W piątek, 31 stycznia 2025, amerykańskie spółki Northrop Grumman i Rockwell Collins podpisały kolejne umowy w programach dostaw samolotów wczesnego ostrzegania E-2D Advanced Hawkeye do dwóch, obecnie jedynych, użytkowników eksportowych: Powietrznych Sił Samoobrony Japonii (Kōkū Jieitai) i Marynarki Wojennej Francji (Marine nationale).
Japoński E-2D Advanced Hawkeye / Zdjęcie: Northrop Grumman
Japonia
Pierwsza umowa o wartości 57 360 906 USD (236,577 mln zł) została zawarta pomiędzy Northrop Grumman Systems Corp. Military Aircraft Systems (część Northrop Grumman) z Melbourne na Florydzie a dowództwem NAVAIR (Naval Air Systems Command) amerykańskiej Marynarki Wojennej (US Navy) z Patuxent River w Maryland.
Jej zakres obejmuje integrację radiostacji drugiej generacji SATURN (Second Generation Anti-Jam Tactical Ultra-High Frequency Radio), zgodnych ze standardami NATO, które są następcami urządzeń HAVE QUICK II oraz pozyskanie laboratorium integracji systemów na potrzeby konfiguracji japońskich samolotów.
Prace będą wykonywane w Melbourne na Florydzie (47,9%), West Chester w stanie Ohio (29,5%), Cedar Rapids w stanie Iowa (11,6%), Woodland Hills w Kalifornii (5%), McLean w stanie Wirginia (1,6%), Falls Church w stanie Wirginia (1,1%) i różnych lokalizacjach w kontynentalnej części Stanów Zjednoczonych i poza nią (3,3%), a ich zakończenie spodziewane jest w lutym 2030. Finansowanie umowy w całości pochodzi ze środków programu wojskowej sprzedaży zagranicznej FMS (Foreign Military Sales) i nie wygaśnie wraz z końcem bieżącego roku fiskalnego (30 września 2025).
Japonia jest użytkownikiem 13 samolotów tego typu, 19 lipca 2024 zawarto umowę na produkcję 5 kolejnych. Dostawy pierwszych rozpoczęły się w maju 2019. Zmodernizowane samoloty E-2D uzupełniają, a z czasem całkowicie zastąpią starsze E-2C Hawkeye, zamówione pierwotnie w liczbie 13 egzemplarzy w 1981 i 1983, będące w służbie od stycznia 1987. Samoloty są zgrupowane w 601. i 603. Eskadrze w bazach lotniczych Misawa i Naha, a ich uzupełnieniem są większe Boeing E-767, użytkowane począwszy od 2000 i stacjonujące w 602. Eskadrze w bazie lotniczej Hamamatsu. Wszystkie podlegają Grupie Wczesnego Ostrzegania i Rozpoznania (Keikaikoukuutai) Powietrznych Sił Samoobrony.
Wizualizacja jednego z przyszłych francuskich E-2D Advanced Hawkeye / Grafika: Northrop Grumman
Francja
Druga umowa o wartości 65 mln USD (268,08 mln zł) ma zostać zawarta pomiędzy Rockwell Collins Simulation and Training Solutions (część Collins Aerospace i RTX) z Cedar Rapids w Iowa a Naval Air Warfare Center Training Systems Division z Orlando na Florydzie.
Umowa ma obejmować bojowy system szkoleniowy HITS-A (Hawkeye Integrated Training System for Aircrew) dla załóg francuskich E-2D, a także powiązane dane techniczne i szkolenie (instruktor/operator, konserwacja i cyberbezpieczeństwo). Prace będą wykonywane w Sterling w Wirginii (70%), Tampa na Florydzie (20%) i Lorient we Francji (10%), a ich zakończenie jest spodziewane w lipcu 2028. Finansowanie ma pochodzić w całości ze środków programu FMS i nie wygaśnie wraz z końcem bieżącego roku fiskalnego.
Przypomnijmy, że 10 grudnia ub. r. spółka Northrop Grumman informowała o rozpoczęciu produkcji pierwszego z trzech francuskich samolotów E-2D.
Lotnictwo Marynarki Wojennej (Aeronavale) jest obecnie użytkownikiem trzech samolotów starszego typu, E-2C Hawkeye zgrupowanym w eskadrze Flottille 4F. Zwykle dwa z nich na stałe znajdują się na pokładzie atomowego lotniskowca FS Charles de Gaulle (R91). Eskadra została sformowana 2 lipca 2000 w bazie lotniczej Lann-Bihoue w pobliżu miejscowości Quéven, w departamencie Morbiha. Francja jest jedynym państwem poza USA, które używa Hawkeye z pokładu lotniskowca (w lutym i marcu 2022 amerykański E-2D wykonał próbne starty i lądowania na francuskim okręcie).
E-2D Advanced Hawkeye
W porównaniu z E-2C, Advanced Hawkeye otrzymały nowe wyposażenie elektroniczne, w tym radar, awionikę, kolorowe wyświetlacze w kabinie oraz ulepszone silniki turbowałowe Allison/Rolls-Royce T56-A-427A i skrzydła ze zbiornikami paliwa, dzięki czemu maksymalny czas lotu bez tankowania w powietrzu wzrósł z 5 do 8 godzin.
Jak wspomniano Japonia i Francja są jedynymi użytkownikami eksportowymi tych E-2D. Amerykańska Marynarka Wojenna użytkuje aż 51 egzemplarzy (z 76 zamówionych), co wynika z posiadania największego lotnictwa pokładowego na świecie.
Producent prowadzi obecnie działania marketingowe związane z E-2D, zwłaszcza w Indiach, Egipcie, Tajwanie czy Polsce, która wprawdzie wdrożyła do służby dwa używane Saab 340B AEW-300 zakupione w Szwecji, ale jest zainteresowana samolotami fabrycznie nowymi w dłuższej perspektywie (takimi jak konkurencyjny Saab GlobalEye, który zdobywa zainteresowanie ze strony kolejnych państw). Z zakupu E-2D zrezygnował Izrael. Jeśli nie znajdzie się kolejny klient, to po kontraktach francuskim i japońskim linia produkcyjna E-2D w St. Augustine na Florydzie zostanie zamknięta.