Czechy optują za samolotami F-35 i bojowymi wozami piechoty CV90

20 lipca br. rząd Republiki Czeskiej postanowił anulować przetarg na nowe bojowe wozy piechoty i upoważnił minister obrony Janę Černochovą do rozpoczęcia negocjacji z rządem szwedzkim w sprawie zakupu bwp CV90. Minister Černochová został również upoważniona do negocjowania zakupu samolotów wielozadaniowych F-35 Lightning II z rządem Stanów Zjednoczonych.

Dzisiaj jest kluczowy dzień dla przyszłości naszych zakupów obronnych. Rząd postanowił anulować przetarg na nowe bojowe wozy piechoty  i upoważnił mnie do negocjacji w sprawie zakupu szwedzkich bwp CV90 z rządem Królestwa Szwecji. Kolejnym punktem porządku obrad sesji rządowej była przyszłość czeskich zdolności lotnictwa ponaddźwiękowego. Zostałam upoważniona do utworzenia międzyresortowego zespołu negocjacyjnego i rozpoczęcia negocjacji z rządem Stanów Zjednoczonych w celu pozyskania 24 samolotów wielozadaniowych F-35 Lightning II w celu wyposażenia dwóch eskadr, powiedziała minister obrony Jana Černochová po sesji gabinetu.

F-35A Lightning II / Zdjęcia: USAF

Jak podkreśla czeski resort obrony, F-35 Lightning II to najnowocześniejszy samolot 5. generacji, który zapewni szerokie spektrum możliwości poprawy pozycji Czech w zakresie w obronie narodowej. Nasza decyzja o wyborze tej opcji opiera się na analizie czeskich sił zbrojnych, która wyraźnie mówi, że tylko najbardziej zaawansowane samoloty bojowe 5. generacji będą w stanie spełnić wymagania misji na przyszłych polach walki, wyjaśnia minister Černochová i mówi dalej, że decyzja o zakupie musi zostać podjęta teraz, ponieważ koszty systemów uzbrojenia stale rosną, a zdolności produkcyjne i komponenty stają się ograniczone, co wydłuża czas realizacji. Nie możemy się wahać, ponieważ czas realizacji zajmuje lata, mówi minister i dodaje, że w 2027 r., kiedy wygasa umowa dzierżawy 12 szwedzkich JAS 39C Gripen, wydaje się, że jest ona odległa.

Wielozadaniowe F-35A oferują rozwiązanie na dziesięciolecia. F-35 Lightning II będzie nadal reprezentował najwyższy poziom nawet w 2040 r., podczas gdy tak zwana generacja myśliwców 4+ stanie się do tego czasu przestarzała. Dodatkowo, F-35 to nie tylko myśliwiec – zapewnia zdolność powietrzną łączącą myśliwca, element obrony powietrznej, a także najnowocześniejszy zwiad i dowodzenie, centrum kontroli i komunikacji, będąc jednocześnie częścią szerokiej sieci Internetu Rzeczy, w tym możliwości kontroli bezzałogowych statków powietrznych, i jest w stanie wykonywać misje całkowicie wykraczające poza możliwości obecnego samolotu. Szef sztabu generalnego generał dywizji Karel Řehka omawia wymagania czeskich sił zbrojnych.

Uzasadnieniem zwiększenia liczby samolotów bojowych jest fakt, że obecna liczba naddźwiękowych myśliwców nie spełnia już obecnego zadania, a biorąc pod uwagę pogarszającą się sytuację w zakresie bezpieczeństwa, liczba wykonywanych misji będzie nadal rosła. Jednocześnie jest to opłacalne rozwiązanie, ponieważ Czesi będą dzielić ten sam sprzęt ze Stanami Zjednoczonymi, Polską i wieloma innymi sojusznikami NATO. Wzmocni to współpracę, wspólne szkolenie i podział zdolności w celu ogólnego efektu wzmocnienia pozycji obronnej.

Warto przypomnieć, że przed 2015 gdy wygasała pierwotna umowa dzierżawy Gripenów (wydłużona następnie o 12 lat), samolot F-35A Lightning II był już wśród konstrukcji branych pod uwagę jako następca szwedzkich myśliwców (obok F-16, F/A-18 czy F-15SE). Kolejna umowa ze Szwedami odsunęła decyzję o następcy w czasie. Temat wrócił 6 lat później, gdy 3 listopada 2021 portal branżowy Janes informował o zainteresowaniu przez władze w Pradze pozyskaniem nawet 40 F-35A.

Jeśli Czechy sfinalizują pozyskanie tych samolotów z USA, staną się kolejnym w Europie państwem, które zdecydowało się na ich zakup w ostatnich latach, po Belgii (34 egz.), Polsce (32 egz.), Szwajcarii (40 egz.), Finlandii (64 egz.) i Niemczech (35 egz.). Spoza Europy, ale w NATO, do rodziny F-35 dołączy także Kanada (88 egz.). Wśród kolejnych państw zainteresowanych wymienia się Hiszpanię, Grecję czy Rumunię (Niemcy miały podjąć decyzję ws. zakupu F-35A, HX: Zwycięstwo F-35A Block 4 w Finlandii, Kanada stawia na F-35A Lightning II).

Oświadczenie spółki Lockheed Martin po decyzji czeskiego rządu:

Jesteśmy zaszczyceni, że rząd Republiki Czeskiej jest zainteresowany myśliwcami F-35 i zapewnimy wszelkie wsparcie, jakiego wymaga rząd USA w rozmowach na temat ich zakupu. Sprzedaż sprzętu wojskowego to transakcja ściśle międzyrządowa, dlatego pytania dotyczące F-35 najlepiej kierować do rządu USA, a pytania dotyczące zainteresowania Czech tymi myśliwcami najlepiej kierować do czeskiego rządu. Jesteśmy przekonani, że F-35 ma niezrównaną wartość jako najbardziej sprawny i najtańszy w cyklu życia myśliwiec wielozadaniowy. Jednocześnie, w porównaniu z jakąkolwiek inną jednostką tego typu dostępną na rynku, zapewnia najtrwalsze długoterminowe możliwości przemysłowe i ekonomiczne. F-35, jako fundament kolejnej generacji sił powietrznych NATO i europejskich sojuszników, jest najbardziej zaawansowanym samolotem odrzutowym na świecie.

CV90 MkIV / Zdjęcie: Magazyn Militarny MILMAG

Jeśli chodzi o nowe bwp, czeski rząd postanowił anulować przetarg na zakup tej klasy wozów po tym, jak dwóch z trzech oferentów odmówiło przyjęcia nowych warunków. Analiza prawna zlecona przez Ministerstwo Obrony wykazała, że anulowanie przetargu było jedyną opcją. Rząd postanowił kontynuować negocjacje w sprawie zakupu pojazdów CV90 (Combat Vehicle 90) z rządem szwedzkim.

CV90 to uznana i sprawdzona platforma bojowa. Pojazdy znajdują się w wykazie sił zbrojnych wielu państw europejskich. Zostały one również wybrane przez Republikę Słowacką, a my będziemy koordynować nasze negocjacje ze Słowacją, powiedziała minister Černochová i zauważyła, że współpraca ze Słowacją oferuje możliwość dalszych oszczędności dla Republiki Czeskiej (CV90 MkIV z 35-mm armatą dla Słowacji).

Oprócz tego, że jest platformą sprawdzoną w walce, CV90 ma wysoki potencjał rozwoju. Zakup tych pojazdów umożliwi Republice Czeskiej wywiązanie się ze zobowiązania wobec NATO do budowy ciężkiej zmechanizowanej brygady, która będzie korzystać z zaawansowanego sprzętu sprawdzonego przez zachodnich sojuszników. Minister Černochová twierdzi, że udział czeskiego przemysłu obronnego w produkcji pojazdów bojowych będzie priorytetem.

Przypomnijmy, że w anulowanym postępowaniu oferty złożyły: BAE Systems Hägglunds z CV90 MkIV, Rheinmetall Landsysteme z KF41 Lynx oraz GDELS – Santa Bárbara Sistemas z ASCOD 2. Pierwotnie, budżet zamówienia oszacowano na 47,9 mld CZK (8,74 mld zł), a dostawy w latach 2022-2027 (Czechy: Przetarg na nowe bwp wstrzymany).

W ramach długoterminowej koncepcji rozwoju armii (Koncepce výstavby Armády ČR – KVAČR 2025) oraz zobowiązania wobec NATO do sformowania ciężkiej brygady piechoty zmechanizowanej w ramach istniejącej 7. Brygady Zmechanizowanej, Czechy chcą zastąpić wyprodukowane w latach 1980. w Czechosłowacji BVP-2, czyli licencyjne sowieckie BMP-2. Czesi używają ich w czterech batalionach 7. Brygady: 41. batalionie zmechanizowanym z Žatec, 42. batalionie zmechanizowanym z Tábor, 71. batalionie zmechanizowanym z Hranic i 72. batalionie zmechanizowanym z Přáslavic. Ze 174 egzemplarzy, w linii ma pozostawać jeszcze mniej niż 120 (pewna liczba na początku kwietnia br. została przekazana Ukrainie).