Produkcja Beryli M762 w Nigerii

26 marca w Fabryce Broni Łucznik przedstawiciele Polskiej Grupy Zbrojeniowej (PGZ) i nigeryjskiej Defence Industries Corporation of Nigeria (DICON) podpisali list intencyjny dotyczący produkcji w Nigerii karabinków automatycznych Beryl M762 do amunicji 7,62 mm x 39. W treści dokumentu zapisano reguły i warunki 3-etapowego transferu technologii produkcji.

Ceremonia podpisania listu intencyjnego między Polską Grupą Zbrojeniową a Defence Industries Corporation of Nigeria w sprawie produkcji karabinków M762 w Nigerii / Zdjęcie: PGZ

PGZ reprezentowali prezes zarządu Jakub Skiba i członkowie zarządu Paweł Pelc i Michał Kuczmierowski, a stronę nigeryjską dyrektor generalny DICON generał dywizji Bamidele Ogunkale oraz dyrektor biura prawnego DICON Kike Abiodun Bello. List intencyjny został podpisany w obecności sekretarza stanu w Ministerstwie Obrony Narodowej Sebastiana Chwałka.

Plany stworzenia w Nigerii linii montażowej, a następnie linii produkcyjnej polskiej broni strzeleckiej sięgają 2016. Wówczas w propozycji budżetu obronnego na rok kolejny zapisano dla DICON 364 060 000 NGN (3,45 mln zł) na stworzenie linii produkcyjnej karabinków M762 i 390 000 000 NGN (3,7 mln zł) na stworzenie linii produkcyjnej karabinków AK-47. To ostatnie dotyczyło prób wdrożenia do produkcji lokalnej kopii AKM, opracowanego w 2004 karabinka OBJ-006.

Od lat 1990. w Nigerii następuje odejście od amunicji karabinowej 7,62 mm x 51 w stronę nabojów pośrednich 7,62 mm x 39 i 5,56 mm x 45. Siły zbrojne i formacje mundurowe tego państwa skorzystały z dostępności na rynku ogromnej liczby karabinków AK/AKM i amunicji do nich wyprzedawanych przez dawne państwa Układu Warszawskiego. Kilka lat temu zadeklarowano, że nabój 7,62 mm x 39 jest preferowany przez wojsko i inne służby.

Podpisanie listu intencyjnego to konsekwencja rozpoczętej kilka lat wcześniej współpracy między Fabryką Broni, a nigeryjskimi siłami zbrojnymi. Od tego czasu Fabryka Broni dostarczyła już do Nigerii ponad dwa tysiące karabinków. Pierwsza umowa na dostawy broni o wartości 3,3 mln zł została podpisana w 2014. Efektem było przekazanie w lutym 2015 tysiąca karabinków Beryl M762 w ręce komandosów z 72. Mobile Strike Force, elitarnego pododdziału wojsk lądowych operującego na północy kraju.

Wyprodukowany przez Fabrykę Broni karabinek automatyczny Beryl M762 do amunicji 7,62 mm x 39 używany przez jednostki specjalne wojsk lądowych. Zwraca uwagę zastosowanie magazynka bębnowego zamiast dostarczanych 30-nabojowych magazynków pudełkowych

Kolejny kontrakt został zawarty w 2015 i obejmował dostawy 500 Beryli M762 oraz 10 Mini Beryl M556 (eksportowa odmiana subkarabinka wz. 96C używanego przez Wojsko Polskie). Mała partia tych ostatnich konstrukcji do amunicji 5,56 mm x 45 miała posłużyć Nigeryjczykom do testów. Siły zbrojne tego państwa były wstępnie zainteresowanie zamówieniem w Fabryce Broni także skróconej odmiany Beryla M762.

W kwietniu 2017 karabinki Beryl M762 trafiły do kolejnego rodzaju sił zbrojnych Nigerii. Pięćset tych konstrukcji zamówiły wojska lotnicze NAR (Nigerian Air Force) tego państwa. Obecnie negocjowane są dalsze dostawy, podobnej partii tej broni dla nigeryjskich lotników (Beryle M762 dla Nigerii, 2017-04-12).

W nigeryjskiej propozycji budżetu na 2016 zapisano też zakupy 500 karabinków Beryl M762 i tyleż samo treningowych replik Beryl RTT dla Nigeryjskiej Akademii Wojskowej (NDA, Nigerian Defence Academy) w Kadunie. Na ten pierwszy cel przeznaczono 184 800 000 NGN (1,75 mln zł), gdy dostawa elektrycznie napędzanych modeli pneumatycznych została wyceniona na 176 578 500 NGN (1,67 mln zł). Nigeryjczycy chcieli zatem kupić bojowy model na 369,6 NGN (3,5 tys. zł), gdy replika miała kosztować 353,1 tys. NGN (3,3 tys. zł).

Karabinki Beryl M762 prezentowane prezydentowi Nigerii podczas wizyty w bazie wojsk lotniczych NAF (Nigerian Air Force) w kwietniu 2017. To kolejny po wojskach lądowych i akademii wojskowej użytkownik tej broni w Nigerii / Zdjęcia: Nairaland

Jak dowiedział się Militarny Magazyn MILMAG ostatecznie założona w 1964 i kształcąca 4,2 tys. studentów nigeryjska uczelnia zamówiła pierwszą partię 300 Beryli M762 i 500 Beryli RRT. Broń będzie wysłana do Nigerii na przełomie marca i kwietnia 2018.

Beryl M762 to odpowiednik wprowadzonego do uzbrojenia Wojska Polskiego w 2009 karabinka wz. 96C. Broń używana w Siłach Zbrojnych RP zasilana jest amunicją 5,56 mm x 45, gdy wariant eksportowy nabojem 7,62 mm x 39. Ten ostatni przystosowano do magazynków wymiennych z AK/AKM.

Analiza
Defence Industries Corportation of Nigeria (DICON) jest państwowym przedsiębiorstwem podległym nigeryjskim siłom zbrojnym, któremu podległych jest czternaście zakładów zbrojeniowych. Główna siedziba mieści się w dzielnicy Kakuri, na przedmieściach 1,3-milionowego miasta Kaduna. Tam zlokalizowany jest kompleks ORDFAC (Ordnance Factory Complex) A, B, C i D oraz zakład produkcji narzędzi, przyzakładowa szkoła i inne.

Jedynym wytwórcą broni strzeleckiej w Nigerii jest założona w 1964 Kaduna Ordnance Factories. Utworzono ją przy udziale państwowego niemieckiego przedsiębiorstwa Fritz Werner (od zakończenia II wojny do prywatyzacji w 1990, sto procent udziałów w spółce miał rząd Republiki Federalnej Niemiec), specjalizującego się w opracowaniu linii produkcyjnych i maszyn do wytwarzania broni i amunicji.

Niemcy pomogli wdrożyć montaż karabinów samopowtarzalnych (Beretta) BM 59 (zmodyfikowany M1 Garand do amunicji 7,62 mm x 51 zasilany z 20-nabojowego magazynka) i pistolety maszynowe SMG 12 (Beretta Model 12) oraz amunicję strzelecką 7,62 mm x 51 i 9 mm x 19. Fabryka najbardziej rozwinęła się podczas wojny domowej toczącej się w latach 1967-1970. Podawana wówczas przez Nigeryjczyków zdolność produkcyjna wynosiła 5 tys. BM59, 18 tys. SMG 12, 12 mln nabojów 7,62 mm x 51 i 4 mln nabojów 9 mm x 19 rocznie.

W 1972 fabryka zbankrutowała po raz pierwszy – oskarżony o złe zarządzanie niemiecki dyrektor generalny został zmuszony do opuszczenia kraju. Zakłady uratowała armia nigeryjska, która w pięć lat później zdecydowała się ujednolicić uzbrojenie strzeleckie. Wybrano wówczas broń belgijską.

W 1977-1978 DICON kupił licencję od FN Herstal na produkcję 7,62-mm karabinów automatycznych FN FAL (określanych NR1, Nigerian Rifle Model 1), 9-mm pistoletów samopowtarzalnych Browning HP (NP1, Nigerian Pistol Model 1) i 7,62-mm karabinów maszynowych FN MAG58 (GPMG, General Purpose Machine Gun).

Od 1980 zakłady w Kadunie były przez Belgów rozbudowywane i dostosowywane do produkcji masowej. Od 1983 na pierwszym etapie karabiny składano z części dostarczanych z Belgii. W cztery lata później fabryka osiągnęła pełne możliwości produkcyjne. W 1988 zrezygnowano z importu elementów z zagranicy i od tego czasu w całości wytwarzane są na miejscu. Oficjalnie nowe karabiny NR1 wprowadzono do uzbrojenia w 1989.

Możliwości produkcyjne zakładu w Kadunie szacowano w latach 1990. na 15 tys. karabinów NR1, 10 tys. pistoletów NP1 i 1000 karabinów maszynowych MAG58 rocznie. Poza nimi fabryka wytwarzała też strzelbę gładkolufową kalibru 12 DICON SG1-86.

Niepokoje polityczne, kłopoty gospodarcze i międzynarodowe sankcje nałożone w połowie lat 1990. stopniowo rujnowały zakład i doprowadziły do tego, że w 2000 zmuszony był zwolnić pracowników. Dopiero po unormowaniu się sytuacji wewnętrznej, nowy demokratyczny rząd zdecydował się w 2004 dofinansować fabrykę, dał jej niewielkie zamówienia i wypłacił zaległe pensje, co miało zachęcić pracowników do powrotu.

Jednocześnie rozpoczęto prace nad lokalną odmianą kałasznikowa, którego prototypy powstały w lutym 2006. Na początku października 2006, ówczesny dyrektor naczelny DICON generał brygady Nnameka Charles Maduegbunam zaprezentował nigeryjskiemu prezydentowi Olusegunowi Obasanjo 7,62-mm karabinek OBJ-006 – nazwaną na jego cześć lokalną kopię AKM. Próby broni zakończono w listopadzie 2006, zaś w międzyczasie starano się przystosować zakład w Kadunie do produkcji OBJ-006. Choć konstrukcja jest wymieniona na stronie DICON, to nie jest pewne, czy przez ostatnią dekadę udało się rozpocząć ich wytwarzanie.

Oprócz nowego karabinka, dział badawczo-rozwojowy nigeryjskiego przedsiębiorstwa opracował także lokalną odmianę granatnika przeciwpancernego RPG-7 (nazwany RPG) oraz moździerze 60 i 81 mm. Zakłady produkują też podstawy trójnożne do broni maszynowej i ceremonialne miecze.

Obecnie rozwijana jest też zakład fabryka amunicji w Kachia, w 2017 Nigeryjczycy budowali tam zakłady produkcji spłonek do nabojów 7,62 mm x 39, wybranych jako standardowe dla sił zbrojnych.

W 1979 rząd podpisał umowę z austriacką spółką Steyr Daimler Puch i rozpoczął budowę w Bauczi podległego DICON zakładu SVP (Special Vehicles Plant) produkującego pojazdy terenowe Pinzgauer 4×4 i 6×6 oraz transportery opancerzone Saurer 4K 4FA.