową wojnę w sąsiedniej Ukrainie, władze w Kiszyniowie, na miarę swoich możliwości i przy wsparciu sojuszników, zwiększają zdolności obronne – w 2023 Niemcy zakończyły dostawy 19 eks-duńskich kołowych transporterów opancerzonych Piranha IIIH, a na początku 2025 Szwecja ogłosiła dostawy granatników przeciwpancernych Saab AT4.
Armia Narodowa Mołdawii dysponowała dotąd przestarzałymi działami holowanymi pochodzenia radzieckiego: 16 egz. 122-mm haubic M-20, 31 egz. 152-mm haubic D-20 oraz 20 egz. 152-mm 2A36 Hiacynt-B.
ATMOS 2000
Pierwszy wariant haubicy ATMOS 2000 z działem M-71 o 41-km zasięgu rażenia został opracowany przez spółkę Soltam Systems i zaprezentowany w 1999. Szybkostrzelność maksymalna ówczesnej wersji wynosiła 6 strzałów na minutę. System był testowany przez Siły Obronne Izraela pod koniec 2004. W październiku 2010 spółka została kupiona przez Elbit Systems. W lutym 2014 Elbit zaprezentował zmodernizowaną wersję z lufą o długości 39 kalibrów. Obecnie jest oferowane z lufą o długości 52 kalibrów. Całość ma 9,5 m długości oraz masę bojową 23 t.
ATMOS 2000 został wykorzystany przy konstrukcji polskiej haubicy Kryl na podwoziu Jelcz 663.32, we współpracy z Hutą Stalowa Wola (HSW) i Grupą WB. Premiera odbyła się podczas kieleckich targów MSPO 2014. System nigdy nie trafił do produkcji, gdyż projekt badawczo-rozwojowy zakończył się wynikiem negatywnym.
Elbit wyeksportował ATMOS 2000, posadowiony na różnych podwoziach, do Albanii, Azerbejdżanu, Botswany, Filipin, Kamerunu, Rwandy, Ugandy, Tajlandii, Zambii, a w ostatnim czasie zamówienia złożyły Dania i Kolumbia, działa zostały wybrane w Brazylii i mogą też trafić Argentyny i Maroka. Obecnie są oferowane w Rumunii (gdzie mogą trafić obok prawdopodobnie gąsienicowych K9A1 Thunder; warto dodać że to druga próba zdobycia tego rynku po ATROM 8×8) i Bułgarii. Były też prezentowane w USA.
Czytaj także: