Ukraiński ATACMS trafił w rosyjski system S-500?

W piątek, 28 czerwca 2024, ukraiński kanał Diwizjon-TIWAZ na Telegramie poinformował, że w ataku rakietowym za pomocą pocisku balistycznego MGM-140 ATACMS został trafiony system obrony przeciwlotniczej i przeciwrakietowej nowej generacji S-500 Promietiej/Triumfator-M.

Zdjęcie: Ministerstwo Obrony Federacji Rosyjskiej

Kaseta (głowica kasetowa – przyp. red.) ATACMS-a przyje*ała w radar z S-500 – czytamy w krótkim, acz dosadnym wpisie na profilu powiązanym z jednostką artylerii rakietowej ukraińskich wojsk lądowych. Wcześniej na tym kanale były publikowane skutki wcześniejszych ataków rakietowych, np. na zestawy systemów S-300 czy S-400 Triumf.

Warto dodać, że według źródeł kanału Crimean Wind na Telegramie, w bazie lotniczej Dżankoj (która nomen omen była atakowana ostatnio w nocy z 16 na 17 kwietnia br.) coś płonie i jest to być może system S-500, który miał rzekomo zastąpić zniszczone systemy S-300 i S-400. Kanał powołuje się na dane satelitarne agencji kosmicznej NASA z systemu FIRMS (Fire Information for Resource Management System) do monitorowania źródeł pożarów.

O rozmieszczeniu baterii systemu S-500 Promietiej/Triumfator-M w rejonie Mostu Krymskiego informował 12 czerwca br. w wywiadzie telewizyjnym szef Głównego Zarządu Wywiadu Ministerstwa Obrony Ukrainy gen. por. Kyryło Budanow. Podkreślił, że w jego ocenie jest to rozmieszczenie eksperymentalne. Przy czym Dżankoj leży dosyć z dala od Mostu Krymskiego (165 km na północny-zachód w linii prostej).

Wcześniej, o planach rozmieszczenia w nieujawnionej lokalizacji systemu mówił 23 kwietnia br. ówczesny minister obrony Rosji Siergiej Szojgu.

Tymczasem, w poniedziałek, 24 czerwca br., ukraiński dziennik Kyiv Post informował z kolei, że otrzymano potwierdzenie, iż podczas dwóch salw rakietowych ATACMS na Krym w ostatnią niedzielę – jednej w rejonie Sewastopola i drugiej która trafiła w kompleks łączności satelitarnej i śledzenia przestrzeni kosmicznej NIP-16 w Witino w pobliżu miejscowości Eupatoria – rosyjski system S-500 nie zareagował, gdy pociski wleciały w jego strefę odpowiedzialności. Do obrony stolicy Krymu – zestrzelono 4 z 5 pocisków ATACMS – użyto innych zestawów obrony powietrznej, podczas gdy kompleks w Witino nie był broniony w ogóle.

S-500 Promietiej/Triumfator-M

Pierwsze informacje o systemie S-500 (nawiązującym swoim oznaczeniem do niezrealizowanego projektu systemu przeciwlotniczego S-500U z lat 1960. o planowanym zasięgu rażenia do 100 km) pojawiły się w 2009. Za prace odpowiadała spółka PWO Ałmaz-Antiej (obecnie WKO Ałmaz-Antiej). W 2011 deklarowano rozpoczęcie produkcji seryjnej już w 2014. Pierwsza wizualizacja transportera-wyrzutni pojawiła się w kalendarzu korporacyjnym spółki na rok 2015. Według pierwotnego harmonogramu, system miał wejść do służby w 2016.

Dopiero w lutym 2021 poinformowano, że prototypowy zestaw zostanie niebawem dostarczony zamawiającemu. I tak, 20 lipca tego samego roku Ministerstwo Obrony Federacji Rosyjskiej opublikowało na swoim kanale na serwisie YouTube po raz pierwszy nagranie wideo z próbnych strzelań systemu na poligonie Kapustin Jar, w obwodzie astrachańskim, które zrealizowano na początku miesiąca.

System wszedł do służby doświadczalnej w 1. Odznaczonej Orderem Lenina Armii Sił Obrony Powietrznej i Rakietowej Specjalnego Przeznaczenia w obwodzie moskiewskim, 13 października 2021. Opóźnienie względem planu wyniosło zatem 5 lat.

Radar wykrywania 96L6-TsP / Zdjęcia: Witalij W. Kuźmin

Bateria S-500 w podstawowym ukompletowaniu, oprócz transportera-wyrzutni 77P6, posadowionego na podwoziu BAZ-69096 10×10, składa się z pojazdów dowodzenia 55K6MA i 85Ż6-2 posadowionych na podwoziu BAZ-69092-12 6×6, radaru wykrywania i zarządzania walką 91N6A(M) holowanego przez ciągnik BAZ-6403.01 8×8 (modyfikacja radaru 91N6; w kodzie NATO: Big Bird), radaru wykrywania 96L6-TsP na podwoziu BAZ-69096 10×10 (ulepszona wersja radaru 96L6; w kodzie NATO: Cheese Board), wielomodowego radaru kierowania ogniem 76T6 na podwoziu BAZ-6909-022 8×8 oraz radaru kierowania ogniem przeciwko celom balistycznym 77T6 na podwoziu BAZ-69096 10×10 (Radary 59N6-TE Protiwnik na eksport).

Podstawowym uzbrojeniem systemu ma być nowy pocisk przechwytujący 40N6 (wariant eksportowy: 40N6E), który został ujawniony po raz pierwszy podczas Międzynarodowego Forum Wojskowo-Technicznego Armia-2018 na Kubince. Zgodnie z zaprezentowanymi wówczas danymi, skuteczny zasięg rażenia miał wynieść 380 km (wcześniej wzmiankowano o 400 km, natomiast deklarowany zasięg 600 km, który można znaleźć w wielu źródła Internecie jest nieprawdziwy), natomiast minimalny 5 km.

Przechwycenie rakietowych pocisków balistycznych ma być możliwe w promieniu 35 km. Maksymalny pułap rażenia to 35 km. Średnia prędkość pocisku to 1190 m/s. Masa startowa wynosi 1893 kg, a wraz z kontenerem startowym 2600 kg. Sam kontener ma 7825 mm długości i 1000 mm średnicy. Przygotowanie do wystrzelenia trwa 15 sekund. Transporter-wyrzutnia może przenieść maksymalnie dwa kontenery z pociskami. Resurs pocisków wynosi 15 lat. System ma też używać pocisków 77N6-N/N1 z głowicą kinetyczną typu hit-to-kill oraz znanego z systemu S-400 Triumf pocisku 40N6.