W środę, 12 czerwca 2024, były dowódca 1. Dywizjonu Bezzałogowych Aparatów Podwodnych US Navy (Unmanned Undersea Vehicle Squadron 1, UUVRON 1) w Newport w stanie Rhode Island, Jason Weed, opublikował na swoim LinkedIn pierwsze fotografie bezzałogowego okrętu podwodnego Orca, który został zintegrowany z modułową ładownią. Został on zbudowany w programie XLUUV (Extra Large Unmanned Underwater Vehicle) na wielozadaniowy, autonomiczny pojazd podwodny dalekiego zasięgu (Anduril dostarczyła pierwszy Ghost Shark do Australii).
Zdjęcia: Jason Weed via LinkedIn
Dywizjon UUVRON-1 pracuje obecnie nad opracowaniem i udokumentowaniem taktyk, technik i procedur (TTP) dla systemu Orca XLUUV. Trwa też modernizacja infrastruktury testowej w bazie morskiej Ventura County w Kalifornii do testów, szkoleń i dalszych prac przy programie. Testy zakończą się w roku fiskalnym 2025.
Pierwsze doniesienia o zakończeniu próbnej integracji modułowej ładowni z pierwszym z czterech prototypów okrętów bezzałogowych Orca pojawiły się 4 sierpnia 2023, ale już podczas przekazania go zamawiającemu 20 grudnia tego samego roku, jednostka była pozbawiona go.
Modułowa ładownia ma długość 10,4 m, co zwiększa długość całkowitą okrętu z 15,5 do 29,5 m. Jej ładowność wynosi 8 t, a masa całkowita z modułem wzrosła do ok. 85 t. Podstawowe zadania okrętu Orca to rozpoznanie, unieszkodliwianie min morskich, ostrzeganie przed zagrożeniami podwodnymi i nawodnymi, szkolenie w zakresie zwalczania okrętów podwodnych, mapowanie dna morskiego dzięki sonarowi z syntetyczną aperturą SAR. Według założeń pojazdy będą też wahadłowo transportować ładunki.
Przypomnijmy, że amerykańskie Dowództwo Systemów Morskich (NAVSEA) na mocy umowy z 13 lutego 2019 o wartości 43 mln USD (172,6 mln zł) zakupiło cztery pojazdy Orca (Bezzałogowa Orca). Latem 2022 rozpoczęto testy pierwszego prototypu, choć informacja o nich została opublikowana dopiero 18 lipca 2023. Obejmowały one manewry na powierzchni i pod powierzchnią, aby zademonstrować możliwości pojazdu.
Orca powstała na bazie modelu Echo Voyager, który zadebiutował w 2016. Dysponował on napędem hybrydowym łączącym silnik wysokoprężny z elektrycznym (z akumulatorami litowo-jonowymi), zasięgiem do 6500-7500 mil morskich (z ładunkiem i bez) i autonomicznością do 6 miesięcy (przy średniej prędkości 3 w.). Bezzałogowiec został wyposażony w system omijania przeszkód i system nawigacji zliczeniowej.
Partnerem Boeinga w programie XLUUV jest przedsiębiorstwo stoczniowe Huntington Ingalls Industries, które legitymuje się doświadczeniem w projekcie bezzałogowca podwodnego Proteus o długości ok. 7,5 m, opracowywanego wspólnie z Bluefin Robotics i Battelle.
Wizualizacja bezzałogowca Orca z modułową ładownią / Grafika: US Navy
Dla porównania wcześniejsza fotografia prototypu Orca modułowej ładowni / Zdjęcie: GAO
Warto dodać, że 8 listopada 2023, biuro badawcze ONR (Office of Naval Research) podpisało umowę o wartości 3,697 mln USD ze spółką SubUAS z Bridgewater na opracowanie i zademonstrowanie rozwiązania, dzięki któremu bezzałogowy okręt podwodny będzie zdolny do wystrzeliwania i odzyskiwania małego bezzałogowca Naviator, który może zarówno pływać pod wodą, jak i wykonywać lot w atmosferze. Całość operacji ma być wykonywania autonomicznie, bez udziału człowieka. Tak skompletowany system otrzyma nazwę SAND (Subsurface Autonomous Naviator Delivery). Kandydatem na nosiciela może być właśnie Orca.
Orca jest też brana pod uwagę w programie o kryptonimie Hunter, również klasy XLUUV, realizowanym przez Agencję Zaawansowanych Projektów Badawczych w Obszarze Obronności DARPA (Defense Advanced Research Projects Agency), która – warto wspomnieć – obecnie testuje także prototyp pełnowymiarowego, autonomicznego pojazdu podwodnego Manta Ray klasy UUV (Uncrewed Underwater Vehicle), zbudowanego przez spółkę Northrop Grumman.