MH-60M utracony w pobliżu Cypru; 5 ofiar śmiertelnych

W sobotę, 11 listopada, Dowództwo Europejskie Stanów Zjednoczonych (US European Command, EUCOM) poinformowało o katastrofie w pobliżu Cypru śmigłowca – jak się później okazało – wsparcia operacji specjalnych Lockheed Martin/Sikorsky MH-60M Black Hawk, należącego do 160. (Powietrznodesantowego) Pułku Lotniczego Operacji Specjalnych Night Stalkers wojsk lądowych (US Army). Podczas lotu treningowego zginęło wszystkich pięciu żołnierzy znajdujących się na jego pokładzie.

Zdjęcie: PHAN Pedro A. Rodriguez, US Navy

Do zdarzenia miało dojść wieczorem, w piątek 10 listopada, we wschodniej części Morza Śródziemnego, w pobliżu Cypru. Początkowo nie informowano o typie statku powietrznego ani jego przynależności do konkretnej jednostki wojskowej. Podkreślono natomiast, że do tragedii doszło podczas lotu szkoleniowego i nie była ona wynikiem zaangażowania wrogich sił, co jest istotne w kontekście sytuacji w regionie, w związku z trwającą wojną Izraela z Hamasem.

W Internecie tymczasem pojawiły się doniesienia o trwającej akcji ratunkowej amerykańskiej marynarki wojennej (US Navy) w rejonie na południe od Cypru. Zadysponowano m.in. dwa samoloty patrolowe i zwalczania okrętów Boeing P-8A Poseidon. Odnotowano również komunikację w piątek o godz. 23.50 czasu lokalnego pomiędzy wieżą kontroli lotów lotniska w Nikozji z samolotem o sygnale wywoławczym EDGE60 (prawdopodobnie samolot patrolowy CN-235 dzierżawiony przez US Navy) o możliwym rozbiciu statku powietrznego w odległości 30 mil morskich od Larnaki na Cyprze.

NICOSIA ATC asking EDGE60 about a possible helicopter down 30 miles SE of Larnaca, Cyprus last night. https://t.co/rmBdycw1IJ

— Thenewarea51 (@thenewarea51) November 12, 2023

W poniedziałek, 13 listopada, Departament Obrony USA opublikował dalsze szczegóły, potwierdzając typ statku powietrznego, a więc MH-60, co jasno wskazuje na 160. pułk oraz listę ofiar śmiertelnych katastrofy:

• Chief Warrant Officer 3 Stephen R. Dwyer, lat 38 z Clarksville w stanie Tennessee;
• Chief Warrant Officer 2 Shane M. Barnes, lat 34 z Sacramento w stanie Kalifornia;
• Staff Sgt. Tanner W. Grone, lat 26 z Gorham w stanie New Hampshire;
• Sgt. Andrew P. Southard, lat 27 z Apache Junction w stanie Arizona;
• Sgt. Cade M. Wolfe, lat 24 z Mankato w stanie Minnesota.

Poprzednia utrata MH-60M Black Hawk miała miejsce w nocy z 2 na 3 lutego 2022 podczas operacji wojskowej w północno-zachodniej Syrii przeprowadzonej przez siły amerykańskie, w której zginął przywódca Państwa Islamskiego, Abu Ibrahim al-Hashimi al-Kureiszi (MH-60M utracony podczas rajdu w Syrii).

Charakter tamtego zdarzenia był jednak diametralnie inny. Wiropłat doznał bowiem usterki technicznej i był zmuszony do awaryjnego lądowania – w związku z czym musiał zostać zniszczony, tak aby żaden jego działający komponent nie wpadł w niepowołane ręce. Użyto do tego ładunków wybuchowym, a wrak został dodatkowo ostrzelany z 20-mm działka pokładowego M61 Vulcan samolotu wielozadaniowego F-16, który zabezpieczał operację.

20 sierpnia 2018 również utracono MH-60M w tym regionie podczas wsparcia operacji Inherent Resolve. W wyniku obrażeń zmarł wówczas Chief Warrant Officer 3 Taylor Galvin. Z kolei 27 października 2017 utracono inny wiropłat w afgańskiej prowincji Logar (jeden żołnierz zginął, sześciu zostało rannych), a 25 sierpnia tego samego roku – u wybrzeży Jemenu (jeden żołnierz zaginął, sześciu uratowano). Najsłynniejsza utrata to jednak jeden zniszczony wiropłat podczas operacji Trójząb Neptuna w nocy 2 maja 2011 w pakistańskim Abbottabad, gdzie zabito Osamę bin Ladena. Wówczas Amerykanie mieli użyć czterech zmodyfikowanych śmigłowców Stealth Black Hawk aka. Ghost Hawk, o których informacje do dnia dzisiejszego pozostają tajemnicą.

MH-60M Black Hawk

Wariant MH-60M Black Hawk, wprowadzono w latach 2011-2015 w miejsce MH-60L/K (łącznie ok. 72 egzemplarze), wyposażając go w mocniejsze silniki turbowałowe General Electric YT706-700 o mocy 2600 KM  sterowane w pełni cyfrowo (FADEC). Jednostki napędowe stosowane w MH-60M charakteryzują się o 25% wydajniejszą turbosprężarką niż w przypadku T700-GE-701D, używanej w UH-60M. Silniki wykonano z materiałów zapewniających lepsze chłodzenie turbiny. Śmigłowce dla amerykańskich komandosów wyposażono w sondę do tankowania w powietrzu z samolotu KC-130J Super Hercules.

Wyposażenie pokładowe to system łączności głosowej Harris AN/ARC-201D, system identyfikacji swój-obcy AN/APX-118, cztery zestawy łączności AN/ARC-231, system wskazywania jednostek własnych na lądzie MTX Blue Force Tracker, stacja radiolokacyjna AN/APN-174B (z radarem pogodowym i do obrazowania powierzchni). Piloci otrzymali ulepszone gogle z wyświetlaczami nahełmowymi, kamerę do obserwacji w podczerwieni ZSQ-2 EOSS, system tłumienia drgań VMEP, a także mają do dyspozycji system ostrzegania przed opromieniowaniem wiązką lasera AN/AVR-2B, radaru AN/ALQ-211 i podczerwieni AN/ALQ-144. Dodatkowo śmigłowiec został wyposażony w główny generator o mocy 50 kW i zapasowy o mocy 28 kW, zbiorniki paliwa o pojemności 750 l z możliwością zrzutu paliwa.

W zależności od misji, uzbrojeniem MH-60M są dwa 7,62-mm napędowe karabiny maszynowe M134 Minigun albo przenoszone na 4 węzłach pod demontowalnymi skrzydłami Unitech Composites MLASS (Multi-station Lightweight Armament Support Structure). W tym wypadku obejmują różne konfiguracje uzbrojenia z 30-mm działkiem M230, do czterech belek uzbrojenia LGMA M299 dla łącznie 16 przeciwpancernych pocisków kierowanych AGM-114R Hellfire II lub do czterech 19-prowadnicowych wyrzutni M261 dla 70-mm niekierowanych pocisków rakietowych Hydra 70 albo do dwóch 7,62-mm napędowych karabinów maszynowych M134 Minigun.