Rosja: Największy okręt podwodny na świecie wycofany

20 lipca br. rosyjska agencja prasowa RIA Novosti, powołując się na źródło w kompleksie wojskowo-przemysłowym poinformowała, że ze stanu Floty Północnej Marynarki Wojennej Rosji (WMF) został wycofany były strategiczny okręt podwodny o napędzie jądrowym TK-208 Dmitrij Donskoj, ostatni z projektu 941 Akuła (w kodzie NATO: Typhoon) – największy okręt podwodny na świecie pod względem wyporności pełnej. Okręt zostanie stopniowo zezłomowany.

Ze stanu Floty Północnej Marynarki Wojennej Rosji został wycofany b. strategiczny okręt podwodny o napędzie jądrowym TK-208 Dmitrij Donskoj, ostatni z projektu 941 Akuła (w kodzie NATO: Typhoon) / Zdjęcie: ministerstwo obrony Federacji Rosyjskiej

Rozmówca agencji dodał, że nazwa Dmitrij Donskoj zostało już przydzielone do budowanego od 23 sierpnia 2021 strategicznego okrętu podwodnego projektu 955A Boriej-A, siódmej jednostki zmodyfikowanego typu (są jeszcze trzy proj. 955). Nazwa pochodzi od Dymitra Dońskiego (1350-1389), czyli wielkiego księcia moskiewskiego w latach 1359-1389 i włodzimierskiego, syna księcia Iwana II, wnuka Iwana Kality oraz świętego kościoła prawosławnego (Nowe atomowe okręty rosyjskiej marynarki wojennej).

TK-208 był prototypowym okrętem projektu 941 i otwierał trzecią generacją sowieckich nosicieli strategicznego broni nuklearnej. Łącznie, w latach 1976-1989 w stoczni Siewmasz (ówczesny Zakład nr 402) w Siewierodwinsku zbudowano 6 okrętów (z 7 planowanych): TK-202 (wycofany w 1999), TK-12 Simbirsk (1996), TK-13 (1997), TK-17 Archangielsk (2006 lub 2013), TK-20 Sewestral (2004 lub 2013) i nigdy nie ukończony TK-210.

Okręty miały po 175 m długości i 23 m szerokości oraz wypierały do 24 500 t na powierzchni i do 48 000 t pod wodą – były to wówczas wartości rekordowe w historii okrętownictwa. Konstrukcja także była nadzwyczajna: podwójny tytanowy kadłub sztywny o strukturze katamaranu pokryty pojedynczym kadłubem lekkim ze stali, podzielone na 17 sekcji. Napęd stanowiły dwa reaktory wodne ciśnieniowe OK-650 o mocy łącznej 380 MW, które zapewniały maksymalną prędkość nawodną 27 węzłów (50 km/h).

Głównym uzbrojeniem okrętów był system D-19 z trójstopniowymi pociskami balistycznymi R-39 Rif (RSM-52; w kodzie DIA/NATO: SS-N-20 Sturgeon; indeks GRAU: 3M65, 3M20 i 3R65), zasilanymi paliwem stałym. Każdy z okrętów przenosił po dwadzieścia 84-tonowych pocisków, uzbrojonych w 10 głowic termojądrowych o szacowanej mocy 100-200 kT i o zasięgu rażenia 8300 km (cała szósta przenosił zatem łącznie aż 1200 głowic jądrowych).

Jeśli chodzi o przebieg służby TK-208 wyglądała ona następująco:

• 10 luty 1982: wejście do służby w 18. Dywizji Okrętów Podwodnych w bazie morskiej Zapadnaja Lica na płw. Kolskim;
• grudzień 1982: przebazowanie z Siewierodwinska do Zapadnaja Lica;
• 1983-1984: testy systemu rakietowego D-19 z pociskami balistycznymi R-39 Rif;
• 20 września 1989 – 1991: naprawa i przebudowa do projektu 941U (w 1991 przebudowa anulowana);
• 1996: powrót do stoczni w celu przebudowy do projektu 941U;
• 2002: okręt otrzymał nazwę Dmitrij Donskoj;
• 26 czerwca 2002: koniec przebudowy;
• 30 czerwca 2002: rozpoczęcie testów;
• 26 lipca 2002: rozpoczęcie prób morskich, ponowne wejście do służby bez systemu rakietowego;
• grudzień 2003: próby morskie z prototypowymi jeszcze pociskami balistycznymi R-30 Buława (RSM-56; w kodzie DIA/NATO: SS-NX-32; indeks GRAU: 3M30);
• 9 października 2005: pierwsze odpalenie R-30 z pozycji wynurzonej;
• 21 grudnia 2005: pierwsze odpalenie R-30 z pozycji zanurzonej w ruchu;
• 7 września 2006: nieudany test pocisku R-30;
• 25 października 2006: nieudany test pocisku Buława-M;
• 28 sierpnia 2008: testy w stoczni Siewmasz.
• 30 lipca 2017: udział w paradzie morskiej podczas Dnia Marynarki Wojennej w Sankt Petersburgu.

Na koniec warto dodać, że po formalnych skreśleniu ze stanu WMF okrętu podwodnego TK-208 (choć faktycznie znajdował się w rezerwie od czasu przebudowania do projektu 941U), największym okrętem rosyjskiej floty stała się, wprowadzona dopiero co 8 lipca br. do służby, prototypowa jednostka specjalnego przeznaczenia K-329 Biełgorod projektu 09852 o napędzie nuklearnym. Ma 184 m długości, 18,2 m szerokości i wyporność podwodną 23 860 t (K-329 Biełgorod w rosyjskiej służbie).