We wtorek, 4 marca 2025, przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Layen przedstawiła pięciopunktowy plan europejskiego pakietu obronnego o nazwie ReArm Europe, który mógłby osiągnąć wartość nawet 800 mld EUR (3,329 bln zł) do końca bieżącej dekady. Działania są związane z dynamiczną sytuacją międzynarodową.
Grafika poglądowa: Komisja Europejska
Ursula von der Layen wysłała list do przywódców europejskich przed planowanym czwartkowym posiedzeniem Rady Europejskiej, w którym przedstawiła założenia planu ReArm Europe.
Punkt pierwszy obejmuje wyłączenie podwyższonych wydatków na obronność z procedury nadmiernego deficytu. Jest to w istocie propozycja polskiej prezydencji w Radzie UE, o czym już w październiku 2024 w rozmowie z agencją prasową Reuters mówił minister finansów Andrzej Domański. Komisja Europejska wkrótce zaproponuj uruchomienie krajowej klauzuli korekcyjnej Paktu Stabilności i Wzrostu. Umożliwi to państwom członkowskim znaczne zwiększenie wydatków na obronę bez uruchamiania procedury nadmiernego deficytu. Na przykład: gdyby państwa członkowskie zwiększyły swoje wydatki na obronę średnio o 1,5% PKB, mogłoby to stworzyć przestrzeń fiskalną o wartości blisko 650 mld EUR (2,7 bln zł) w ciągu 4 lat.
Punkt drugi to zupełnie nowy instrument, który umożliwi państwom członkowskim zaciąganie pożyczek w wysokości 150 mld EUR (624,21 mld zł) na inwestycje w dziedzinie obronności. Chodzi tu w zasadzie o lepsze wydawanie – i wspólne wydawanie środków finansowanych w paneuropejskich domenach, takich jak obrona powietrzna i przeciwrakietowa, systemy artyleryjskie, amunicja i systemy bezzałogowe oraz systemy przeciwdronowe; ale także zajęcie się innymi potrzebami, na przykład mobilnością wojskową i cybernetyką. Pozwoliłoby to na wspólne zakupy redukujące koszty, zwiększające interoperacyjność, wzmocnienie europejskiej bazy przemysłowej, a także potencjalnie zwiększenie pomocy wojskowej Ukrainie (w przypadku Polski mogłoby to być potencjalnym źródłem dochodu Funduszu Wsparcia Sił Zbrojnych – przyp. red.).
Punkt trzeci obejmuje przekierowanie większych funduszy z budżetu UE na inwestycje krajowe związane z obronnością w perspektywie krótkoterminowej. Komisja Europejska zaproponuje państwom członkowskim dodatkowe możliwości i zachęty, aby zdecydowały się, jeśli będą chciały skorzystać z programów polityki spójności, na zwiększenie wydatków obronnych.
Punkt czwarty obejmuje zaangażowanie prywatnego kapitału poprzez przyspieszenie Unii Oszczędności i Inwestycji, natomiast punkt piąty – wsparcie Europejskiego Banku Inwestycyjnego (European Investment Bank, EBI).
Jak powiedziała Ursula von der Layen, podsumowując: Europa jest gotowa przyjąć na siebie swoje obowiązki. ReArm Europe mogłoby zmobilizować blisko 800 mld EUR na rzecz bezpiecznej i odpornej Europy. Będziemy kontynuować ścisłą współpracę z naszymi partnerami w NATO. To moment dla Europy. I jesteśmy gotowi do kroku.
We are living in dangerous times.
Europe‘s security is threatened in a very real way.
Today I present ReArm Europe.
A plan for a safer and more resilient Europe ↓ https://t.co/CYTytB5ZMk
— Ursula von der Leyen (@vonderleyen) March 4, 2025
Premier Donald Tusk: Otrzymałem list od szefowej Komisji Europejskiej w sprawie decyzji o zwiększeniu europejskich zdolności obronnych. Mówimy o 150 mld euro, które będzie można pożyczać na rozwój przemysłu obronnego i wzmocnienie obronności.
💬 Premier @DonaldTusk w #KPRM: Otrzymałem list od szefowej Komisji Europejskiej w sprawie decyzji o zwiększeniu europejskich zdolności obronnych. Mówimy o 150 mld euro, które będzie można pożyczać na rozwój przemysłu obronnego i wzmocnienie obronności.
— Kancelaria Premiera (@PremierRP) March 4, 2025
Jak poinformował przed posiedzeniem Rady Ministrów:
Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej widzi możliwość przesunięcia do 30 mld zł z KPO na wydatki na obronności i przemysł zbrojeniowy. Dziękuję pani minister Pełczyńskiej-Nałęcz za informację, którą otrzymałem od pani minister tuż przed posiedzeniem rządu, że także jeśli chodzi o KPO widzi pani możliwość i podjęła pani już pracę nad uwolnieniem do 30 mld, aby przesunąć te wydatki także na szeroko pojętą obronność i przemysł obronny. Musimy radykalnie przyspieszyć działania dotyczące szczególnych zasad przygotowania i realizacji inwestycji na potrzeby obronności państwa. Być może za tydzień przyjmiemy projekt ustawy, który znacząco ułatwi inwestowanie w przemysł obronny.
💬 Premier @DonaldTusk 👇
Musimy radykalnie przyspieszyć prace nad ustawą o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji na potrzeby obronności państwa. Być może za tydzień przyjmiemy projekt, który znacząco ułatwi inwestowanie w przemysł obronny. pic.twitter.com/orzVXZnZDz
— Kancelaria Premiera (@PremierRP) March 4, 2025
💬 Premier @DonaldTusk 👇
Nasza strategia pozostaje drogowskazem dla UE – łączymy wzmocnienie obronności Europy z dbałością o relacje transatlantyckie. Nic nie zmienia naszej determinacji. pic.twitter.com/PfCt32orU3
— Kancelaria Premiera (@PremierRP) March 4, 2025