We wtorek, 20 maja 2025, amerykańska Agencja Współpracy Obronnej DSCA (Defense Security Cooperation Agency) opublikowała zgodę Departamentu Stanu USA na potencjalną sprzedaż do Bośni i Hercegowiny partii lekkich, jednosilnikowych śmigłowców wielozadaniowych AW119Kx Koala w pakiecie za maksymalnie 100 mln USD (374,83 mln zł).
Zdjęcie poglądowe: Izraelski Leonardo AW119Kx Koala / Zdjęcie: Chejl ha-Awir
Zgodnie z opublikowaną informacją rząd w Sarajewie wnioskował o możliwość pozyskania nieujawnionej liczby śmigłowców AW119Kx Koala, pakietu kwalifikacji i szkoleń przejściowych pilotów i techników obsługi naziemnej, wsparcia przedstawicieli serwisu terenowego wykonawców w kraju, przeglądów zarządzania programem, pomocy technicznej, wsparcia produktu, powiązanego sprzętu do obsługi naziemnej, specyficznego dla platformy sprzętu do obsługi naziemnej, wyposażenia, narzędzi specjalnych, sprzętu testowego i podstawowych elementów wyposażenia, inspekcji zespołu ds. zapewnienia jakości, inwentaryzacji, testów walidacyjnych i weryfikacyjnych naziemnych i lotniczych testów rozruchowych, dostawy drogą powietrzną, pakietu początkowych części zamiennych, części naprawczych i materiałów eksploatacyjnych, wsparcia eksploatacji, podręczników technicznych, usług wsparcia inżynieryjnego, technicznego i logistycznego świadczone przez rząd USA i wykonawcę umowy (Leonardo Helicopters US, AgustaWestland Philadelphia Corporation) oraz inne powiązane elementy logistyki i wsparcia programu.
Jak czytamy, śmigłowce będą wykorzystywane w siłach zbrojnych Bośni i Hercegowiny do misji związanych z usuwaniem skutków klęsk żywiołowych, poszukiwawczo-ratowniczych (SAR) i innych misji humanitarnych na terenie kraju, a także będą służyć do szkolenia pilotów.
Analiza
Warto dodać, że Helikopterski servis Republike Srpske (Helicopter Service of Republika Srpska, HSRS) posiada w swojej flocie jeden śmigłowiec AW119Kx Koala, zakupiony w 2017 na podstawie umowy o wartości 9,33 mln BAM (wówczas około 4,76 mln EUR).
HSRS to państwowa jednostka lotnicza działająca w Republice Srpskiej, będącej jedną z dwóch entycji Bośni i Hercegowiny. Jest odpowiedzialna za świadczenie usług lotniczych, głównie w celach ratunkowych, bezpieczeństwa publicznego i wsparcia w sytuacjach kryzysowych. Podlega Ministerstwu Spraw Wewnętrznych Republiki Srpskiej (Bell 412EPX dla policji kantonu sarajewskiego).
Siły Powietrzne i Brygada Obrony Powietrznej Bośni i Hercegowiny (Brigada zračne snage i protivzračne odbrane Bosne i Hercegovine) dysponują z kolei 4 śmigłowcami wielozadaniowymi Mi-8MTW, 8 transportowymi Mi-8, 1 wielozadaniowym Mi-17, 6 transportowymi UH-1H Iroquois (w tym 2 do misji MEDEVAC), 3 UH-1H Huey II (w tym 1 zmagazynowany) i 4 wielozadaniowymi Aérospatiale Gazelle (w tym 1 SA341H i 3 SA341L).
W 2018 na zakup AW119Kx Koala zdecydowały się wojska lotnicze Portugalii (5 wiropłatów plus 2 w ramach opcji) oraz Łotewska Państwowa Służba Ochrony Granic (2 wiropłaty), jak również odbiorcy w Argentynie, Algierii, Australii, Bangladeszu, Finlandii, Brazylii, Ekwadorze, Malezji, Meksyku, RPA, Turcji czy Korei Płd. Najnowszym użytkownikiem jest Izrael.
Zmodyfikowana AW119Kx Koala, oznaczona jako TH-119, została wybrana przez amerykańską Marynarkę Wojenną (US Navy) w ramach programu TH-73A AHTS (Advanced Helicopter Traning System), wcześniej oznaczonym TH-XX. We wrześniu ub. r. Leonardo świętowała dostarczenie 100. egzemplarza ze 130 zamówionych TH-73A Thrasher w czterech partiach: 13 stycznia 2020 zakupiono 32 śmigłowce za 176,47 mln USD (wówczas 725,32 mln zł), 12 listopada 2020 kolejne 36 egz. za 171,05 mln USD (703,04 mln zł); 17 grudnia 2021 zamówiono 36 egz. za 159,42 mln USD (655,25 mln zł), natomiast 23 grudnia 2022 ostatnie 26 śmigłowców za 110,59 mln USD (422,46 mln zł). Pierwszy śmigłowiec dostarczono 6 sierpnia 2021, gdzie został przypisany do 5. Skrzydła Szkolnego (Training Air Wing 5).
15 kwietnia br. zgodę na zakup nieujawnionej liczby TH-73A Thrasher za maksymalnie 120 mln USD (wówczas 567,44 mln zł) otrzymały Filipiny.
Prototyp TH-119 otrzymał certyfikację Federalnej Administracji Lotnictwa FAA (Federal Aviation Administration) w lipcu 2018. Śmigłowiec ma 12,92 m długości, 3,29 m wysokości i 1508 kg masy własnej. Średnica wirnika głównego to 10,83 m. Jest napędzany silnikiem turbowałowym Pratt & Whitney PT6B-37A o mocy 1000 KM (746 kW), który pozwala na rozwinięcie prędkości maksymalnej 281 km/h (152 w.) i osiągniecie pułapu praktycznego 4572 m (15 tys. stóp). Zasięg lotu wynosi 661 km (357 mil morskich). Załoga składa się z dwóch pilotów i trzech pasażerów. Jego awionika pozwala na realizację lotów szkoleniowych w warunkach według wskazań przyrządów (Instrument Flight Rules, IFR).