13 czerwca amerykańska spółka Northrop Grumman poinformowała, że należący do niej zmodyfikowany samolot Lockheed L-1011 TriStar o nazwie własnej Stargazer wystrzelił w kosmos rakietę nośną Pegasus XL z ładunkiem TacRL-2 (Tactically Responsive Launch-2) dla amerykańskich Sił Kosmicznych (US Space Force, USSF) (Northrop Grumman testuje GEM 63XL).
Należący do spółki Northrop Grumman, zmodyfikowany samolot L-1011 TriStar o nazwie własnej Stargazer wystrzelił w kosmos rakietę nośną Pegasus XL z ładunkiem TacRL-2 dla Sił Kosmicznych / Zdjęcie: Northrop Grumman
Jak podkreśla spółka w komunikacie prasowym, faza projektowania, integracji, testów, zwieńczona startem trwała rekordowo krótko, bo jedynie niecałe 4 miesiące od udzielenia zamówienia na jego realizację. Zwykle wykorzystanie rakiety nośnej Pegasus XL do wyniesienia ładunku komercyjnego trwa od 24 do 30 miesięcy.
Start samolotu-nosiciela nastąpił 12 czerwca z bazy sił kosmicznych Vandenberg (przemianowanej z bazy lotniczej 14 maja br. – przyp. red.) w Kalifornii. W odległości 250 km (150 mil morskich) od wybrzeży kontynentu i osiągnięciu pułapu 11 900 m (39 tys. stóp) nad Oceanem Spokojnym, trójstopniowa rakieta nośna została uwolniona spod kadłuba Stargazera i po pięciosekundowym opadaniu został odpalony silnik rakietowy zasilany paliwem stałym pierwszego stopnia Orion 50S XL i rakieta rozpoczęła lot w kosmos (nastąpiło to o godz. 04.11 czasu lokalnego). Po separacji stopnia pierwszego odpalono silnik stopnia drugiego (Orion 50 XL) i następnie trzeciego (Orion 38).
Był to jednocześnie 45. start rakiety Pegasus XL – podczas wcześniejszych misji wyniesiono na orbitę okołoziemską łącznie 90 satelitów z pięciu lokalizacji w USA, Europie i na Wyspach Marshalla (3 loty były nieudane, a 2 częściowo nieudane) (USTRANSCOM: Rakiety nośne zastąpią samoloty transportowe?).
W oddzielnym komunikacie prasowym, Dowództwo Kosmiczne Stanów Zjednoczonych (United States Space Command, USSPACECOM) poinformowało, że misja TacRL-2 miała na celu symulację, ale i praktyczne przetestowanie możliwości szybkiego wyniesienia na orbitę ładunku użytecznego np. przy konieczności zastąpienia uszkodzonego lub zniszczonego satelity podczas konfliktu zbrojnego. Według dowódcy USSPACECOM, gen. Jameas Dickinsona, tak szybkie odtworzenie aktywów na orbicie zmusi przeciwników USA do przemyślenia korzyści ekonomicznych z ataku na amerykańskie satelity.
Zgodnie ze stosunkowo skąpymi informacjami, w ramach misji TacRL-2 został wyniesiony na niską orbitę okołoziemską (LEO, Low Earth Orbit) satelita rozpoznawczy o nazwie Odyssey i masie startowej 325 kg. Start był nadzorowany przez Space Launch Delta 30 (wcześniej 30. Skrzydło Kosmiczne USAF) z bazy Vandenberg. W ramach projektu planowane są co najmniej dwa kolejne starty. Zarządza nim biuro Space Safari, którego powołanie zapowiedział wcześniej Dyrektoriat Programów Kosmicznych w Space Force Space and Missile Systems Center.
Sam satelita miał zostać zbudowany w mniej niż 12 miesięcy z gotowych komponentów dostępnych komercyjnie. Ma być wykorzystywany do zapewniania świadomości sytuacyjnej w przestrzeni kosmicznej, co w praktyce oznacza monitorowanie działalności satelitów innych państw.
Jeśli chodzi o wystrzeliwanie rakiet nośnych z samolotów w locie, to pierwsze próby tego typu przeprowadziła amerykańska marynarka wojenna (US Navy) w latach 1950. w ramach projektu Pilot, ale wszystkie sześć prób zakończyło się niepowodzeniem. Pierwszą rakietą w ten sposób wystrzeloną był opracowany przez Orbital Sciences Corporation (obecnie część Northrop Grumman) Pegasus, co nastąpiło 5 kwietnia 1990 z ładunkiem Pegsat/NavySat. Do pierwszych pięciu startów wykorzystywano samolot NB-52B o nazwie własnej Balls 8, należący do agencji kosmicznej NASA (przebudowany z rozpoznawczego wariantu RB-52B, bombowca strategicznego B-52).
Pegasus XL to powiększony wariant wspomnianej rakiety Pegasus. Długość kadłuba została zwiększona z 16,9 do 17,6 m, a masa startowa z 18,5 do 23,13 t. Obie mają średnicę 1,27 m, a podczas fazy lotu atmosferycznego są wspomagane przez skrzydła o rozpiętości 6,7 m.
Podobne rozwiązanie jeśli chodzi o wynoszenie satelitów na orbitę rozwija spółka Virgin Orbit. W 2015 zakupiła samolot Boeing 747-400, który został zmodyfikowany i otrzymał nazwę własną Cosmic Girl. Pierwszy, nieudany start, dwustopniowej rakiety nośnej LauncherOne nastąpił 25 maja 2020. Kolejny, już udany, 17 stycznia 2021.
Kolejnym oferentem takich usług kosmicznych chce być amerykańska spółka Aevum Space z siedzibą w Huntsville, w stanie Alabama, która 3 grudnia 2020 ujawniła prototyp odrzutowego bezzałogowego statku latającego (bsl) o nazwie Ravn X. Będzie on przenosił dwustopniową rakietę nośną zdolną do wyniesienia ładunku użytecznego o masie od 100 do 500 kg. Dla porównania maksymalna masa ładunku rakiety Pegasus XL to 443 kg, a LauncherOne od 300 do 500 kg (Bezzałogowy Aevum Ravn X do wynoszenia mikrosatelitów).
Warto dodać, że w trzecim kwartale 2021 za pomocą Ravn X i rakiety nośnej zostanie zrealizowana misja dla USSPACECOM o kryptonimie ASLON-45 (Agile Small Launch Operational Normalizer-45). Zamówienie zostało zlecone 9 września 2019 za równowartość 4,9 mln USD i będzie dotyczyć wyniesienie nieujawnionego ładunku wojskowego na niską orbitę/ USSPACECOM chce, aby spółka zrealizowała 20 misji wojskowych w ciągu 9 lat w ramach programu OSP-4 (Orbital Services Program-4).