18 sierpnia br. Ambasada Stanów Zjednoczonych w Republice Czeskiej potwierdziła informację lokalnej rozgłośni radiowej ČT24 o planach nieodpłatnego przekazania 6 śmigłowców szturmowych AH-1Z Viper i 2 wielozadaniowych UH-1Y Venom. Jako pierwsza na antenie radia poinformowała o tym minister obrony Czech Jana Černochová. Tym samym dołączą one do już zakupionych 4 AH-1Z i 8 UH-1Y, a wojska lotnicze Czech (Vzdušné síly Armády České republiky) będą dysponować flotą łącznie 20 śmigłowców rodziny H-1 (Bell dostarczy trenażer AH-1Z do Czech, Trwa montaż śmigłowców AH-1Z i UH-1Y dla Czech).
Ambasada USA w Czechach poinformowała o planach nieodpłatnego przekazania 6 śmigłowców szturmowych AH-1Z Viper i 2 wielozadaniowych UH-1Y Venom / Grafika: Bell Textron
Rzeczone wiropłaty zostaną przekazane nieodpłatnie w ramach programu EDA (Excess Defense Articles) jako używane, ale o niskim resursie, gdyż wycofane ze stanu amerykańskiego Korpusu Piechoty Morskiej (US Marine Corps, USMC) w ramach restrukturyzacji o nazwie Force Design 2030 (cięcia objęły 27 AH-1Z i 26 UH-1Y, łącznie 53 wiropłaty) (USMC wycofa jedną piątą śmigłowców AH-1Z i UH-1Y).
Strona czeska ma sfinansować jedynie modernizację śmigłowców oraz przetransportowanie ich do kraju. Co ciekawe, w informacji Ambasady USA jest mowa o wspieraniu Ukrainy (cyt.: Razem czynimy nasz sojusz potężniejszym i bardziej zdolnym do wspierania Ukrainy w jej walce o wolność!), co sugeruje, że zapewne stosunkowo szybkie przekazanie wiropłatów może wynikać z przekazywania własnych śmigłowców przez Pragę dla Kijowa (publicznie wiadomo o co najmniej dwóch przekazanych szturmowych Mi-35 o nr seryjnych 3370 i 7353; w maju była też mowa o możliwości dostarczenia transportowych Mi-17 – przyp. red.).
S potěšením potvrzujeme převod 6 vrtulníků AH-1Z a 2 vrtulníků UH-1Y do 🇨🇿 v rámci programu Excess Defense Articles. Díky němu bude 🇨🇿 platit pouze za modernizaci a transfer strojů. Společně činíme naši alianci výkonnější a více schopnou podporovat 🇺🇦 v jejím boji za svobodu! https://t.co/S8udwj4l8I
— U.S. Embassy Prague 🇺🇸🇨🇿 (@USEmbassyPrague) August 18, 2022
Wcześniej, Czesi dysponowali 16 śmigłowcami szturmowymi Mi-24DU/V/Mi-35, które stacjonują w 22. Bazie Śmigłowcowej Biskajská w Náměšť nad Oslavou. Bazowało tam także 25 śmigłowców transportowych Mi-171Š i Mi-17 (stan sprzed dostaw dla Ukrainy – przyp. red.). Przed wojną, dalszej kolejności planowany był zakup jeszcze 18-23 śmigłowców mających sukcesywnie zastępować konstrukcje postsowieckie.
Tymczasem, zamówione 12 grudnia 2019 za 14,6 mld CZK, pierwsze 4 AH-1Z i 8 UH-1Y, znajdują się obecnie w trakcie montażu końcowego w zakładach amerykańskiej spółki Bell Textron w Amarillo w Teksasie. Zakończenie dostaw wiropłatów jest planowane na listopad 2023. Wraz ze śmigłowcami AH-1Z zamówiono 8 zestawów nawigacji GPS/INS (EGI) oraz 14 przeciwpancernymi pociskami kierowanymi AGM-114 Hellfire. Pakiet dodatkowy obejmuje nieokreślone wyposażenie łącznościowe, systemy walki elektronicznej, głowice optoelektroniczne AN/AAQ-30, 20-mm działek M197, systemów wskazywania celów, części zamiennych i naprawczych (Czechy: Centrum szkolenia symulatorowego śmigłowców AH-1Z).