W piątek, 20 października, szwedzka spółka Saab Defence and Security poinformowała, że 6 października br. przekazała urzędowi zamówień obronnych FMV (Försvarets materielverk) przy Ministerstwie Obrony Królestwa Szwecji pierwszy seryjny egzemplarz samolotu wielozadaniowego JAS 39E Gripen.
Zdjęcie: Saab Defence and Security
Jestem bardzo szczęśliwy i zadowolony, że osiągnęliśmy ten ważny kamień milowy w kierunku wprowadzenia (samolotów JAS 39E Gripen do służby – przyp. red.). Jest to ważny kamień milowy i wkrótce nastąpią kolejne dostawy, powiedział Lars Tossman, szef działu biznesowego Saab Aeronautics.
Dostawa oznacza, że FMV otrzymał teraz wszystkie części systemu uzbrojenia do niezależnego działania Gripen E, powiedział z kolei Mattias Fridh, szef działu zarządzania dostawami w dziale Gripen Design. Ich technicy przeszli szkolenie na Gripen E i mają początkowe możliwości obsługi i konserwacji samolotów. Systemy wsparcia i szkolenia zostały już dostarczone, a części systemów wsparcia dostarczone w 2022 zostały zaktualizowane w sierpniu br., aby pasowały do nowej konfiguracji.
Jest to bardzo ważny krok w kierunku wdrożenia w szwedzkich siłach zbrojnych w 2025 w eskadrze F7 Såtenäs (Skaraborgs flygflottilj), a FMV złożyło wniosek o wydanie własnego zezwolenia na testowanie w locie od Szwedzkiego Inspektoratu Bezpieczeństwa Lotnictwa Wojskowego (Flyginspektionen, FLYGI). Jest to kulminacja intensywnej pracy zarówno w zakresie rozwoju, jak i produkcji, w której wielu pracowników wykonało fantastyczną robotę – dodał Fridh.
Przypomnijmy, że Saab zaprezentował pierwsze sześć seryjnych egzemplarzy JAS 39E Gripen, przeznaczonych dla wojsk lotniczych Brazylii (Força Aérea Brasileira, FAB) i Szwecji (Svenska flygvapnet), 24 listopada 2021 – odpowiednio cztery egzemplarze brazylijskie i dwa szwedzkie (Pierwsze seryjne Gripen E).
Od tamtego czasu przechodzą one intensywne testy odbiorcze. 16 października br. informowano, że w ramach prac adaptacyjnych w JAS 39E wymieniono trzy dotychczasowe akumulatory termiczne (główne i zapasowe) na nowoczesne, 24-woltowe litowo-jonowe (Li-On) EaglePicher o pojemności 36 Ah, co pozwoliło na redukcję do dwóch jednostek na samolot (Montaż końcowy Gripen E/F w Brazylii).
Szwecja zamówiła 17 stycznia 2013 łącznie 60 jednomiejscowych JAS 39E Gripen (z opcją z 3 marca 2014 na 10 kolejnych), które zastąpią starsze jednomiejscowe JAS 39C i dwumiejscowe JAS 39D, które są użytkowanie w liczbie 71 egzemplarzy (z 204 pierwotnie zakupionych). Dostawy miały być zrealizowane pierwotnie w latach 2018-2027, ale nie dotrzymano harmonogramu. Dlatego w 2019 obronny komitet doradczy zarekomendował pozostawienie części ze starszych samolotów w służbie po 2025 (Elementy kadłubów Gripenów z drukarki 3D).
Wsparciem i uzupełnieniem dla JAS 39E Gripen będą dwa samoloty wczesnego ostrzegania i dowodzenia Saab GlobalEye klasy AEW&C (Airborne Early Warning and Control), które zamówiono 30 czerwca 2022 (Szwecja zamówiła dwa samoloty Saab GlobalEye, Grob G 120TP dla Szwecji).
7 lipca br., amerykańska Agencja Współpracy Obronnej DSCA (Defense Security Cooperation Agency) opublikowała zgodę Departamentu Stanu USA na potencjalną sprzedaż do Szwecji partii 250 pocisków rakietowych klasy powietrze-powietrze średniego zasięgu AIM-120C-8 AMRAAM za maksymalnie 605 mln USD (2,462 mld zł). Trafią one na uzbrojenie obecnych JAS 39C/D, jak i przyszłych JAS 39E (Więcej AIM-120 AMRAAM dla Szwecji).
Na koniec warto dodać, że najnowsze Gripeny były dotąd bezskutecznie oferowane na innych rynkach zagranicznych, m.in. w Kanadzie, Finlandii, Kolumbii, Indonezji, Danii, Królestwie Niderlandów, Norwegii, Polsce czy Szwajcarii.
https://twitter.com/Saab/status/1715255880298434735