12 lipca pojawiła się informacja, że chińska spółka inwestycyjna Beijing Skyrizon Aviation Industry Investment rozpoczęła kolejną próbę zakupu pakietu kontrolnego ukraińskiej spółki lotniczej Motor Sicz. Oferta zakupu ponad 50% akcji spółki, a nieoficjalnie 56% za 100 mln USD (378,7 mln zł), została złożona 7 czerwca. Motor Sicz wstępnie zaakceptował ją 21 czerwca, ale Ukraiński Komitet Antymonopolowy zakończy postępowanie weryfikujące i wyda decyzję w tej sprawie po 22 lipca. W Chinach jest użytkowanych około 1200 silników silników lotniczych 13 typów zaprojektowanych i zbudowanych przez Motor Sicz w czasach ZSRR i po jego rozpadzie.

Motor Sicz z Zaporoża produkuje silniki turbośmigłowe wraz z łopatami wirników, silniki turbowentylatorowe i turbowałowe wraz z przekładniami głównymi, realizuje naprawy główne i modernizacje śmigłowców, a także prowadzi działalność poza branżą lotniczą. / Zdjęcie: Antonov Airlines

Motor Sicz z Zaporoża produkuje silniki turbośmigłowe wraz z łopatami wirników, silniki turbowentylatorowe i turbowałowe wraz z przekładniami głównymi, realizuje naprawy główne i modernizacje śmigłowców, a także prowadzi działalność poza branżą lotniczą. / Zdjęcie: Antonov Airlines

Plany przejęcia ukraińskiego producenta silników ujawniła inna chińska spółka, Xinwei Technology, wchodząca w skład Beijing Xinwei Technology Gropu w informacji dla Szanghajskiej Giełdy Papierów Wartościowych. Wynika to z tego, że Skyrizon i Xinwei mają jednego właściciela. Przejęcie ukraińskiej spółki pozwoli nie tylko na obniżenie kosztów eksploatacyjnych i serwisowych, ale skok technologiczny chińskiego przemysłu lotniczego. Dlatego plany chcą zablokować Stany Zjednoczone, które obawiają się transferu technologii nowoczesnych zespołów napędowych do Chin.

Pierwsza próba zakupu 41% akcji Motor Sicz przez Skyrizon została zablokowana przez Okręgowy Sąd Administracyjny Kijowa 16 sierpnia 2017. Wniosek złożyła Służba Bezpieczeństwa Ukrainy (SBU), podejrzewając, że chiński inwestor może doprowadzić do upadku Motor Sicz wyprowadzając z niego aktywa za granicę. Wstępne porozumienie zostało zawarte w maju 2017 i zakładało chińską inwestycję w zatrudniających prawie 22 tys. pracowników zakładach w Zaporożu w wysokości 250 mln USD (946,7 mln zł). Kolejna próba została zablokowana z podobnych powodów w maju 2018. Skyrizon została zarejestrowana w Pekinie w październiku 2014 z kapitałem początkowym w wysokości 1 bln CNY (580 mln zł). Od 2015 wizyty u wielu podmiotów branży lotniczej na Ukrainie składali jej przedstawiciele.

Analiza
Współpraca chińskiego i ukraińskiego przemysłu lotniczego od kilku lat jest trudna i stawia pod znakiem zapytania wiarygodność partnerów z Dalekiego Wschodu. 30 sierpnia 2016 Państwowe Przedsiębiorstwo Antonow zawarło porozumienie z chińską Aerospace Industry Corporation of China (AICC) z siedzibą w Hongkongu. Miało dotyczyć licencjonowanej produkcji zmodernizowanych strategicznych samolotów transportowych An-225 Mrija pod nazwą A-225 wraz z silnikami Łotariew D-18T 3. serii. Zakładano, że strona chińska sfinansuje dokończenie budowy drugiego egzemplarza An-225, który od 1994 stoi w hangarze kijowskich zakładów. Dostawa kompletnego samolotu do Chin miała nastąpić w 2019. Następnie zmodernizowane samoloty miały być produkowane w Chinach. Do tego jednak nie doszło, gdyż AICC okazała się firmą-krzakiem. (Arabia Saudyjska zainteresowana A400M, 2019-06-25, An-178 dla ukraińskiego MSW, 2019-07-01).

Podobnie nierozwiązana pozostaje kwestia licencyjnej produkcji w zakładach lotniczych Odesawiaremserwis w Odessie chińskich samolotów szkolno-treningowych Hongdu L-15 Falcon. Porozumienie w tej sprawie zawarto w listopadzie 2015 z planami rozpoczęcia montażu w 2016. Motor Sicz miał dostarczać jednostki napędowe, czyli silniki turbowentylatorowe Ał-222-28F.