Spike SR dla Estonii

20 stycznia br. państwowy estoński nadawca radiowo-telewizyjny Eesti Rahvusringhääling (ERR) poinformował, że Centrum Inwestycji Obronnych Estonii (Riigi Kaitseinvesteeringute Keskus, znane też pod angielskim akronimem EDCI) podpisało umowę o wartości ponad 40 mln EUR (182 mln zł) ze spółkę joint venture EuroSpike (Rafael Advanced Defence Systems, Diehl Defence i Rheinmettal Defence) na dostawę ponad 500 przeciwpancernych pocisków kierowanych (ppk) krótkiego zasięgu Spike SR (Short Range).

Media estońskie poinformowały, że siły zbrojne tego państwa otrzymają ponad 500 przeciwpancernych pocisków kierowanych krótkiego zasięgu Rafael Spike SR / Zdjęcie: Rafael Advanced Defence Systems

Umowa przewiduje także dostawę nieujawnionej liczby zestawów startowo-celowniczych ICLU (Integrated Control Launch Unit), obsługowych i szkolno-treningowych. Według EDCI, tak duże zamówienie pozwoliło na zaoszczędzenie ok. 2 mln EUR/9,1 mln zł (w przypadku, gdyby ta sama ilość pocisków była zamawiana transzami).

Uzbrojenie trafi na wyposażenie estońskiej Ligi Obrony (Kaitseliit), czyli lokalnych sił Obrony Terytorialnej (OT), gdzie zastąpią szwedzkie 90-mm holowane, bezodrzutowe działa przeciwpancerne Pvpj 1110 (Pansarvärnspjäs 1110) i 105-mm amerykańskie działa bezodrzutowe M40A1 oraz uzupełnią w arsenale 82-mm izraelskie granatniki przeciwpancerne B-300, 84-mm szwedzkie granatniki bezodrzutowe Carl-Gustaf M2 i 127-mm amerykańskie ppk FGM-148 Javelin (te ostatnie w liczbie 240 zestawów, począwszy od 2014 roku) (US Army testowała Spike SR).

Niewykluczone, że tak nagłe zamówienie Spike SR może mieć związek z planami przekazania Ukrainie ppk Javelin w ramach pomocy wojskowej, w obliczu zagrożenia rosyjską agresją i koniecznością pilnego uzupełnienia w związku z tym potencjału własnych środków przeciwpancernych.

Ramil Lipp, kierownik programów uzbrojenia w EDCI powiedział:

W przypadku tak dużej i ważnej inwestycji, bardzo się cieszymy, że dzięki porównaniu różnych możliwości, udało nam się zaoszczędzić prawie dwa miliony euro na oczekiwanym całkowitym koszcie projektu, a tym samym znacznie poprawić nasze zdolności przeciwpancerne. Jest to jednorazowy pocisk przeciwpancerny o zasięgu do dwóch kilometrów, który jest również w stanie atakować ruchome cele. Pierwsze dostawy pojawią się w Estonii w 2022 r.

Płk Eero Rebo, szef sztabu generalnego Kaitseliit, powiedział, że Spike SR znacznie zwiększy zdolności estońskie do zwalczania czołgów:

Nowa broń przeciwpancerna zapewni lepszą siłę bojową jednostkom Ligi Obrony, pomagając nam w ten sposób zneutralizować przeciwnika z daleka i celniej. Jesteśmy również przygotowani do walki z przeciwnikiem wyposażonym w pojazdy opancerzone, dlatego nowa broń jest dla nas niezwykle ważna. Oprócz broni otrzymamy również materiały szkoleniowe, które pomogą nam zmniejszyć koszty związane z użyciem nowego uzbrojenia, jednocześnie znacznie poprawiając efektywność naszych jednostek na polu walki.

Ppłk Martin Kukk z Estońskich Sił Obronnych (Eesti Kaitsevägi) dodał:

Nasze zdolności do niszczenia celów opancerzonych przeciwnika zostaną znacznie zwiększone. Różnica polega na tym, że chociaż obecnie na poziomie batalionu posiadamy zdolności przeciwpancerne o zasięgu 1500 metrów, to sprzęt treningowy, który zostanie pozyskany po sprzedaży, będzie również bardzo istotny.

Warto zauważyć, że 24 czerwca 2019 estońskie ministerstwo obrony podpisało umowę ramową o wartości 40 mln EUR z Eurospike na dostawę ppk Spike LR (Longe Range) o zasięgu 4-5 km, 18 zestawów startowo-celowniczych ICLU, obsługowych i szkolno-treningowych. Z kolei we wrześniu 2020 rzeczone ppk Spike SR były demonstrowane estońskim wojskom lądowym (Maavägi), a w lipcu 2021 Izraelczycy prezentowali marynarce wojennej (Merevägi) ppk Spike NLOS (Non-Line-of-Sight), zintegrowane z opancerzonym pojazdem wielozadaniowym Oshkosh JLTV (JLTV strzela Spike NLOS w Estonii, Próby Spike SR w Estonii).

Spike SR jest pociskiem kierowanym optoelektronicznie, skonstruowanym jako broń ręczna piechoty. To najmniejszy i najlżejszy wariant rodziny pocisków Spike, ważący tylko 10 kg, używany obecnie przez siły zbrojne kilku państw, także członków NATO. Ppk został zaprojektowany dla spieszonej piechoty, umożliwiając zwalczanie celów z dystansu ponad 2000 metrów, do czego początkowo zdolne były tylko cięższe przeciwpancerne pociski kierowane. Opracowany jako przenośny, jednorazowy pocisk, Spike SR uzbrojono w kumulacyjną głowicę bojową (HEAT, High Explosive Anti-Tank), połączoną z prekursorem przeznaczonym do niszczenia pancerza reaktywnego (ERA, Explosive Reactive Armour) (Spike SR Pustelnikiem?).

Estonia jest jednym z 35 państw na świecie oraz jednym z 19 państw UE i NATO użytkujących pociski rodziny Spike. Do tej pory odbiorcom na całym świecie dostarczono ponad 33 000 pocisków, z czego ponad 5500 pocisków odpalono zarówno podczas ćwiczeń, jak i podczas działań bojowych (Izraelsko-singapurski system obrony wybrzeża dla Estonii).