W środę, 12 lipca br., minister obrony Słowenii Marjan Šarec udzielił wywiadu telewizji RTV Slovenija, w którym poinformował m.in. o zainteresowaniu resortu pozyskaniem systemu obrony powietrznej średniego zasięgu IRIS-T SLM (Surface Launched Medium Range) oraz nowych kołowych transporterów opancerzonych w układzie napędowym 8×8, wśród których kandydatem jest KTO Rosomak.
Rodzina systemów IRIS-T: IRIS-T SLS i IRIS-T SLM / Zdjęcie: Diehl Defence
W tej chwili nie mamy skutecznego narzędzia do obrony przestrzeni powietrznej. Niektórzy w Słowenii mówią, że jesteśmy zbiorowo chronieni przez NATO, ale dotarcie do Słowenii samolotów sojuszniczych zajmuje trochę czasu, a obrona powietrzna z takim systemem to coś innego niż lotnictwo. Pamiętajmy o dronie, który spadł w Zagrzebiu [11 marca 2022 Ukraina straciła kontrolę nad bezzałogowcem rozpoznawczym Tu-141; samolot leciał linii prostej aż skończyło mu się paliwo; nikt na ziemi nie ucierpiał – przyp. red.]. Gdyby coś podobnego wydarzyło się w Lublanie, pierwszym pytaniem dla ludności byłoby, dlaczego tak się stało i czy nie mieliśmy odpowiedniej obrony powietrznej – powiedział słoweński minister obrony, komentując plany pozyskania niemieckiego systemu obrony powietrznej, który ma kosztować, nieoficjalnie, według doniesień lokalnego dziennika Delo za ok. 200 mln EUR (889,09 mln zł).
Jednak zakup ma być krytykowany przez lewicowych koalicjantów rządu premiera Roberta Goloba, stojącego na czele Ruchu Wolności (GS), czyli Socjaldemokratów (SD) i Lewicy. Uważają oni, że Słowenia nie musi kupować systemów przeciwlotniczych, aby wzmocnić swoje bezpieczeństwo.
Zakup IRIS-T SLM byłby kolejnym sukcesem niemieckiej spółki Diehl Defence, producenta i głównego integratora systemu. Dzięki jego debiutowi w trwającej pełnoskalowej wojnie rosyjsko-ukraińskiej i dobrej opinii w zakresie skuteczności w zwalczania celów powietrznych przez Siły Zbrojne Ukrainy, na zakup w ostatnim czasie zdecydowały się Niemcy, Łotwa i Estonia.
Co ważne, system IRIS-T SLM ma być elementem inicjatywy European Sky Shield dotyczącej wspólnej obrony przeciwlotniczej i przeciwrakietowej, podpisanej 14 października 2022 przez Niemcy, Belgię, Bułgarię, Czechy, Estonię, Węgry, Łotwę, Litwę, Królestwo Niderlandów, Norwegię, Słowację, Słowenię, Rumunię, Wielką Brytanię oraz Finlandię (15 lutego br. dołączyły Szwecja i Dania). Decyzja władz w Lubljanie o negocjacjach ze stroną niemiecką nie powinna więc dziwić.
Zestaw/bateria systemu IRIS-T SLM składa się z kontenerowego taktycznego centrum dowodzenia (TOC) z systemem kierowania ogniem Airbus Defence Fortion IBMS-FS, radaru TRML-4D oraz trzech wyrzutni pocisków przechwytujących IRIS-T/TCV (Infra-Red Imaging System Tail/Thrust Vector-Controlled) z zapalnikiem zbliżeniowym i uderzeniowym. Pozwala to na rażenie celów na dystansie do 40 km i na pułapie do 20 km. Jest to wydłużona wersja systemu IRIS-T SLS (Surface-Launched, Short-range).
KTO Rosomak / Zdjęcie: Rosomak
Słowenia zobowiązała się wobec NATO do sformowania średniej batalionowej grupy bojowej (Srednja bataljonska bojna skupina), złożonej z batalionu piechoty zmechanizowanej i batalionu rozpoznawczego. Byłaby to formacja mniejsza od brygady zmechanizowanej, licząca maksymalnie 3000 żołnierzy. Miałaby mieć zdolności do samodzielnego działania przez 72 godziny bez wsparcia sojuszniczego.
W związku z tym wymagany jest zakup nowych kołowych transporterów opancerzonych w układzie napędowym 8×8. Wcześniej, obecny rząd zerwał w ubiegłym roku umowę ze spółką joint venture ARTEC (ARmoured vehicle TEChnology) na zakup 45 GTK Boxer, którą zawali poprzednicy.
Minister Marjan Šarec ujawnił, że resort otrzymał pięć ofert od potencjalnych dostawców z zagranicy:
Wszyscy chcieliby już wiedzieć jeżdżące pojazdy, ale kiedy przechodzimy do badań rynkowych, kiedy przeanalizujemy pięć ofert, oczywiście może to trwać dłużej – powiedział szef resortu obrony ujawniając liczbę oferentów. Zakup z pewnością zostanie dokonany zgodnie z systemem rządowym, tj. bez pośredników – dodał minister. W bardzo optymistycznym scenariuszu średnia batalionowa grupa bojowa może być gotowa w 2027.
Według ustaleń RTV Slovenija oferentami na nowe KTO dla Słowenii są:
- Patria z Finlandii;
- MOWAG z Rumunii;
- Rosomak z Polski;
- Otokar Automativ z Turcji;
- General Dynamics Land Systems z USA.
Można zatem przypuszczać, że zaoferowane mogły zostać kolejno: XA-360 AMV lub AMV XP, Piranha 5, KTO Rosomak (licencyjny XA-360 AMV), Arma oraz IAV Stryker. Co warte dodania, słoweńskie wojska lądowe (Slovenska vojska) już dysponują 30 SKOV Svarun, czyli XA-360 AMV.
Jeśli chodzi o polską ofertę, to warto przypomnieć, że zgodnie z doniesieniami medialnymi z 21 kwietnia br. Rosomaki są obecnie oferowane w Peru. Warto dodać, że zainteresowanie Rosomakiem w Słowenii pojawiło się już w ub. r., gdy zerwano umowę z Niemcami na Boxery.
Wcześniejsze sukcesy eksportowe przedsiębiorstwa Grupy PGZ z Siemianowicach Śląskich, to Zjednoczone Emiraty Arabskie, gdzie trafiło 40 podwozi bazowych (w konfiguracji zbliżonej do polskiej KTO Rosomak) na mocy umowy z 6 listopada 2015 o wartości ok. 170 mln zł. Dostawy zrealizowane pomiędzy końcem stycznia a połową czerwca 2016.
Kolejnym użytkownikiem Rosomaków będzie Ukraina, która zamówiła 150 podwozi bazowych 5 kwietnia 2023, podczas wizyty prezydenta Wołodymyra Zełenskiego w Warszawie (zamówienie miało zostać ogłoszone przez stronę ukraińską 31 marca). Wśród tych pojazdów znajdą się trzy kompanijne moduły ogniowe ze 120-mm moździerzami samobieżnymi M120K Rak oraz prawdopodobnie 100 kbwp z ciężkimi zdalnie sterowanymi modułami uzbrojenia australijskiej spółki Electro Optic Systems (EOS).
Polska Grupa Zbrojeniowa wcześniej informowała, że KTO Rosomak został zaoferowany Macedonii Północnej, ale 16 marca 2021 państwo to otrzymało zielone światło na zakup 54 ICV Stryker w wariantach transportera piechoty M1126, pojazdu dowodzenia M1130 i samobieżnego moździerza M1129.