Iran zatrzymał kolejne tankowce

19 lipca jednostki pływające i śmigłowce irańskiego Korpusu Strażników Rewolucji Islamskiej (IRCGN) dokonały zatrzymania brytyjskiego zbiornikowca Stena Impero pod banderą Szwecji i tankowca Mesdar pod banderą Liberii. Ten drugi wkrótce wypuszczono. Sześć dni wcześniej Iran zatrzymał tankowiec MT Riah, pływający pod banderą Zjednoczonych Emiratów Arabskich. Tymczasem Sąd Najwyższy Gibraltaru przedłużył o kolejne 30 dni, do 15 sierpnia, areszt dla załogi zbiornikowca VLCC Grace-1, zatrzymanego za przewożenie irańskiej ropy naftowej do objętej sankcjami Syrii (Iran zatrzymał tankowiec ZEA?, 2019-07-18).

Operatorzy Stena Impero, spółki Stena Bulk i Northern Marine Management potwierdzili, że utracili kontakt z jednostką około godz. 16.00 czasu lokalnego w rejonie Cieśniny Ormuz na wodach międzynarodowych. Jednostka wykonywała rejs w kierunku Zatoki Perskiej do saudyjskiego portu Al-Dżubajl. Według wskazań systemu automatycznej łączności AIS (Automatic Identification System), zbiornikowiec nagle zmienił kurs na południe, a później na północ w kierunku wybrzeży Iranu.

Jak się okazało zbiornikowiec został zmuszony do zmiany kursu przez szybkie łodzie IRCGN i krążący w powietrzu śmigłowiec. Na pokładzie porwanego statku znajduje się 23-osobowa załoga złożona z osób narodowości indyjskiej, rosyjskiej, łotewskiej i filipińskiej.Agencja prasowa Fars poinformowała, że Stena Impero został skierowany do portu Bandar-e Abbas w prowincji Hormozgan i zostanie tam do czasu zakończenia śledztwa w sprawie naruszenia zasad żeglugi morskiej. Dodano, że przed zajęciem statku, ten zderzył się z łodzią rybacką. Operator zbiornikowca zaprzeczył tym zarzutom.

Z kolei o godz. 17.30 czasu lokalnego na pokład tankowca Mesdar z 10 szybkich łodzi weszli uzbrojeni żołnierze IRCGN. Zgodnie z komunikatem, 25-osobowa załoga była bezpieczna podczas przechwycenia. Wkrótce jednostka została wypuszczona i kontynuuje kurs do saudyjskiego portu Ras Tanura.

W odpowiedzi na pierwsze zatrzymanie premier Theresa May zwołała pilne posiedzenie Rządowego Biura Koordynacji COBRA (Cabinet Office Briefing Room). Sekretarz spraw zagranicznych Jeremy Hunt ostrzegł Iran przed poważnymi konsekwencjami, jeśli zbiornikowiec nie zostanie natychmiast wypuszczony. Dodał jednak, że rząd brytyjski będzie starał się rozwiązać sytuację na drodze dyplomatycznej, a nie militarnej.

Stena Impero ma 183 m długości, 32 m szerokości i 8,3 m zanurzenia. Nośność statku wynosi 49 683 t, a jego pojemność brutto 29 579 t. Zbiornikowiec został zbudowany w 2018 i jest zarejestrowana w spółce Stena Bulk XIII Cyprus na Cyprze. Jednostka wyszła 17 czerwca z indyjskiego portu Kandla w stanie Gudźarat. Z kolei wypuszczony przez Irańczyków znacznie większy tankowiec tankowiec Mesdar ma 333 m długości, 60 m szerokości i 10 m zanurzenia. Nośność statku wynosi 315 802 t, a jego pojemność brutto 160 295 t. Rok budowy to 2007. Jednostka wyszła 27 kwietnia z chińskiego portu Lanshan w prowincji Shandong. Właścicielem jest brytyjska spółka Norbulk Shipping UK, zarejestrowana w Glasgow.

Dzień wcześniej doszło do innego incydentu w tamtym regionie. Jednostka amerykańskiego Korpusu Piechoty Morskiej (US Marine Corps, USMC) strąciła za pomocą ataku elektronicznego irański bezzałogowy statek latający (bsl), który zbliżył się do uniwersalnego okrętu desantowego USS Boxer (LHD-4), typu Wasp (USA strąciły irański bsl, 2019-07-19).

Analiza
Kryzys na linii Londyn-Teheran narasta od momentu zatrzymania 4 lipca przez około 30 żołnierzy brytyjskiej piechoty morskiej z 42. Commando Royal Marines zbiornikowca VLCC Grace-1 pod banderą Panamy. Zatrzymania i aresztu w porcie w Gibraltarze dokonano na podstawie podejrzenia o złamanie sankcji Unii Europejskiej dotyczących eksportu m.in. ropy naftowej do Syrii, nałożonych w 2011. W odpowiedzi, Mohsen Rezaj, były dowódca IRGC, a obecnie doradca prezydenta Iranu Hasana Rouhaniego, wezwał do zajęcia brytyjskiego zbiornikowca w ramach odwetu (Zbiornikowiec z irańską ropą zatrzymany, 2019-07-05).

11 lipca szybkie łodzie IRGCN próbowały zatrzymać brytyjski zbiornikowiec British Heritage w Cieśninie Ormuz. Powstrzymała je znajdująca się w pobliżu fregata rakietowa HMS Montrose (F236) typu 23 Duke. W odpowiedzi na zdarzenie, 12 lipca brytyjska Admiralicja zdecydowała się na wysłanie w rejon Zatoki Perskiej niszczyciela rakietowego HMS Duncan (D37) typu 45 Daring, a cztery dni później także fregaty HMS Kent (F78) typu 23 Duke, która wyjdzie w morze jednak dopiero w połowie września. Jednostki będą stacjonować w porcie Mina Salman w Bahrajnie. HMS Montrose został tam rozmieszczony 13 kwietnia, gdzie dołączył do czterech niszczycieli min typu Hunter i okrętu pomocniczego.