We wtorek, 27 sierpnia 2024, dowództwo królewskich tajlandzkich wojsk lotniczych (Kong Thab Akat Thai, RTAF) ostatecznie wybrało szwedzką ofertę z samolotami wielozadaniowymi Saab JAS 39E/F Gripen. Wcześniej, 10 lipca br. tamtejsze media informowały o przekazaniu takiej rekomendacji Ministerstwu Obrony Tajlandii.
Zdjęcie: Saab Defence and Security
Jak poinformowała tego samego dnia agencja prasowa Reuters, rozpatrywanie propozycji trwało 10 miesięcy (kontrofertą był amerykański Lockheed Martin F-16C/D Block 70). Według RTAF nowa generacja Gripena ma możliwości spełnienia wymagań doktryny wojskowej i strategii Sił Powietrznych.
Oferent i producent samolotu potwierdził wybór oferty, ale faktem jest że zakup musi zostać zatwierdzony przez tamtejszy gabinet i Zgromadzenie Narodowe (dwuizbowy parlament). Nie wiadomo, o ile samolotów toczyła się gra, ale według wcześniejszych doniesień będzie to 12-16 egzemplarzy. RTAF oczekiwały zawarcia umowy w 2025 i rozpoczęcia dostaw w 2028, ale zakup ma być rozłożony na 4 lata – ze względu na ograniczenia budżetowe.
Dowództwo RTAF wnioskowało o 19 mld THB (2,15 mld zł) na rok fiskalny 2025 na zakup pierwszych 4 samolotów. Pierwsze czytanie budżetu odbyło się w czerwcu, a drugie i trzecie czytanie mają się odbyć na początku przyszłego miesiąca.
W ciągu najbliższych kilku lat tajlandzkie wojsko musi wymienić w swojej flocie 12 starzejących się samolotów F-16A/B Block 10/15. Postępowanie ogłoszono w listopadzie 2023, po fiasku negocjacji w sprawie zakupu 8 samolotów F-35A Lightning II. Przeszkodą miały być wówczas zbyt bliskie relacje wojskowe z Pekinem (Chiński okręt desantowy dla Tajlandii zwodowany).
Warto dodać, że na liście do wycofania są też pozostające w tajlandzkiej służbie od ponad 30 lat F-5B Freedom Fighter i F-5E/F Tiger II, w liczbie 33 egzemplarzy. Poza tym Tajlandia dysponuje 38 zmodernizowanymi F-16A/B Block 15 MLU oraz 11 JAS 39C/D Gripen (dwunasty rozbił się).
Jak dotąd na zakup JAS 39E/F zdecydowały się Szwecja (60 jednomiejscowych JAS 39E, z opcją na 10 kolejnych) i Brazylia (8 w służbie, 32 do dostarczenia i 26 kolejnych jako planowane do zamówienia). Obecnie są one oferowane także na Filipinach, gdzie także konkurują z najnowszą wersją F-16.
Wcześniej były bezskutecznie oferowane na innych rynkach zagranicznych, m.in. w Kanadzie, Finlandii, Kolumbii, Indonezji, Danii, Królestwie Niderlandów, Norwegii, Polsce czy Szwajcarii (Węgry zwiększą liczbę Gripenów).