Bayraktar TB2 z zaskoczenia

Zapowiedź podpisana umowy pojawiła się 22 maja. Wówczas minister obrony narodowej Mariusz Błaszczak poinformował w Polskim Radiu 24 o zakupie 24 bojowo-rozpoznawczych bezzałogowych statków latających (bbsl) Bayraktar TB2 (Taktik Blok 2), uzbrojonych w przeciwpancerne pociski kierowane i produkowanych przez turecką spółkę Baykar Makina. Jest to potwierdzenie wcześniejszej informacji z 19 maja, przedstawiającej grafikę z bbsl tego typu w barwach Sił Powietrznych RP.

Umowa obejmuje dostawę czterech zestawów bbsl Bayraktar TB2. Wartość jednego zestawu to ok. 67 mln USD (246 mln PLN). W skład każdego zestawu wchodzi sześć uzbrojonych dronów Bayraktar TB2 (Taktik Blok 2). Łącznie na stan Sił Zbrojnych RP wejdą 24 bezzałogowce. Kontrakt obejmuje także dostawę m.in. kontenerowych mobilnych stacji kontroli (GCS), naziemny terminal danych (GDT), wielofunkcyjnych radarów SAR z anteną z aktywnym skanowaniem elektronicznym AESA, symulatorów oraz zapas części zamiennych.

Tureckie bezzałogowe samoloty bojowe w przyszłym roku wejda do uzbrojenia polskich Sił Zbrojnych / Zdjęcie: Baykar

Ministerstwo Obrony Narodowej argumentuje, że zakupione samoloty sprawdziły się w działaniach zbrojnych – Turcja wykorzystywała je m.in. w działaniach na Bliskim Wschodzie i w Afryce. Podkreślono także, iż polski przemysł nie produkuje statków powietrznych tej klasy. Dostawy pierwszych Bayraktarów rozpoczną się już w 2022.

Turcja wykorzystywała te bezzałogowce w działaniach rozpoznawczych podczas działań zbrojnych w Syrii i Libii, a ostatnio wspierając Azerbejdżan w II wojnie z Armenią o Górski Karabach. W konflikcie były używane również Bayraktary TB2 sił zbrojnych Azerbejdżanu. Azerskie bbsl miały zniszczyć armeńskie czołgi T-72, bojowe wozy piechoty BMP-1 i BMP-2, zestawy przeciwlotnicze 9K33 Osa, 9K35 Strieła-10 oraz dwie wyrzutnie systemu obrony powietrznej S-300PS. 19 października 2020 jeden z azerskich Bayraktarów TB2 został zestrzelony przez Ormian. Z kolei ukraińskie egzemplarze wykonywały loty rozpoznawcze nad Donbasem, co wywołało ostry sprzeciw Rosji.

Turcja użytkuje obecnie ok. 160 egzemplarzy bezzałogowców Bayraktar TB2 / Zdjęcie: Baykar

Ministerstwo Obrony Narodowej nie poinformowało jaką procedurą odbył się wybór i zakup samolotów. Nieoficjalnie rozmowy ze stroną turecką miały być prowadzone od listopada ub. r. Centrum Operacyjne MON, ani Inspektorat Uzbrojenia MON nie odpowiedziały na pytania Redakcji Magazynu Militarnego MILMAG.

Minister obrony narodowej Mariusz Błaszczak poinformował o zakupie 24 bojowo-rozpoznawczych bezzałogowych statków latających Bayraktar TB2, produkowanych przez turecką spółkę Baykar Makina / Grafika: MON

13 kwietnia br. na posiedzeniu Sejmowej Komisji Obrony Narodowej, sekretarz stanu w MON Wojciech Skurkiewicz informował posłów, m.in. o planach zakupu 15 zestawów bezzałogowców średniego zasięgu w ramach programu pk. Gryf i czterech zestawów zestawy klasy MALE w ramach programu pk. Zefir. Tureckim bbsl najbliżej do wymogów operacyjnych pierwszego programu, jednak według producenta to samolot klasy MALE (Medium Altitude Long Endurance –  średniego pułapu o dużej długotrwałości lotu).

Kolejną kwestią jest miejsce stacjonowania. W 12. Bazie Bezzałogowych Statków Powietrznych w Mirosławcu znajduje się obecnie 15 zestawów rozpoznawczych bsl Orbiter 2B. Z kolei w przyszłości, w ramach umowy EDCA (Poland – United States Enhanced Defense Cooperation Agreement) z 15 sierpnia 2020, w 32. Bazie Lotnictwa Taktycznego w Łasku mają stacjonować amerykańskie bojowe bezzałogowce.

Wizytując polskich żołnierzy stacjonujących w bazie Incirlik, minister obrony narodowej Mariusz Błaszczak wziął udział w prezentacji konstrukcji bojowego bezzałogowca Bayraktar TB2 / Zdjęcie: Leszek Chemperek/CO MON

Turcja użytkuje obecnie ponad 160 bojowych bezzałogowców Bayraktar TB2. Ich wprowadzanie do służby rozpoczęło się w 2014. W 2019 pierwsze Bayraktary odebrał Katar, w 2019 Ukraina, a w 2020 Azerbejdżan. Trafiły one także na wyposażenie sił zbrojnych wspieranego przez Turcję libijskiego Rządu Jedności Narodowej (GNA) oraz pro-tureckiego Cypru Północnego.

Płatowiec ma 6,5 m długości, a rozpiętość skrzydeł wynosi 12 m. Masa startowa Bayraktara TB2 to 630 kg. Zespól napędowy stanowi pojedynczy silnik tłokowym Rotax 912 o mocy 75 kW (100 KM). Pozwala on osiągnąć samolotowi prędkość maksymalną w locie poziomym 222 km/h i pułap 8240 m. Maksymalny zasięg Bayraktara TB2 wynosi 150 km, zaś długotrwałość lotu to 27 h i 3 min. Bayraktary TB2 wykonują w pełni autonomiczne starty i lądowania, a loty są realizowane pół-autonomicznie na autopilocie. Udźwig Bayraktara TB2 to 150 kg, z czego masa uzbrojenia to 75 kg. Zbiorniki paliwa mogą pomieścić do 300 dm³ paliwa.

Bayraktary TB2 wykonują w pełni autonomiczne starty i lądowania, a loty są realizowane pół-autonomicznie na autopilocie / Zdjęcie: Baykar

Na czterech węzłach uzbrojenia może przenosić naprowadzaną laserowo amunicję precyzyjną Roketsan MAM-L o masie 22,5 kg o zasięgu ponad 8 km lub kierowane laserowo MAM-C o masie 8,5 kg każdy, którymi można razić cele z odległości do 8 km, albo cztery 120-mm miniaturowe przeciwpancerne pociski kierowane Tübitak SAGE Bozok o masie 16 kg i zasięgu 6 km. Prowadzono także próby możliwość przenoszenia przeciwpancernego pocisku kierowanego (ppk) dalekiego zasięgu Roketsan L-UMTAS/Mizrak-U (Uzun Menzilli Tanksavar Sistemi) kal. 160 mm, o masie 37,5 kg i zasięgu 0,5-8 km.

Pod skrzydłami Bayraktar TB2 ma cztery węzłu podwieszeń, na których można podwiesić amunicję precyzyjną Roketsan MAM-L, MAM-C lub ppk Roketsan L-UMTAS/Mizrak-U / Grafika: Baykar

Należ jednak pamiętać, że 27 października 2020 kanadyjska spółka Bombardier Recreational Products wstrzymała dostawy silników Rotax 912 do Turcji. Te jednostki napędowe są produkowane przez austriackie przedsiębiorstwo Rotax, które jest spółka zależną Bombardier Recreational Products. Nie można jednak wykluczyć, że kwestię napędu pomoże rozwiązać Ukraina, która nie tylko zakupiła te samoloty, ale będzie ich współproducentem.

Kontenerowa mobilna stacja kontroli na ciężarówce. W skład jednego zestawu wchodzą dwa takie kontenery / Zdjęcie: Bayhulak

Bayraktar TB2 jest wyposażony w głowicę optoelektroniczną z kamerą pracującą w świetle widzialnym, termowizyjną pracującą w zakresie podczerwonym oraz dalmierz laserowy i laserowy wskaźnik celów, które mogą być zastąpione wielofunkcyjnym radarem z anteną z aktywnym skanowaniem elektronicznym AESA. Warto zauważyć, że kanadyjskie głowice optoelektroniczne L3Harris Wescam MX-15D zostały w ostatnim czasie zastąpione przez tureckie Aselsan CATS EO/IR/LD.

Przekrój kontenera ze stacją kontroli bezzałogowców Bayraktar TB2 / Grafika: Baykar

Zamówienia na zakup Bayraktarów Tb2 złożyły Serbia i Maroko. Swoje zainteresowanie bezzałogowcem wyraziła także Bułgaria, Węgry i Kazachstan. Polska jest pierwszym państwem NATO, który stanie się zagranicznym użytkownikiem Bayraktarów TB2.