Zakończenie projektu renowacji szybowców WWS Wrona bis i IS-B Komar 49

Jak poinformował Muzeum Lotnictwa Polskiego (MLP) w Krakowie, dzięki dofinansowaniu z Programu Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Wspieranie działań muzealnych, zrealizowano projekt Renowacja unikatowych szybowców Muzeum Lotnictwa Polskiego – etap I: WWS Wrona bis i IS-B Komar 49.

Eksponaty zostały poddane kompleksowej konserwacji, obejmującej m.in. oczyszczenie wszystkich elementów, odtworzenie brakujących części, przepłótnienie i polakierowanie konstrukcji. Prac zakończyły się na przełomie listopada i grudnia bieżącego roku, a spodziewany powrót szybowców na ekspozycję stałą to przełom marca i kwietnia przyszłego roku.

IS-B Komar 49

IS-B Komar 49 to polski jednomiejscowy szybowiec treningowy o konstrukcji całkowicie drewnianej, w układzie zastrzałowego górnopłata. Ma 15,8 m rozpiętości skrzydeł, 6,75 m długości, 148 kg masy własnej i 225 kg masy startowej. Powierzchnia nośna płata wynosi 17,4 m kw., prędkość minimalna 44 km/h, a maksymalna prędkość nurkowania 144 km/h. Szybowiec charakteryzuje się doskonałością na poziomie 19 przy prędkości optymalnej 64 km/h i opadaniem min. 0,8 m/s przy prędkości ekonomicznej 58 km/h.

W 1933 Antoni Kocjan zaprojektował i zbudował szybowiec nazwany Komar a w 1937 jego ulepszoną wersję Komar-bis o zwiększonej sztywności. Do wybuchu II wojny światowej zbudowano 67 Komarów. Służyły one do treningu i lotów wyczynowych. Na Komarach ustalono 15 rekordów krajowych i 7 rekordów jugosłowiańskich. W 1937 roku Wanda Modlibowska ustanowiła na Komarze światowy rekord długotrwałości lotu 24h 14 min. Komary były budowane na licencji w Bułgarii, Estonii, Finlandii, Francji, Jugosławii, Palestynie i Rumunii.

W 1947 w Instytucie Szybownictwa w Bielsku-Białej inż. Marian Wasilewski w oparciu o oryginalne plany szybowca, przekazane przez żonę konstruktora, zmodyfikował konstrukcję Komara do ówczesnych wymagań. Oblot pierwszego powojennego Komara miał miejsce 16 stycznia 1948. Pięć egzemplarzy, zbudowanych w 1948 nosiło oznaczenie Komar 48. Następnie wyprodukowano serię 18 sztuk ulepszonej wersji pod nazwą Komar 49. Szybowce te cieszyły się doskonałą opinią i były użytkowane w aeroklubach aż do 1965. Na Komarze 48 SP-732 Stanisław Wielgus w dniach 19–20 października 1949 ustanowił rekord długotrwałości lotu 35h 14 min.

Prezentowany w Muzeum Lotnictwa Polskiego szybowiec Komar 49 o znakach rejestracyjnych SP-985 został wyprodukowany w warsztatach szybowcowych w Jeżowie w 1950. Był następnie użytkowany w Aeroklubie Szczecińskim i w Szkole Szybowcowej na Żarze.

WWS Wrona bis

WWS Wrona bis to polski jednomiejscowy szybowiec szkolny o konstrukcji całkowicie drewnianej, w układzie górnopłata zastrzałowego z kratownicowym kadłubem, zaprojektowany przez Antoniego Kocjana. Ma 9,3 m rozpiętości skrzydeł, 5,6 m długości, 75 kg masy własnej i 150 kg masy startowej. Powierzchnia nośna płata wynosi 13,9 m kw., a prędkość minimalna 45 km/h. Szybowiec charakteryzuje się doskonałością na poziomie 11 przy prędkości optymalnej 50 km/h.

Prototyp Wrony, zbudowany w Warsztatach Szybowcowych w Warszawie, został oblatany wiosną 1932 przez inż. Szczepana Grzeszczyka. Wrona była udanym szybowcem szkolnym, użytkowanym w niemal wszystkich szkołach szybowcowych w Polsce. W oparciu o warsztatową dokumentację udostępnianą przez konstruktora, Wrony były też budowane amatorsko przez koła szybowcowe w wielu ośrodkach.

Ulepszona odmiana Wrony nosiła oznaczenie Wrona-bis. Od wersji pierwotnej różniła się przede wszystkim zwiększoną o 0,5 m rozpiętością i wzmocnioną konstrukcją. Szybowce Wrona-bis były budowane w latach 1934–1939 w warsztatach Antoniego Kocjana, Wojskowych Warsztatach Szybowcowych w Krakowie, Harcerskich Warsztatach Szybowcowych w Warszawie i przez koła szybowcowe na podstawie dokumentacji – łącznie około 400 sztuk. Używano ich do szkolenia szybowcowego m.in. w słynnych bieszczadzkich szkołach szybowcowych – Bezmiechowej i Ustjanowej. Wrony-bis były także budowane na podstawie licencji w Estonii, Finlandii, Bułgarii, Jugosławii i Palestynie. W 1935 roku na Wronie-bis znany polski pilot szybowcowy Piotr Młynarski wykonał lot żaglowy trwający 4h 07 min.

W 1939 Wrony-bis, wraz z innymi szybowcami polskimi, zostały przejęte na szybowiskach przez okupantów. Wiadomo o 12 egzemplarzach szybowców Wrona-bis przekazanych Słowacji przez Niemców. W 1942 na Wronach w Palestynie szkolili się Polacy. Jedna palestyńska Wrona zachowała się w Israel Air Force Museum w Hatzerim. W kraju ocalała tylko jedna Wrona-bis, którą zbudowano w krakowskich Wojskowych Warsztatach Szybowcowych. Po wojnie została on wyremontowana w Instytucie Szybownictwa w Bielsku-Białej, a następnie używano ją do badań w locie. Obecnie, z powojennym numerem rejestracyjnym SP-127, eksponowana jest w Muzeum Lotnictwa Polskiego.

Na podstawie informacji prasowej