Nowelizacja Ustawy o Broni i Amunicji – kwiecień 2023 r.

Ustawa wprowadziła kilka istotnych zmian, które opisujemy poniżej, wraz z komentarzem

Za ważną przyczynę posiadania broni dla pozwolenia na broń do celów ochrony osobistej, osób i mienia uważa się także chęć wzmocnienia potencjału  obronnego Rzeczypospolitej Polskiej zadeklarowaną przez funkcjonariusza Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Służby Ochrony Państwa, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Służby Celno-Skarbowej, Służby Więziennej, funkcjonariusza innej państwowej formacji uzbrojonej oraz żołnierza zawodowego Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli posiada przydzieloną mu broń służbową, a także osobę pełniącą terytorialną służbę wojskową co najmniej dwa lata.

Oznacza to, że w/w funkcjonariusze i żołnierze (w tym WOT) będą mogli starać się o broń do ochrony osobistej, osób i mienia. Do tej pory znaczna część żołnierzy występowała o pozwolenie na broń do celów kolekcjonerskich, które mogli uzyskać stosunkowo łatwo (bez konieczności zdawania egzaminów). Co istotne, dotychczas ustawa znała (i precyzowała, jaką broń można posiadać w ramach każdego) dwa pozwolenia – do ochrony osobistej obraz ochrony osób i mienia. W związku z tym, mamy tak naprawdę wprowadzone osobne pozwolenie, co do którego ustawodawca nie doprecyzował jaką broń będą mogli (zgodnie z ustawą) uzyskać w ten sposób. Przypomnijmy, że pozwolenie do ochrony osobistej pozwala na nabycie broni krótkiej centralnego zapłonu (w kalibrach od 6 do 12mm), urządzeń obezwładniających za pomocą energii elektrycznej oraz miotaczy gazu obezwładniającego. Z kolei pozwolenie do ochrony osób i mienia pozwala ponadto posiadać pistolety sygnałowe, pistolety maszynowe w kalibrach od 6 do 12 mm, strzelby powtarzalne ga 12, oraz karabinki samoczynne w kalibrach od 5,45 do 7,62 mm.

Jak widać, różnica jest bardzo znacząca. Przy czym, art. 10 ust. 5 pkt 1 ustawy o broni i amunicji wyraźnie mówi, że pozwolenie na broń samoczynną nie może zostać wydane, z wyjątkami przewidzianymi w art. 29 ust. 2, czyli przedsiębiorcom, którzy uzyskali koncesje na prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług ochrony osób i mienia, jeżeli broń jest im niezbędna w zakresie i formach określonych w koncesji. Znakomita większość funkcjonariuszy nie mieści się w tej kategorii.

Natomiast, nie czekając jeszcze na interpretację przepisu przez Komendę Stołeczną Policji, można przyjąć że nowy typ pozwolenia będzie pozwalał jego posiadaczom na noszenie tejże broni (lecz bez prawa jej użyczania).

Należy też zauważyć, że o ile w/w funkcjonariusze są zwolnieni z egzaminu (w zakresie posiadanych przeszkoleń), to nie dotyczy to żołnierzy WOT – ci nadal będą musieli go zdać przed uzyskaniem pozwolenia.

Ustawodawca określił, że;

Polski związek sportowy nie może warunkować dopuszczenia do egzaminu, o którym mowa w ust. 2, dłuższym niż miesięcznym członkostwem osoby wnioskującej o dopuszczenie do egzaminu w klubie posiadającym licencję tego związku.

Należy zauważyć, że rzeczony staż został kilka lat temu określony jako 3 miesiące od dnia zapisania się do klubu, wewnętrznymi przepisami PZSS.

O ile jest to przepis przyspieszający całą procedurę, o tyle może on mieć negatywny wpływ na czas, a co za tym idzie jakość, szkolenia przygotowującego do egzaminu. Co może przełożyć się nie tylko na współczynnik zdawalności, ale też bezpieczeństwo na strzelnicach.

Przy czym, staż klubowy jest w Polsce swoistym, acz nieoczywistym, bezpiecznikiem wmontowanym w procedurę uzyskiwania pozwolenia na broń. Jest to okres, w którym osoba starająca się o pozwolenie uczestniczy w organizowanych przez klub szkoleniach, czasem też wewnętrznych egzaminach oraz zawodach. Pozwala to na poznanie nowego członka lub członkini oraz w związku z tym zauważenie przez kolegów i koleżanki, a także instruktorów, ewentualnych czerwonych flag jeszcze przed badaniem psychologicznym.

W 2018 r. Prawo Łowieckie (a nie Ustawa o Broni i Amunicji) wprowadziła dla myśliwych obowiązek dokonywania co 5 lat okresowych badań. Była to trzecia grupa objęta takim obowiązkiem (oprócz posiadaczy broni do celów ochrony osobiste oraz ochrony osób i mienia).

Można przypuszczać, że jedną z przyczyn wprowadzenia tej zmiany jest niewydolność systemu badań lekarskich. W przypadku gdyby większość myśliwych, a jest ich Polsce ponad 134 tys. (Broń w Polsce w 2022: Wzrost w roku wojny), i wszystkim termin upływa w tym samym czasie, podeszła  tuż przed końcem terminu, zwyczajnie zabrakło by terminów wizyt u uprawnionych lekarzy i psychologów.

3. Odwołanie wnosi się na piśmie w terminie 30 dni od dnia doręczenia orzeczenia, za pośrednictwem lekarza albo psychologa, który wydał orzeczenie, do innego wybranego lekarza upoważnionego albo psychologa upoważnionego. Odwołanie powinno zawierać uzasadnienie.

4. Lekarz albo psycholog, za pośrednictwem którego jest wnoszone odwołanie, przekazuje je wraz z dokumentacją badań do wybranego przez odwołującego się innego lekarza upoważnionego albo psychologa upoważnionego w terminie 3 dni od dnia otrzymania odwołania.

Zmiana pozwala osobie odwołującej się na de facto wybór lekarza lub psychologa, który będzie rozpatrywał odwołanie. Poprzednio były to wojewódzkie ośrodki medyny pracy lub jednostki wyznaczone przez Ministra Spraw Wewnętrznych lub Ministra Obrony Narodowej.

Ustawa zobowiązuje ministra właściwego do spraw wewnętrznych do określenia przebiegu i zakresu przedmiotowego egzaminu, a także określenia stawki odpłatności. Jednocześnie, ustawia maksymalny jego koszt dla zdającego.

Stawka odpłatności za egzamin nie może być wyższa niż 20% minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalonego na podstawie ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. z 2020 r. poz. 2207)

Jest to zmiana proceduralna, doprecyzowująca przepisy.

Obecnie stawki za egzamin są zróżnicowane i wynoszą od 500 zł (pozwolenie do ochrony osobistej) do 1150 zł (cel kolekcjonerski). Natomiast wyraźnie obniżoną stawkę mają podchodzący do egzaminu związanego z ubieganiem się o wydanie pozwolenia na broń w celach szkoleniowych dla nauczycieli realizujących w szkołach lub szkołach wyższych zajęcia z przysposobienia obronnego i wynosiła ona  100 zł.

Na plus należy policzyć faktyczne obniżenie maksymalnej stawki (do 698 zł na rok 2023), natomiast nie wiadomo, czy obecne niższe zostaną utrzymane.

Do postępowania w sprawie zatwierdzenia regulaminu strzelnicy stosuje się przepisy działu II rozdziału 14 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2022 r. poz. 2000, 2185 i …).”

Oznacza to, że jeśli organ (wójt, burmistrz lub prezydent miasta) w ciągu 30 dni nie wyda decyzji  odmownej, regulamin zostanie automatycznie zatwierdzony. Pozwoli to na ominięcie obstrukcji ze strony władz samorządowych (celowej lub wynikającej z niewiedzy lub nieznajomości tematu – dla wielu organów strzelnice to temat nowy i nieznany).

Jednak, wzorcowy regulamin strzelnicy (określony w drodze rozporządzenia przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych) przewiduje wywieszenie na obiekcie, w widocznym miejscu, decyzji zatwierdzającej go. W przypadku zatwierdzenia regulaminu w w/w trybie, takiej decyzji w sposób oczywisty nie będzie.

/ Zdjęcie: MILDOT.PL

Za zdecydowany plus należy uznać ułatwienie w dostępie do broni dla funkcjonariuszy. Pozwoli ono nie tylko na noszenie przez nich broni polnej poza czasem służby, ale także na szkolenie przy użyciu broni prywatnej, niezależnie od treningów jakie mogą odbyć w ramach służby.

Dodatkowo, znacznie się zwiększy się popyta na broń palną w Polsce ze względu na wejście na rynek nowej, dużej grupy uprawnionych osób.

Bardziej niż skrócenie stażu klubowego na popularność strzelectwa przydały by się przepisy znoszące konieczność corocznego odnawiania licencji zawodniczej (ta mogła by być wydawana tak jak sędziowska, w cyklu olimpijskim lub bezterminowo, jak wcześniej) oraz obowiązkowych starów w zawodach. Chociaż, te deregulacje miałby negatywny wpływ na stan kont bankowych PZSS.

Zniesienie obowiązku badań okresowych dla myśliwych nie tylko rozładowuje problem z niemożnością uzyskania przez nich wszystkich badań w terminie i co za tym idzie potencjalną utratą pozwoleń na broń, ale także pozwala się spodziewać, że takie badania nie zostaną wprowadzone dla posiadaczy broni do innych cel ów (jak sportowy czy kolekcjonerski).

Pozostałe zmiany należy traktować jako porządkowe i deregulacyjne (acz niekiedy tworzące nowe wątpliwości – vide milczące zatwierdzenie regulaminu strzelnicy), jednak nie mające znaczącego wpływu na codzienność większości strzelczyń i strzelców.

Tym niemniej, są to zmiany na plus i chociaż nie otrzymamy zapewne w tej kadencji Sejmu i Senatu żadnej dużej nowelizacji (Solidarna Polska złożyła projekt nowej ustawy o broni i amunicji), jest to jednak kolejny, choć drobny krok w kierunku rozwoju strzelectwa w Polsce.