W piątek, 30 czerwca br., amerykańska Agencja Współpracy Obronnej DSCA (Defense Security Cooperation Agency) opublikowała zgodę Departamentu Stanu USA na ewentualną sprzedaż do Rumunii pakietu modernizacyjnego dla 32 samolotów wielozadaniowych F-16AM/BM Block 10/15 MLU, pozyskanych 4 listopada 2022 od Norwegii. Wartość pakietu modernizacyjnego to maksymalnie 105 mln USD (426,76 mln zł) (Elbit z zamówieniem na trzy Watchkeepery X dla Rumunii).
Zdjęcie: Ministerstwo Obrony Norwegii
Zgodnie z opublikowaną informacją, rząd w Bukareszcie wnioskował o zakup sprzętu i usług w celu modernizacji 32 samolotów F-16 Mid-Life Update Block 10/15, zamówionych od Oslo za równowartość 388 mln EUR (1,81 mld zł).
Wyposażenie obejmuje urządzenia kryptograficzne KY-58M i KIV-78 z kluczami deszyfrującymi, moduły kryptograficzne AN/PYQ-10C, systemy planowania misji JMPS (Joint Mission Planning Systems), noktowizory dla pilotów (NVD) i zapasowe oświetlacze wzmacniające obraz, obsługa bazy danych systemów walki radioelektronicznej (WRE), sprzęt i wsparcie jawnego/niejawnego systemu numerów identyfikacyjnych CPIN i program wsparcia ECISAP (Electronic Combat International Security Assistance Program), usługi testów w locie, wsparcie i sprzęt do integracji i testowania, sprzęt wspomagający samoloty, bezpieczny sprzęt komunikacyjny, precyzyjna nawigacja i urządzenia kryptograficzne, dostawy i wsparcie oprogramowania niejawnego/jawnego, części zamienne, materiały eksploatacyjne i akcesoria oraz wsparcie w zakresie napraw i zwrotów, konserwacja i wsparcie utrzymania; badania/ankiety, publikacje i dokumentacja techniczna niejawne/jawne, usługi wsparcia inżynieryjnego, technicznego i logistycznego rządu USA i wykonawcy umowy (Lockheed Martin) oraz inne powiązane elementy wsparcia logistycznego i programowego (Rumuński parlament zatwierdził zakup Abramsów).
Analiza
Wojska lotnicze (Forțele Aeriene Române) mają dysponować 49 samolotami wielozadaniowymi F-16AM/BM, w tym 17 w wersji Block 15 MLU z oprogramowaniem M5.2R (14 eks-portugalskimi i 3 eks-amerykańskimi pozyskanymi w ramach programów Peace Carpathian I w 2013 i Peace Carpathian II w 2020) i 32 rzeczonymi eks-norweskimi. Pierwsze 17 już jest zgrupowanych zgrupowanych w Escadrila 53 Aviație Vânătoare (53. eskadrze myśliwskiej) w 86. bazie lotniczej Locotenent Aviator Gheorghe Mociorniţă, a dostawy pozostałych 32 zostaną zrealizowane od połowy 2023 do końca 2024.
Rząd w Bukareszcie zdecydował się na pozyskanie samolotów w Norwegii w grudniu 2021, które zostały wycofane z eksploatacji w królewskich wojskach lotniczych (Luftforsvaret, RnoAF) z końcem wspomnianego roku. Rumunia wysłała zapytanie o informację w tej sprawie jeszcze w 2020 (Rumunia sfinalizowała zakup bezzałogowców Bayraktar TB2).
Zeszłoroczna umowa z Oslo przewiduje również dostawę niezbędnego wyposażenia do obsługi i wsparcia eksploatacji samolotów, usługi serwisowe i szkoleniowe oraz pakiet części zamiennych. Norwegia zobowiązała się do zmodyfikowania oprogramowania samolotów do standardu M6.5 (przy wsparciu USA) oraz doposażenia ich zgodnie z wymogami zamawiającego (Rumunia: Kolejne systemy obrony powietrznej i bojowe wozy piechoty).
Zakup dwóch nowych eskadr eks-norweskich F-16 pozwolił Rumunii wycofywanie 15 maja br. wszystkich 13 egzemplarzy przestarzałych już samolotów myśliwskich MiG-21 LanceR (jeden rozbił się 20 kwietnia ub. r. – pilot przeżył). Służba rodziny samolotów MiG-21 w Rumunii trwała 61 lat.
Obecnie, cztery rumuńskie F-16 pochodzące z wcześniejszych dostaw, od 1 kwietnia br. stacjonują w 1. Bazie Lotniczej w Szawlach na Litwie, w ramach 71. rotacji misji NATO Baltic Air Policing (BAP).
Tymczasem, 11 kwietnia br. Rumuńska Najwyższa Rada Bezpieczeństwa Narodowego (Consiliul Suprem de Apărare a Ţării, CSAT) podjęła decyzję o zakupie amerykańskich samolotów wielozadaniowych Lockheed Martin F-35A Lightning II. Jest to formalne zwieńczenie ogłoszenia prezydenta tego państwa Klausa Iohannisa z 2 lutego 2022, że Bukareszt chce pozyskać te samoloty po 2030 roku. Wcześniej padały deklaracje o zakupie przynajmniej jednej eskadry, czyli od 12 do 24 egzemplarzy.