Litwa dokupuje zestawy przeciwlotnicze MSHORAD i NASAMS

W piątek, 4 października 2024, szwedzka spółka Saab Defence and Security poinformowała, że 1 października otrzymała drugie zamówienie od Ministerstwa Obrony Litwy na dostawy mobilnego systemu obrony przeciwlotniczej krótkiego zasięgu MSHORAD (Mobile Short Range Air Defence).

Zdjęcia: Saab Defence and Security

Wartość zamówienia wynosi 1,2 mld SEK (455,347 mln zł), a dostawy zaplanowano na lata 2026–2029. Będzie za nie odpowiadać wchodząca w skład spółka Saab Dynamics.

Pierwsza umowa w tej sprawie została zawarta 9 lipca 2024 i miała wartość 1,3 mld SEK/147 mln EUR (wówczas 485 mln zł), a dostawy zostaną zrealizowane w latach 2025-2027.

Dzięki temu dodatkowemu zamówieniu druga bateria litewskich sił zbrojnych zostanie wyposażona w mobilne zdolności obrony powietrznej Saaba.

Jesteśmy dumni, że możemy nadal wspierać zdolności Litewskich Sił Zbrojnych w zakresie obrony powietrznej krótkiego zasięgu. MSHORAD to wysoce mobilne rozwiązanie, które umożliwia użytkownikowi szybką i skuteczną identyfikację i przeciwdziałanie zagrożeniom powietrznym — mówi Görgen Johansson, szef działu biznesowego Dynamics w Saab.

Nabycie mobilnego systemu obrony powietrznej krótkiego zasięgu (MSHORAD) zwiększy zdolność litewskiego wojska do przeciwdziałania potencjalnym atakom powietrznym wroga. Zaletą tego systemu jest jego mobilność, co czyni go niezwykle potrzebnym systemem dla Litwy — powiedział litewski minister obrony Laurynas Kasčiūnas.

Podobnie jak wcześniej, zamówienie obejmuje mobilne jednostki ogniowe, mobilne jednostki radarowe Giraffe 1X 3D, system dowodzenia i kierowania (C2), pakiet szkoleniowy oraz trenażery rakietowego systemu przeciwlotniczego krótkiego zasięgu RBS 70 NG (New Generation). Saab zintegruje MSHORAD z podwoziami wielozadaniowego pojazdu opancerzonego JLTV (Joint Light Tactical Vehicle)/L-ATV (Light Combat Tactical All-Terrain Vehicle) produkowanymi przez amerykańską spółkę Oshkosh Defense przed dostawą do klienta. Pojazdami tego typu już dysponują wojska lądowe Litwy (Lietuvos sausumos pajėgos): 22 sierpnia br. do kraju dotarło już ponad 385 z 500 zamówionych egzemplarzy.

Niedawne zamówienie zostało złożone w ramach umowy ramowej pomiędzy Saab, agencją zamówień wojskowych FMV (Försvarets materielverk) przy Ministerstwie Obrony Szwecji i litewskim Ministerstwem Obrony, która umożliwia Wilnie składanie zamówień na mobilne rozwiązanie rakietowe przeciwlotnicze krótkiego zasięgu RBS 70 NG (New Generation).

Saab oferuje obecnie zestawy RBS 70 NG z pociskami Bolide drugiej generacji o zasięgu do 8000 m i pułapie rażenia do 5000 m. Pociski te skutecznie rażą także cele opancerzone, takie jak samoloty czy śmigłowce szturmowe, a nawet cele naziemne.

MSHORAD to mobilne rozwiązanie obrony powietrznej Saaba. System składa się z mobilnej jednostki radarowej opartej na radarze Giraffe 1X 3D, mobilnej jednostki strzeleckiej opartej na RBS 70 NG, a wszystko to połączone z systemem dowodzenia i kontroli GBAD C2.

Radiolokator Giraffe 1X 3D dysponuje anteną z aktywnym skanowaniem elektronicznym AESA w technologii azotku galu (GaN) o przekroju trójkątnym ma 0,5 m wysokości i 1,0 m szerokości, a jej masa to 100 kg (60 kg sama antena, ponadto składa się z systemu identyfikacji swój-obcy i urządzenia obrotowego). Wraz z pozostałymi elementami systemu (komputerowy blok obróbki, blok zasilający i laptop operatora), masa całkowita zestawu wynosi mniej niż 300 kg. Większość elementów elektronicznych zostało umieszczonych wewnątrz, a całość jest chłodzona powietrzem. Dzięki ulepszonym zdolnościom ELSS (Enhanced Low, Slow and Small), skuteczniej identyfikuje małe cele na dużych dystansach. Kształtowana elektronicznie i sterowana wiązka antenowa pozwala na bardzo szybkie przeszukiwanie przestrzeni w elewacji od 0 do 70° (Jeszcze bardziej kompaktowa wersja radaru Saab Giraffe 1X).

Saab MSHORAD został ujawniony przez producenta 30 marca 2022.

Release: Saab receives additional mobile air defence order from Lithuania https://t.co/ExqoUMYW0Q

— Saab (@Saab) October 4, 2024

Tego samego dnia norweska spółka Kongsberg Defence and Aerospace (KDA) poinformowała, że dzień wcześniej za równowartość 193 mln EUR (831,95 mln zł) Wilno zamówiło kolejny mobilny zestaw obrony powietrznej NASAMS II (National Advanced Surface to Air Missile System).

Zdjęcie: Ministerstwo Obrony Litwy

W ramach umowy zostaną również zmodernizowane części wyposażenia baterii NASAMS II, dzięki czemu wartość umowy wzrośnie do 234 mln EUR. Litwa nabyła pierwszą baterię 26 października 2017 za równowartość 109 mln EUR. Zakup ten następuje po zamówieniach złożonych w grudniu 2023 w celu zwiększenia liczby jednostek ogniowych NASAMS II. 27 grudnia 2018 Litwa zamówiła dodatkowe szkolne pociski rakietowe klasy ziemia-powietrze naprowadzanych inercyjnie, a 23 października 2023 Wilno otrzymało zgodę na zakup 63 pocisków przeciwlotniczych AIM-120C-8 AMRAAM do tych zestawów.

Próby odbiorcze na terytorium Norwegii pierwszego litewskie zestawu NASAMS II rozpoczęły się pod koniec września 2019, a przekazanie go do Litwy, do batalionu obrony powietrznej wojsk lądowych (Oro gynybos batalionas, OGB; Lietuvos sausumos pajėgos) nastąpiło 19 czerwca 2020.

Kongsberg dostrzega wzrost popytu ze strony obecnych użytkowników NASAMS na modernizację i rozbudowę zasobów NASAMS. System NASAMS jest ważną zdolnością obronną, biorąc pod uwagę sytuację geopolityczną na świecie. Umowa z Litwą wzmacnia również partnerstwo kraju z NATO — powiedział Eirik Lie, prezes Kongsberg Defence & Aerospace (Kongsberg przyspieszy dostawy NASAMS i zwiększy produkcję NSM).

28 czerwca 2023 prezydent Litwy Gitanas Nausėda informował w mediach społecznościowych, że rząd zakupił dwie wyrzutnie NASAMS, które następnie zostały przekazane walczącej Ukrainie. Z kolei Norwegia przekazała opcjonalny sprzęt do tychże wyrzutni.

Bateria NASAMS składa się z sześciu wyrzutni, trójwspółrzędnej stacji radiolokacyjnej AN/MPQ-64F1 Improved Sentinel, pojazdu dowodzenia i kierowania ogniem z systemem transmisji danych Link 16 i pojazdu z obserwacyjno-celowniczą głowicą optoelektroniczną. Jedna bateria, działająca w ramach zintegrowanego systemu obrony powietrznej, może zwalczać maksymalnie do 36 celów powietrznych jednocześnie, takich jak samoloty, śmigłowce i pociski manewrujące.

Our business area Kongsberg Defence & Aerospace has signed a contract with the Ministry of National Defence in the Republic of #Lithuania for the delivery of more #NASAMS #airdefence systems.
Click here for more:https://t.co/REjbhN8Uzq

— KONGSBERG (@kongsbergasa) October 4, 2024

Jak czytamy w oddzielnym komunikacie prasowym Ministerstwa Obrony, Litwa bardzo poważnie podchodzi do swojej obrony narodowej, dlatego wzmacnia i będzie wzmacniać swoją obronę powietrzną.

Pozyskanie tych nowoczesnych systemów obrony powietrznej średniego i krótkiego zasięgu pozwala nam również zapewnić realizację litewskiej koncepcji obrony powietrznej. Obszar obrony powietrznej jest ważny zarówno dla nas, jak i dla całego NATO, dlatego poświęcamy temu obszarowi szczególną uwagę. Oprócz dodatkowych przejęć NASAMS i innych RBS70 NG (MSHORAD), w tym roku przeznaczono 10 mln EUR na zakup mobilnych zestawów przeciwlotniczych krótkiego zasięgu Piorun, dzięki czemu będziemy mogli wymienić istniejące systemy Grom na nowszy model – powiedział Laurynas Kasčiūnas (Litwa i Polska kupią przenośne przeciwlotnicze zestawy rakietowe Piorun).

W 2024 Litwa chce dodatkowo przeznaczyć 96 mln EUR na przyspieszenie realizację ważnych dla litewskiej armii projektów zbrojeniowych – zakupu mobilnych systemów obrony powietrznej średniego i krótkiego zasięgu. Systemy te będą przeznaczone do sformowania obrony powietrznej dywizji zmechanizowanej. Bez przeznaczenia dodatkowych środków zakup tych systemów planowano wcześniej nie wcześniej niż na rok 2030 (Litwa: Zatwierdzono budowę dywizji zmechanizowanej).

Poza wymienionymi wyżej systemami, batalionu obrony powietrznej wojsk lądowych użytkuje także przenośne przeciwlotnicze zestawy rakietowe RBS 70 Mk2 i FIM-92 Stinger.

Po wybuchu pełnoskalowej wojny rosyjsko-ukraińskiej, Litwa inwestuje m.in. w segment obrony powietrznej. Należy tu wskazać amerykańskie radary Lockheed Martin AN/TPS-77, niderlandzkie Thales GM200 MM/C czy zainteresowanie niemieckim systemem obrony powietrznej Diehl Defence IRIS-T (Infra-Red Imaging System Tail) jako systemem średniego zasięgu.