25 września minister obrony Republiki Czeskiej Lubomír Metnar poinformował premiera Andreja Babiša o rozpoczęciu negocjacji z Izraelem w sprawie zakupu mobilnego systemu obrony powietrznej krótkiego zasięgu SPYDER (Surface-to-air PYthon and DERby). Nowe zestawy rakietowe zastąpią ponad 40-letni kompleks 2K12 Kub, produkcji sowieckiej.

Izraelczycy zaoferowali Czechom możliwość integracji wszystkich elementów systemu SPYDER z podwoziami Tatra 815 / Zdjęcie: Rafael Advanced Defense Systems

Izraelczycy zaoferowali Czechom możliwość integracji wszystkich elementów systemu SPYDER z podwoziami Tatra 815 / Zdjęcie: Rafael Advanced Defense Systems

Czesi planują zakupić cztery baterie izraelskiego systemu, z których każda będzie składać się z czterech wyrzutni, systemu dowodzenia i kontroli wraz z wielofunkcyjnym radarem kierowania ogniem i opcjonalnie z głowicą optoelektroniczną, a także pojazdów transportowo-załadowczych i pojazdów wsparcia technicznego. Koszty zakupu oszacowano na około 10 mld CZK brutto (1,678 mld zł). Oczekiwany termin podpisania umowy międzyrządowej to początek 2021, a termin dostaw do 2023.

Co istotne, strona czeska oczekuje, aby 30% wartości zamówienia w zakresie dostaw i integracji, zostało złożonych w czeskim przemyśle obronnym, który miałby także otrzymać co najmniej 20-letnie zlecenia w zakresie wsparcia eksploatacyjnego. Jak podkreślono, czynnikami które zdecydowały o wyborze oferty izraelskiej, która była jedną z łącznie dziewięciu złożonych czeskiemu rządowi przez siedmiu oferentów, zadecydowały kwestie techniczne, operacyjne oraz ekonomiczne.

Zestawy SPYDER będą służyć do ochrony wojsk i aglomeracji miejskich, elektrowni jądrowych, ośrodków przemysłowych, lotnisk i innych strategicznych obiektów. Jak powiedział minister Metnar, przeciwlotnicze zestawy rakietowe wraz z samolotami bojowymi stanowią podstawowe filary obrony powietrznej. Dlatego pozyskanie przeciwlotniczego zestawu rakietowego nowej generacji zdolnego do przeciwdziałania obecnym środkom ataku z powietrza jest kluczowym strategicznym projektem obrony państwa i jednym z głównych priorytetów trwającej modernizacji Sił Zbrojnych Republiki Czeskiej.

Analiza
System SPYDER, produkowany przez Rafael Advanced Defense Systems we współprazy z Israel Aerospace Industries (IAI), jest oferowany w dwóch wersjach, ale nie poinformowano, na który zdecydował się czeski rząd. SPYDER-SR/ER jest wyposażony w cztery pociski Python 5 i I-Derby/I-Derby ER. Pozwalają one na rażenie celów powietrznych na dystansie do 15-20 km i pułapie 8 tys. m (Python 5 i I-Derby) lub do 35-40 km i pułapie 10-12 tys. m (I-Derby ER). Z kolei SPYDER-MR/LR wyposażona w osiem pocisków powyższych typów o zwiększonym zasięgu, dzięki zastosowaniu rakietowych przyspieszaczy, co powala na rażenie celów na dystansach do 70-80 km i pułapie nawet 18-20 tys. m (MSPO 2020: Oferta Rafaela w programie Narew, 2020-09-10).

Co istotne, ze systemem SPYDER będą w pełni kompatybilne trójwspółrzędne radary wielozadaniowe IAI Elta EL/M-2084 MMR, na które Czesi zdecydowali się 5 grudnia 2019 w ramach programu 3D Medium Air Defence Radars (3D MADR). Koszt zakupu ośmiu stacji to 125 mln USD (487,7 mln zł). Również w tym przypadku, 30% zamówienia zostanie ulokowane w czeskim przemyśle. Dostawy przewidziano na lata 2021-2023 (Izraelskie radary jednak dla Czech, 2019-12-07).