We wtorek, 19 września, Ministerstwo Obrony Słowenii poinformowało o podpisaniu umowy międzyrządowej o wartości 48,8 mln EUR z Ministerstwem Obrony Włoch na dostawę lekkiego samolotu transportowego Leonardo C-27J Spartan. Plan pozyskania drugiego takiego samolotu dla sił zbrojnych (Slovenska vojska, SV) ogłoszono 20 lipca br. (Dodatkowy samolot i śmigłowce dla Słowenii).
Pierwszy słoweński C-27J Spartan / Zdjęcie: Borut Podgoršek, Ministerstwo Obrony Słowenii
Porozumienie implementacyjne, w oparciu u umowę o dwustronnej współpracy z 17 listopada 2021, podpisali ministrowie obrony Słowenii i Włoch, Marjan Šarec i Guido Crosetto. Podpisany aneks pozwala na rozpoczęcie zakupu drugiego samolotu za równowartość 45 408 679,04 EUR netto (dla porównania pierwszy samolot kosztował 48 854 759,25 EUR netto).
Samoloty umożliwią:
- utrzymanie narodowych zdolności transportowych ze szczególnym naciskiem na niezależność, samowystarczalność w operacjach i misjach międzynarodowych;
- transport słoweńskich wojsk;
- ciągłą gotowość co najmniej jednego statku powietrznego, w porównaniu do poziomu gotowości 80% w przypadku jednego;
- wsparcie dla innych organów państwowych w Słowenii;
- wsparcie w ramach NATO i Unii Europejskiej;
- wsparcie ochrony ludności w przypadku klęsk żywiołowych;
- wsparcie dla władz lokalnych;
- wsparcie dla państw partnerskich nieposiadających takich zdolności;
- aktywny udział w programach międzynarodowego transportu lotniczego, takich jak ATARES.
Pomimo przerwy od podpisania umowy wykonawczej, na mocy której zakupiono pierwszy samolot, udało się wynegocjować obniżkę ceny o prawie 3,5 mln EUR za tę samą konfigurację drugiego samolotu. Zakupione już moduły gaśnicze i transportu pasażerskiego będą mogły być wykorzystywane zamiennie przez oba statki powietrzne.
Przypomnijmy, że w kwietniu 2022 sfinalizowano zakup pojedynczego C-27J Spartan (negocjacje ze stroną włoską trwały od stycznia 2021). Umowa miała wartość 72 mln EUR (318 mln zł) i obejmowała samolot w konfiguracji standardowej z dodatkowymi osłonami balistycznymi (48 mln EUR/212 mln zł), moduły misji: transport pasażerów, chorych oraz lekko i ciężko rannych z monitorowaniem parametrów życiowych oraz przeciwpożarowy (11 mln EUR/48,6 mln zł). Pozostałe 13 mln EUR (57,42 mln zł) z umowy to pakiet wsparcia logistycznego, części zamienne, szkolenie załogi (w tym na symulatorach), dokumentacja techniczna i certyfikacja w powietrzu. Co ciekawe, sam program zakupu pierwszego samolotu, o kryptonimie TTL (Taktično Transportno Letalo), był realizowany od 2006, ale dopiero pandemia COVID-19 przyspieszyła jego realizację (Spartan dla Słowenii, Leonardo C-27J Spartan dla Azerbejdżanu).
Oprócz powyższych kosztów zakupu pierwszego i drugiego statku powietrznego należy doliczyć koszty sprzętu obsługi naziemnej, integralnego wsparcia logistycznego, szkoleń, części zamiennych i dodatkowego materiału transportowego oraz zakupu systemu przeciwpożarowego i modułu transportu pasażerskiego być dodany. Część kosztów zakupu dwóch samolotów obejmuje również koszty Włoskiej Agencji Lotnictwa Cywilnego (ENAC) oraz koszty administracyjne Ministerstwa Obrony Republiki Włoskiej w okresie obowiązywania umowy wykonawczej.
Całkowity koszt zakupu dwóch samolotów transportowych C-27J, obejmujący wszystkie moduły i wsparcie logistyczne, koszty ubezpieczenia, certyfikacji i zarządzania programem, wynosi 128 911 575,43 euro bez VAT. Pierwszy C-27J Spartan został już skompletowany, obecnie przechodzi certyfikację i ma zostać dostarczony do Słowenii w grudniu 2023, a drugi właśnie zakupiony w grudniu 2024.
Na zakup C-27J Spartan, których łącznie wyprodukowano około 90 egzemplarzy, zdecydowały się wcześniej (oprócz samych Włoch): Australia, Bułgaria, Czad, Grecja, Kenia, Litwa, Maroko, Meksyk, Peru, Rumunia, Słowacja, Turkmenistan, USA (Straż Wybrzeża i Dowództwo Operacji Specjalnych USSOCOM) oraz Zambia. W 2020 opracowano zmodernizowany wariant C-27J Next Generation (Próby C-27J Next Generation).
Słowenia planuje także w latach 2023-2027 zakup sześciu śmigłowców wielozadaniowych, a po 2028 zakup dodatkowych egzemplarzy. Wiropłaty zastąpią 8 obecnie wykorzystywanych Bell 412 (w użyciu są też 4 Airbus H215M Cougar). Oczekuje się, że wśród prawdopodobnych oferentów będą europejska spółka Airbus Helicopters i włoska Leonardo Helicopters.