W poniedziałek, 25 listopada 2025, grecki dziennik Kathimerini poinformował, że prezydent Cypru Nikos Christodulidis podczas wizyty w Waszyngtonie 30 października br. przedstawił prezydentowi USA Joe Bidenowi długoterminowy plan zacieśniania współpracy jego kraju z NATO, a ostatecznie możliwą pełną akcesją do Sojuszu Północnoatlantyckiego.
Zdjęcia: Nikos Christodulidis via Facebook
Pełniący urząd prezydenta Republiki Cypryjskiej od 28 lutego ub. r., Nikos Christodulidis przedstawił długoterminowy, wieloetapowy plan, który został dobrze przyjęty przez Waszyngton. Pierwszy etap obejmie pogłębienie relacji na linii Cypr-NATO poprzez dołączenie do organizacji przygotowawczych powiązanych z Sojuszem. Wymaga to jednak postępu w rozwiązywaniu kwestii poprawy stosunków z Turcją, ponieważ obecne prawo weta Nikozji blokuje dostęp Ankary do organizacji europejskich mających kluczowe znaczenie dla jej przemysłu.
Prezydent Christodulidis poprosił Joe Bidena o tymczasowe zniesienie embargo na zakup amerykańskiego uzbrojenia przez Cypr, z corocznym odnawianiem przynajmniej przez okres 3-5 lat. Prezydent USS zobowiązał się do współpracy z Kongresem w tym zakresie, a zmiany w ustawodawstwie są już w toku.
Drugim etapem jest rozszerzenie możliwości wspólnego szkolenia wojskowego dla członków Gwardii Narodowej Cypru w amerykańskich akademiach wojskowych. Oczekuje się, że ten niedawno sformalizowany program będzie się rozwijał wraz z dodatkowymi miejscami dla gwardzistów, wzmacniając dwustronne więzi obronne.
Trzecim etapem jest modernizacja infrastruktury wojskowej Cypru w celu spełnienia standardów NATO. Cypr wykazał swoje strategiczne znaczenie poprzez swoje obiekty wojskowe, porty i lotniska, które już wspierają operacje amerykańskie w regionie. Dyskusje obejmują potencjalną rozbudowę bazy lotniczej Andreas Papandreou, będącej częścią międzynarodowego portu lotniczego Pafos we wschodnim Cyprze, przy wsparciu finansowym ze strony USA, w celu zapewnienia tam stałej obecności amerykańskich sił zbrojnych.
W ostatnim czasie, w październiku br., Cypr odwiedziły wysokiego szczebla delegacje z USA, w tym wpływowi senatorowie, aby ocenić te możliwości. Podkreślili oni kluczową rolę strategiczną Cypru, szczególnie w kontekście jego partnerstwa z Izraelem i Grecją, jako części sojuszy regionalnych.
Pomimo obietnicy bliższych więzi, Cypr wskazuje na znaczące przeszkody w długoterminowym członkostwie w NATO. Należą do nich wewnętrzna i zewnętrzna opozycja polityczna (Turcja nie uznaje rządu Republiki Cypru, a Cypr nie utrzymuje stosunków dyplomatycznych z Ankarą) oraz wyzwania praktyczne. Jednak zainicjowanie tego dialogu oznacza poważną zmianę w orientacji polityki zagranicznej Cypru i sygnalizuje jego zaangażowanie w zostanie stałym strategicznym sojusznikiem USA i NATO we wschodniej części Morza Śródziemnego.
To rozwijające się partnerstwo przynosi korzyści wszystkim stronom, a Cypr zyskuje większe bezpieczeństwo i międzynarodową pozycję, podczas gdy NATO i USA wzmacniają swoją obecność i wpływy w regionie.
W ostatnich miesiącach, po wybuchu pełnoskalowej wojny rosyjsko-ukraińskiej, do NATO weszły Szwecja i Finlandia. Jeszcze w maju 2022 ówczesny minister obrony Cypru Charalambos Petrides oświadczył, że Nikozja nie planuje członkostwa w Sojuszu z powodu rosyjskich działań zbrojnych przeciwko Ukrainie.
Od 1974 po tureckiej inwazji wyspa Cypr jest podzielona na Republikę Cypryjską (zamieszkałą przez Greków), Turecką Republikę Cypru Północnego (zamieszkałą przez Turków), rozdzielone strefą buforową ONZ (tzw. zieloną linią), gdzie stacjonują siły pokojowe UNFICYP, oraz znajduje się tam brytyjskie terytorium zależne Akrotiri i Dhekelia (z, odpowiednio, bazą lotniczą i lądową).