We wtorek, 2 lipca 2024, amerykańska spółka Lockheed Martin poinformowała, że do bazy lotniczej Gwardii Narodowej Morris w Tucson w stanie Arizona trafił pierwszy słowacki samolot wielozadaniowy Lockheed Martin F-16D Block 70, gdzie będzie służył szkoleniu słowackiego personelu latającego i technicznego. Rząd w Bratysławie zamówił 14 egzemplarzy, które zastąpią wycofane z eksploatacji i przekazane walczącej Ukrainie samoloty frontowe MiG-29AS/UBS.
Zdjęcia: 162. Skrzydło Myśliwskie Gwardii Narodowej stanu Arizona via Facebook
Zgodnie z dodatkowymi informacjami, opublikowanymi w serwisie DVIDS (Defense Visual Information Distribution Service), gdzie załączono fotografie z przylotu, transfer nastąpił w czwartek, 13 czerwca br.
W czasie gdy słowackie siły powietrzne przygotowywały swoje bazy lotnicze (w rzeczywistości jedną – bazę lotniczą Sliač – przyp. red.) na przyjęcie nowo nabytych samolotów F-16 Block 70, ustalono, że najkorzystniejszą lokalizacją na bazę dla ich pierwszych samolotów będzie Morris ANGB – powiedział płk Thomas Obrochta, dowódca 162. Grupy Operacyjnej 162. Skrzydła. Umożliwi to pierwszym słowackim pilotom F-16 przeszkolenie na własnych samolotach przed dostarczeniem ich do swojego kraju.
Przypomnijmy, że 10 stycznia br., Lockheed Martin formalnie przekazała wojskom lotniczym Słowacji (Vzdušné sily Ozbrojených síl Slovenskej Republiky) pierwsze dwa z 14 samolotów wielozadaniowych F-16C/D Block 70.
Łącznie, do bazy lotniczej Morris trafi 9 słowackich F-16 na czas szkoleń, podczas gdy 5 pozostałych zostanie przebazowanych od razu do Słowacji – proces ten rozpocznie się już w drugim kwartale br. Tymczasem w Arizonie do 2026 będzie szkolić się 22 pilotów oraz 160 członków technicznej obsługi naziemnej należących do Vzdušné sily.
Kadra słowackich pilotów F-16 przeszła wstępny podstawowy kurs obejmujący taktykę powietrze-powietrze i powietrze-ziemia – powiedział ppłk Matthew Hodges, dowódca 162. Eskadry Szkolnej. Po ukończeniu kursu podstawowego, następnie przeszkolili się i wypracowali godziny wymagane do podniesienia na poziom Flight Lead, a niektórzy kontynuowali szkolenie w celu podniesienia kwalifikacji na poziom instruktora-pilota, aby móc wrócić na Słowację i rozpocząć własne operacje na F-16.
Przy okazji szkoleń słowackiego personelu wojskowego, amerykański personel nabędzie doświadczenie w zakresie obsługi najnowszej wersji samolotu F-16.
25 czerwca br. wiceminister obrony Słowacji Martin Vojtašovič, stojący na czele rządowej delegacji, odbył w Luksemburgu spotkanie robocze z partnerami z Agencji Wsparcia i Zamówień NATO NSPA (NATO Support and Procurement Agency).Głównym tematem spotkania była realizacja programu modernizacji infrastruktury w bazie lotniczej Sliač. Uzgodniono, że Słowacja sama zakończy prace budowlane i przebudowę bazy pod samoloty F-16.
Słowacja zdecydowała się na zakup amerykańskich samolotów 11 lipca 2018, odrzucając szwedzką kontrofertę spółki Saab Defence and Security z JAS 39 Gripen (program zakupowy był prowadzony od 2015). F-16C/D Block 70 zostały wybrane następcami 11 operacyjnych myśliwców MiG-29AS/UBS, wówczas zgrupowanych w 1. Eskadrze Myśliwskiej (1. Bojová letka) Skrzydła Lotnictwa Taktycznego (Taktické krídlo Otta Smika) wojsk lotniczych, stacjonującej w bazie lotniczej Sliač (28 września 2019 rozbił się dwunasty egzemplarz).
Pakiet dla Słowacji został wyceniony na maksymalnie 2,91 mld USD i obejmował, oprócz samych samolotów, stacje radiolokacyjne AN/APG-83 SABR z aktywnym skanowaniem elektronicznym (AESA), pociski powietrze-powietrze AIM-120C-7 AMRAAM i AIM-9X Sidewinder, bomby GBU-12, GBU-38 i GBU-49 oraz Mk 82. Umowa międzyrządowa o wartości ponad 1,6 mld EUR została zawarta w grudniu 2018 (ostateczna wartość zamówienia została zredukowana na drodze negocjacji).
31 lipca 2019 Departament Obrony USA podpisał z Lockheed Martin umowę o wartości 799 955 939 USD na ich produkcję i dostawy z terminem do 31 stycznia 2024. Co ciekawe, początkowo planowano zakup używanych amerykańskich F-16A/B, zmagazynowanych przez wojska lotnicze (US Air Force, USAF), lecz koszty remontu i modernizacji, tj. 220 mln EUR okazały się zbyt wysokie.
27 października 2021 ówczesny minister obrony Słowacji Jaroslav Nad’ wziął udział w symbolicznej ceremonii rozpoczęcia produkcji omawianego egzemplarza F-16, który otrzymał numer fabryczny EY-01. Następnie spotkał z grupą słowackich pilotów, którzy przechodzili szkolenie na F-16 w międzynarodowym ośrodku szkoleniowym w bazie lotniczej Luke w stanie Arizona.
14 kwietnia 2023 minister Nad’ informował, że rząd przekazał walczącej Ukrainie wszystkie z 13 obiecanych myśliwców MiG-29AS/UBS, a do czasu osiągnięcia gotowości operacyjnej przez słowackie F-16, przestrzeni powietrznej kraju bronią Polska i Czechy. Tymczasem 21 czerwca br. obecne kierownictwo resortu zapowiedziało na konferencji prasowej złożenie zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa w związku z przekazaniem Ukrainie przez rząd Eduarda Hegera rzeczonych samolotów MiG-29 i dwóch wyrzutni rakietowych zestawów przeciwlotniczych 2K12 Kub 2M.
https://twitter.com/LockheedMartin/status/1808221606025568686