1 września w norweskiej bazie lotniczej Sola w pobliżu miejscowości Stavanger miała miejsce uroczystość rozpoczęcia dyżurów operacyjnych przez nowe śmigłowce poszukiwawczo-ratownicze Leonardo AW101, które otrzymały nazwę własną SAR Queen (Norweskie F-35 na Islandii, 2020-02-24).

W chwili ogłoszenia wstępnej gotowości operacyjnej śmigłowców poszukiwawczo-ratowniczych AW101 SAR Queen, w bazie lotniczej Sola znajdowało się osiem z szesnastu zamówionych. Śmigłowce są wyposażone w radary z aktywnym skanowaniem elektronicznym Leonardo Osprey AESA / Zdjęcie: Forsvaret

W chwili ogłoszenia wstępnej gotowości operacyjnej śmigłowców poszukiwawczo-ratowniczych AW101 SAR Queen, w bazie lotniczej Sola znajdowało się osiem z szesnastu zamówionych. Śmigłowce są wyposażone w radary z aktywnym skanowaniem elektronicznym Leonardo Osprey AESA / Zdjęcie: Forsvaret

Nowe wiropłaty będą wykonywać zadania dla ministerstwa sprawiedliwości i bezpieczeństwa publicznego (Det kongelige justis- og beredskapsdepartement), ale formalnie należą do 330. Eskadry 137. Skrzydła królewskich norweskich wojsk lotniczych. Pierwszy z nich wylądował na norweskiej ziemi 20 listopada 2017. Jednocześnie rozpoczęto wycofywanie z eksploatacji ostatnich z dwunastu śmigłowców typu Westland Mk43B Sea King, które pozostają w służbie od około 47 lat. Proces ten zakończy się w 2023.

8 listopada 2013 Norwegia zdecydowała się zamówić łącznie szesnaście AW101 (model 612) z opcją na sześć kolejnych w ramach programu NAWSARH (Norwegian All-Weather Search And Rescue Helicopter). Wartość podpisanej 19 grudnia tego samego roku umowy ze spółką Leonardo Helicopters to 1,15 mld EUR (5,07 mld zł). Odrzucono kontroferty spółek Eurocopter (dziś część Airbus Helicopters), NHIndustries, Sikorsky Aircraft Corporation (dziś część Lockheed Martin) oraz Boeing.

12 czerwca 2017 ówczesny minister sprawiedliwości i bezpieczeństwa publicznego Per-Willy Trudvang Amundsen zapowiedział otwarcie w Stavanger centrum szkoleniowego śmigłowców AW101, wyposażonego w pełny symulator lotu poziomu D typu CAE Series 3000. Centrum obsługuje nie tylko użytkownika norweskiego, ale także zagranicznych odbiorców AW101.

W uroczystości wzięli udział m.in. premier Erna Solberg, minister obrony Frank Bakke-Jenssen, minister sprawiedliwości i bezpieczeństwa publicznego Monica Mæland  czy dowódca królewskich norweskich wojsk lotniczych (Luftforsvaret, RNoAF) gen. Tonje Skinnarlan / Zdjęcie: Regjeringen

W uroczystości wzięli udział m.in. premier Erna Solberg, minister obrony Frank Bakke-Jenssen, minister sprawiedliwości i bezpieczeństwa publicznego Monica Mæland czy dowódca królewskich norweskich wojsk lotniczych (Luftforsvaret, RNoAF) gen. Tonje Skinnarlan / Zdjęcie: Regjeringen

Pierwotnie AW101 miały rozpocząć służbę pod koniec 2018, ale opóźnione zostały próby zdawczo-odbiorcze, a później na harmonogram wpłynęła pandemia COVID-19. Co istotne, śmigłowce Westland Mk43B Sea King miały zostać wycofane pierwotnie do 2008, ale ze względu na przedłużający się proces wyboru ich następcy, służba musiała zostać wydłużona poprzez modernizację. Program NAWSARH rozpoczęto formalnie dopiero 25 października 2007.

W chwili ogłoszenia dziś wstępnej gotowości operacyjnej (IOC) w bazie Sola znajdowało się osiem AW101. Trzy następne zostaną przebazowane z zakładów Leonardo Helicopters w brytyjskim Yeovil jeszcze w tym roku. Czternasty norweski wiropłat znajduje się na etapie montażu końcowego, a montaż piętnastego wkrótce się rozpocznie. Dostawy AW101 zakończą się w 2022. Warto dodać, że norweska policja (Politi- og lensmannsetaten) w ostatnim czasie wprowadziła do służby trzy AW169, które również zostały dostarczone przez Leonardo Helicopters (AW169M MA dla włoskich wojsk lądowych, 2020-04-20).

Co ciekawe, jeden z norweskich AW101 przyleciał do Polski 12 lutego 2019. W Gdyńskiej Brygadzie Lotnictwa Marynarki Wojennej im. kmdr. por. pil. Karola Trzaski-Durskiego (BLMW) brał udział w testach związanych z weryfikacją oferty Leonardo Helicopters i PZL-Świdnik w postępowaniu na zakup śmigłowców zwalczania okrętów podwodnych, wyposażonych dodatkowo w sprzęt medyczny pozwalający na prowadzenie akcji poszukiwawczo-ratowniczych oraz bojowego poszukiwania i ratownictwa. 26 kwietnia 2019 Polska zamówiła cztery wiropłaty dla Marynarki Wojennej za równowartość 1,65 mld zł (Polskie AW101 serwisowane w WZL-1, 2020-01-08; AW101 w Gdyni, 2019-02-14).