9 maja 2018 amerykańska Agencja Zaawansowanych Projektów Badawczych w Obszarze Obronności DARPA (Defense Advanced Research Projects Agency) poinformowała, że program niskokosztowych bsl wielokrotnego użytku działających w roju, nazywanych potocznie Gremlins, wszedł w decydującą, trzecią fazę demonstracji.

Po zakończeniu misji, bsl zostaną odszukane przez samolot transportowy C-130 Hercules i złowione za pomocą specjalnego dźwigu, umieszczonego w ładowni. /Grafika: Dynetics

Po zakończeniu misji, bsl zostaną odszukane przez samolot transportowy C-130 Hercules i złowione za pomocą specjalnego dźwigu, umieszczonego w ładowni. /Grafika: Dynetics

Praktyczna demonstracja w locie ma odbyć się pod koniec 2019. W ramach trzeciej, ostatniej fazy programu rozwoju ma powstać pełnoskalowa technologia tego bezzałogowego systemu wielokrotnego użytku. Gremliny mają być przenoszone przez załogowe samoloty, np. bombowce strategiczne, myśliwce wielozadaniowe lub samoloty transportowe i wypuszczane w postaci roju w rejonie obszaru dzaiałań.

Po zakończeniu misji, bsl mają być odszukiwane przez samoloty C-130 Hercules i łowione za pomocą specjalnego chwytaka, umieszczonego w ładowni. Bezzałogowce będą mogły następnie być przygotowane przez obsługę naziemną do kolejnej misji w ciągu 24 godzin. Wcześniejsze testy lotnicze systemu odzyskiwania, nad poligonem Yuma Proving Ground w Arizonie, wykazały możliwość przechwycenia do czterech bsl w ciągu 30 minut.

Oprócz wstępnych prób, zespół badawczy korporacji Dynetics, który opracował system, skupił się na szczegółowych symulacjach potencjanych misji bojowych. Przeanalizowano, w jaki sposób samoloty 5. generacji, takie jak F-35 Lightning II i F-22 Raptor, mogły by korzystać ze wsparcia Gremlinów w rejonach podwyższonego ryzyka. Przewidywany okres eksploatacji poszczególnych bsl wynosi około 20 misji.

/ Film: DARPA

Bezzałogowce zostały wyposażone w zaawansowane systemy komunikacji i nawigacji, umożliwiające wykonywanie lotów w tzw. roju oraz lotów autonomicznych. Gremliny mogą zostać wyposażone w ładunek o maksymalnej masie 150 funtów (68,03 kg).

Jak podkreśla producent, modułowa konstrukcja bsl sprawiła, że Gremlinami jest zainteresowanych kilka nieujawnionych podmiotów. Ich użytkowanie nie wymaga stałych modyfikacji samolotów-nosicieli. Agencja DARPA niedawno udzieliła zamówienia zespołowi kierowanemu przez korporację Dynetics, która ma zademonstrować działanie systemu w praktyce. Zespół programowy DARPA bada obecnie możliwość implementacji różnych pakietów czujników przed zakończeniem programu w 2019 (VTOL X-Plane anulowany, 2018-05-08).

Analiza
Technologia tzw. roju małych bsl jest rozwijana w USA przez kilka podmiotów. Strategic Capabilities Office (SCO) Departamentu Obrony i Dowództwo Systemów Powietrznych (Naval Air Systems Command, NAVAIR) sfinansowały opracowanie i demonstrację roju miniaturowych bsl Perdix. 9 stycznia 2017 opublikowano nagranie wideo z demonstracji 103 bsl wypuszczonych z zasobników przenoszonych przez trzy myśliwce F/A-18F Super Hornet. Z kolei US Navy rozwija także inny program roju mikro-bsl o nazwie LOCUST (Low-Cost Unmanned Aerial Vehicle Swarming Technology), który ujawniono w 2016.

27 grudnia 2017 Lockheed Martin otrzymał pięcioletni kontrakt o wartości 110 mln USD (392,79 mln zł) od Laboratorium Badawczego USAF (Air Force Research Laboratory, AFRL) na realizację pierwszej fazy programu niskokosztowego pocisku manewrującego Gray Wolf. System ma charakteryzować się modułowością, otwartą architekturą, sieciocentrycznością oraz możliwością współpracy w roju wielu pocisków naraz.