Nad ranem, w piątek 19 kwietnia 2024, Siły Powietrzno-Kosmiczne Rosji (WKS) przeprowadziły atak lotniczo-rakietowy na cele w Ukrainie. Po ataku, w Kraju Stawropolskim w Rosji doszło do katastrofy bombowca dalekiego zasięgu Tu-22M3 (w kodzie NATO: Backfire-C). Główny Zarząd Wywiadu Ministerstwa Obrony Ukrainy (HUR MO) twierdzi, że samolot został zestrzelony we współpracy z wojskami lotniczymi sił zbrojnych Ukrainy (Powitriani Syły Zbrojnych Sył Ukrajiny, PS ZSU).
Wrak bombowca Tu-22M3 w Kraju Stawropolskim / Zdjęcia: Internet via X
Jak czytamy w komunikacie prasowym HUR MO, jeden z bombowców Tu-22M3 dalekiego zasięgu, który przeprowadził atak rakietowy na Ukrainę w nocy 19 kwietnia, został zestrzelony w wyniku specjalnej operacji Głównego Zarządu Wywiadu we współpracy z Siłami Powietrznymi. Wrogi samolot Tu-22M3 udało się zestrzelić w odległości około 300 kilometrów od granic Ukrainy w ten sam sposób, który wcześniej zestrzelono rosyjskie samoloty wczesnego ostrzegania i dowodzenia A-50. W wyniku ataku bombowiec był w stanie dolecieć do obszaru Kraju Stawropolskiego, gdzie rozbił się. Należy pamiętać, że jest to pierwsze udane zestrzelenie strategicznego bombowca w powietrzu podczas lotu bojowego podczas pełnej rosyjskiej inwazji na Ukrainę (Rosjanie zestrzelili własny samolot wczesnego ostrzegania i dowodzenia A-50?, A-50U zestrzelony; Ił-22M-11 uszkodzony).
HUR MO opublikowało nagranie wideo prawdopodobnie z punktu kierowania ogniem obrony powietrznej. Do zestrzelenia użyto pocisku przeciwlotniczego dalekiego zasięgu S-200W Wega. Do trafienia miało dojść około 300 km od linii frontu, a samolot miał jeszcze przelecieć 65 km zanim rozbił się. Miał to być jeden z dwóch samolotów lecących w formacji. Drugi samolot zdążył odlecieć.
Zasięg pocisku systemu S-200 w przypadku standardowej trajektorii lotu wprost do celu wynosi 255 km, ale w przypadku wystrzelenia go po stromym torze balistycznym zasięg może zwiększyć się, według niektórych doniesień nawet do 400 km (takie przypadki znane są z Syrii). Pocisk serii 5W28 ma 10,8 m długości, masę 7,1 t i jest wystrzeliwany ze stacjonarnej wyrzutni. Wyposażony jest w głowicę odłamkowo-burzącą i pasywny radar naprowadzania, cztery silniki startowe na paliwo stałe i silnik marszowy na paliwo ciekłe.
💥 Внаслідок операції ГУР у взаємодії з Повітряними силами знищено бомбардувальник Ту-22МЗ, який сьогодні запускав ракети по Україні
🔗 https://t.co/fjbRPgZXCt pic.twitter.com/RbeeloHPsp
— Defence intelligence of Ukraine (@DI_Ukraine) April 19, 2024
Sztab Generalny Sił Zbrojnych Ukrainy poinformował o zestrzeleniu 14 bezzałogowców bojowych Shahed-131/138 (Gierań-1/2), 2 pocisków manewrujących Ch-555/Ch-101, 11 pocisków manewrujących Ch-59 Owod/Ch-69 (z 12 wystrzelonych), 2 pocisków manewrujących Ch-22 (z 6 wystrzelonych) i 1 bombowca Tu-22M3.
Zestrzelony samolot brał udział w ataku rakietowym na okolice Dnipro, w wyniku którego zginęło 8 osób.
ЗНИЩЕНО 15 РАКЕТ, 14 БПЛА ТА БОМБАРДУВАЛЬНИК ТУ-22М3
Уперше зенітні ракетні підрозділи Повітряних Сил у взаємодії з Головним управлінням розвідки МО України знищили дальній стратегічний бомбардувальник Ту-22М3 – носій крилатих ракет Х-22
Докладніше:https://t.co/lfv538qQCS pic.twitter.com/TVSi1aYVQ5— Генеральний штаб ЗСУ (@GeneralStaffUA) April 19, 2024
Rosyjskie źródła potwierdzają katastrofę, pojawiło się nawet nagranie wideo przedstawiające upadek samolotu, ale jako powód jest podawana awaria, a dwóch (?) członków załogi zdołało się bezpiecznie katapultować i zostali przewiezieni do szpitala w umiarkowanym stanie (w rzeczywistości załoga Tu-22M3 liczy czterech członków: dwóch pilotów, nawigator i operator uzbrojenia – przyp. red.).
Co istotne, na nagraniu wideo widać jak samolot wpadł w korkociąg po utracie ciągu, a przynajmniej jeden z dwóch dwuprzepływowych silników turboodrzutowych Klimow NK-25 pali się. Sugeruje to że faktycznie mógł zostać trafiony pociskiem rakietowym (lub chmurą odłamków jego głowicy jak np. pocisku 5W28 systemu S-200W Wega – przyp. red.).
During tonight’s Missile Attack against Ukraine, a Tu-22M3 “Backfire” Strategic Bomber with the Russian Aerospace Forces reportedly Crashed in the Stavropol Krai Region of Southwestern Russia following a Technical Malfunction; Russian Sources are claiming that both of the Pilots… pic.twitter.com/vCkz6GoDmY
— OSINTdefender (@sentdefender) April 19, 2024
Rosyjski serwis informacyjny 112 opublikował nagranie wideo z płonącym wrakiem samolotu. Według ich źródeł dwóch członków załogi przeżyło, trzeci zginął, a czwarty jest poszukiwany.
Jest to pierwsza utrata bombowca Tu-22M3 wykonującego lot bojowy podczas trwania pełnoskalowej wojny Rosji z Ukrainą. Wcześniej, 21 sierpnia 2023 Ukraińcy przeprowadzili atak dronowy na bazę lotniczą Szajkowka w obwodzie kałuskim, uszkadzając jeden bombowiec. 19 sierpnia 2023 w podobnym ataku na bazę lotniczą Sołcy-2 w obwodzie nowogrodzkim zniszczony został co najmniej jeden taki samolot. 5 grudnia 2022 w ataku na bazę lotniczą Riazań-Diagilewo w obwodzie riazańskim uszkodzony został jeden Tu-22M3.