W środę, 10 lipca 2024, tajlandzki dziennik The Bangkok Post poinformował, że dowództwo królewskich tajlandzkich wojsk lotniczych (Kong Thab Akat Thai, RTAF) zarekomendowało Ministerstwu Obrony zakup w Szwecji samolotów wielozadaniowych Saab JAS 39E/F Gripen, a nie oferowanych przez USA najnowszych samolotów Lockheed Martin F-16C/D Block 70.
Zdjęcie: Saab Defence and Security
Dziennik powołuje się w tej sprawie na swoje źródło w Kong Thab Akat Thai. Według niego, dowódca, marszałek lotnictwa Phanphakdee Phattanakul przekazał szczegółowe informacje porównawcze na temat obu ofert ministrowi obrony Sutinowi Klungsangowi i premierowi Sretthie Thavisin w celu podjęcia decyzji. Marszałek zalecił im wybór szwedzkiego samolotu (Pierwsze tajlandzkie AT-6TH Wolverine).
Marszałek Phanphakdee i najwyżsi rangą dowódcy wojskowi przybyli w ubiegłą środę do siedziby Zgromadzenia Narodowego (dwuizbowego parlamentu), aby wyjaśnić komisji Izby Reprezentantów (izbą niższą) plany wydatkowe wojsk lotniczych, biorąc pod uwagę projekt ustawy budżetowej na rok fiskalny 2025 rozpoczynający się 1 października br. Ze względu na ograniczenia budżetowe, plan zakup 16 samolotów, rozłożony na 4 lata, czyli po 4 egzemplarze rocznie.
Zapytany o postępy w realizacji planu zakupu samolotów wielozadaniowych, dowódca Kong Thab Akat Thai powiedział, że omawiał tę kwestię z ministrem obrony we wtorek (Produkcja AH-6i dla Tajlandii).
Jak powiedział, podczas dyskusji wyjaśnił proces selekcji oraz przedstawił zalety i wady zarówno Gripena, jak i F-16, w tym dodatkowe wsparcie eksploatacji, jakie wojsko otrzyma od producentów, spółek Saaba Defence and Security i Lockheed Martin. Minister przekazał następnie informację w tej sprawie premierowi w ubiegłą środę. Kiedy decyzja zostanie podjęta, do premiera będzie należeć decyzja, czy on, czy minister obrony ogłoszą to opinii publicznej.
W ciągu najbliższych kilku lat tajlandzkie wojsko musi wymienić w swojej flocie 12 starzejących się samolotów F-16A/B Block 10/15. Postępowanie ogłoszono w listopadzie 2023, po fiasku negocjacji w sprawie zakupu 8 samolotów F-35A Lightning II. Przeszkodą miały być wówczas zbyt bliskie relacje wojskowe z Pekinem (Chiński okręt desantowy dla Tajlandii zwodowany).
Według doniesień, minister obrony Sutin przygotowuje się do wizyty w Stanach Zjednoczonych na zaproszenie sekretarza obrony USA Lloyda Austina.
Na początku lipca br. minister obrony został poinformowany przez Ambasadora USA Roberta F. Godeca o propozycji pożyczki umożliwiającej zakup większej liczby F-16, stwierdził jednak, że niepokoją go wysokie stopy procentowe. Jak informował 5 lipca dziennik The Nation, amerykański Ambasador miał nalegać na wybór oferty Lockheed Martin.
Warto dodać, że na liście do wycofania są też pozostające w tajlandzkiej służbie od ponad 30 lat F-5B Freedom Fighter i F-5E/F Tiger II, w liczbie 33 egzemplarzy. Poza tym Tajlandia dysponuje 38 zmodernizowanymi F-16A/B Block 15 MLU oraz 11 JAS 39C/D Gripen (dwunasty rozbił się).
Jak dotąd na zakup JAS 39E/F zdecydowały się Szwecja (60 jednomiejscowych JAS 39E, z opcją na 10 kolejnych) i Brazylia (8 w służbie, 32 do dostarczenia i 26 kolejnych jako planowane do zamówienia). Obecnie są one oferowane także na Filipinach, gdzie także konkurują z najnowszą wersją F-16.
Wcześniej były bezskutecznie oferowane na innych rynkach zagranicznych, m.in. w Kanadzie, Finlandii, Kolumbii, Indonezji, Danii, Królestwie Niderlandów, Norwegii, Polsce czy Szwajcarii (Węgry zwiększą liczbę Gripenów).