W niedzielę, 23 lutego 2025, chiński państwowy dziennik South China Morning Post (SCMP), powołując się na publikacje państwowego konglomeratu stoczniowego China State Shipbuilding Corporation (CSSC), twierdzą, że nowo budowany uderzeniowy, atomowy okręt podwodny o napędzie jądrowym typu 041 Zhou będzie przenosić pociski hipersoniczne.
Według biuletynu Naval & Merchant Ships, który jest półoficjalnym magazynem poświęconym m.in. działalności CSSC na rzecz Marynarki Wojennej Armii Ludowo-Wyzwoleńczej, którego nowy numer został opublikowany na początku lutego, nowy okręt podwodny ma mieć nowe zdolności uderzeniowe jakimi nie dysponuje obecnie żadna chińska jednostka.
Artykuł odnosi się wprawdzie bezpośrednio do amerykańskich wyrzutni rakietowych Typhon (pol. Tyfon – pół-człowiek, pół-wąż z mitologii greckiej), które w kwietniu 2024 zostały rozmieszczone na filipińskiej wyspie Luzon w ramach ćwiczeń. Mogą one wystrzeliwać zarówno pociski manewrujące RGM-109M Tomahawk Block V, jak i przeciwlotnicze/przeciwokrętowe pociski rakietowe RIM-174 SM-6 ERAM (zmodyfikowane), dzięki uniwersalnym modułom startowym Mark 70 Mod 1 (na bazie okrętowego Mark 41 VLS).
Z uwagi, że w przypadku rozmieszczenia ich na terytoriach amerykańskich sojuszników w regionie, w ich zasięgu będą cele w Chinach, Rosji i Korei Północnej. Dlatego odpowiedzią mają być pociski hipersoniczne wystrzeliwane z pokładu okrętów podwodnych, a pierwszą jednostką tej klasy ma być typ 041 Zhou.
W biuletynie napisano, że nowy chiński okręt podwodny został zaprojektowany do przenoszenia zaawansowanych rakiet hipersonicznych, umożliwiając chińskiej marynarce wojennej przeprowadzanie skrytych ataków poza liniami obrony przeciwnika, z dodatkową opcją rozmieszczenia głowic nuklearnych, jeśli zajdzie taka potrzeba.
Analiza
Powyższa publikacja SCMP wymaga komentarza. Obecny status jedynego znanego prototypu okrętu podwodnego typu 041 Zhou pozostaje niejasny, po doniesieniach z 26 września 2024, gdy amerykański dziennik The Wall Street Journal informował, że na przełomie maja i czerwca w śródlądowej stoczni Wuhang w chińskim Wuhan w prowincji Hubei rzeczona jednostka zatonęła, a władze w Pekinie ukryły wypadek. Dziennik powoływał się na zdjęcia satelitarne wykonane przez spółkę Planet Labs oraz źródła rządowe potwierdzające wypadek.
Pierwsze fotografie okrętu ujawniono 12 maja 2021, ale wówczas uważano że jest jednostką o napędzie konwencjonalnym z niezależnym od powietrza układ napędowy (AIP) opartym na ogniwach paliwowych. Jest też pierwszą konstrukcją w Państwie Środka ze sterami w układzie X.
Późniejsze analizy dostępnych źródeł wykazały jednak, że jest to w istocie jednostka o napędzie jądrowym wywodząca się z typoszeregu 039A/AG/B/V Yuan albo zupełnie nowy projekt. Jest o 5-7 metrów dłuższa od bazowego projektu, którego kadłub ma 77,6 m. Charakterystyczny jest także, w porównaniu z wcześniejszymi projektami, kiosk przypominający rozwiązanie na budowanych w Szwecji okrętach typu A26 Blekinge.
Jeśli chodzi o pociski hipersoniczne na okrętach podwodnych to prekursorem w tej dziedzinie jest niewątpliwie Rosja, która już użyte w działaniach bojowych przeciwko Ukrainie z okrętów nawodnych – pociski rakietowe 3M22 Cirkon (w kodzie NATO: SS-N-33) planuje rozmieścić także na wielozadaniowych okrętach podwodnych projektu 885M Jasień-M (w kodzie NATO: Severodvinsk) i zmodernizowane 949AM Antiej (Oscar II) o napędzie jądrowym.
Drugim państwem z analogicznymi zdolnościami będą Stany Zjednoczone, które planują rozmieścić pociski hipersoniczne o kryptonimie CPS (Conventional Prompt Strike) na wielozadaniowych okrętach podwodnych o napędzie jądrowym typu Virginia Block V, gdzie będą wystrzeliwane z bloków VPM (Virginia Payload Module) z kontenerami startowymi BWX Technologies/BAE Systems VPT (Virginia Payload Tubes). Warto dodać, że tak jak Cirkony, trafią też na okręty nawodne: niszczyciele rakietowe typu Zumwalt, a w przyszłości okręty tej klasy nowej generacji, rozwijane w ramach programu DDG(X), czyli Next-Generation Guided-Missile Destroyer.
Pod znakiem zapytania pozostaje jaki system uzbrojenia będzie w chińskim arsenale. Wprawdzie Państwo Środka rozwija już tego typu uzbrojenie, ale jak dotąd nie było przecieków o systemie zdolnym do rozmieszczenia na okręcie podwodnym.
Ze znanych zachodniej opinii publicznej systemów tej klasy można wymienić:
- pociski balistyczne DF-17 wyposażone zamiast klasycznej głowicy bojowej w pociski szybujące Wu-14/DF-ZF;
- a wcześniej uzbrojenie podobnej klasy, czyli Star Air-2 (Xīngkōng),
- hipersoniczny (napędowy) pocisk manewrujący CJ-100/DF-100 (inne oznaczenie DF-20);
- nieznany system wynoszony za pomocą rakiety nośnej Chang Zheng-2C, który ma wykorzystać koncepcję metody rażenia z orbity cząstkowej (Fractional Orbital Bombardment System, FOBS lub z rosyjskiego: Sistiema Czasticzno-Orbitalnogo Bombomietanija, SCzOB);
- ostatnio zaprezentowaną makietę nowego szybującego pocisku hipersonicznego GDF-600;
- oraz oblatany demonstrator technologii i platformy testowej pojazdu hipersonicznego MD-19, wywodzący się z innego pojazdu oznaczonego jako MD-22.