Ankieta dotycząca zmiany w Ustawie o Broni i Amunicji

Dnia 6 listopada 2024 roku, Przewodniczący Klubu Parlamentarnego Polska 2050 – Trzecia Droga złożył wniosek do Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej, Szymona Hołowni, dotyczący wprowadzenia zmian w ustawie o broni i amunicji.  Zmiany te dotyczą zwiększenia częstotliwości badań dla osób dysponujących pozwoleniami na broń palną w celach:

• ochrony osobistej;
• ochrony osób i mienia;
• łowieckich.

Zmiana wprowadzić ma obowiązek odbywania badań lekarskich i psychologicznych raz na 2 lata w przypadku posiadaczy wymienionych pozwoleń w wieku powyżej 70 roku życia.

Do ukończenia 70. roku życia – raz na 5 lat, a po ukończeniu 70. roku życia – raz na 2 lata, osoba posiadająca pozwolenie na broń wydane w celu określonym w art. 10 ust. 2 pkt 1- 3 obowiązana jest przedstawić właściwemu organowi Policji orzeczenia lekarskie i psychologiczne, o których mowa w ust. 3, wystawione nie wcześniej niż 3 miesiące przed upływem tego terminu.

Do reprezentowania wnioskodawców w pracach nad projektem ustawy upoważniono posłankę Ewę Szymanowską.

Wyjaśnienie potrzeby i celu wydania ustawy

Korzystanie z broni przez osoby cywilne to sfera, która podlega szczególnej reglamentacji. Zagrożenia i niebezpieczeństwa związane z jej używaniem dotyczą ochrony wartości najwyższych zdrowia i życia ludzi. W tym zakresie Państwo ma obowiązek wprowadzać najwyższe standardy ochrony przed niekontrolowanym użyciem broni. Dotyczy to zwłaszcza zabezpieczenia społeczeństwa przed osobami, które mogą użyć broni w sposób niezgodny z pozwoleniem na jej posiadanie. Takie pozwolenie mogą uzyskiwać osoby, które spełniają szereg kryteriów zdrowotnych, w tym psychicznych. Niestety obecne regulacje nie gwarantują spełniania tego wymogu przez wszystkie osoby posiadające pozwolenie, a jednocześnie nie biorą pod uwagę uwarunkowań związanych z wiekiem posiadaczy broni.

Potrzeba ustawy wynika po pierwsze z konieczności, zrównania wymogów i obowiązków jakie mają osoby, które uzyskały pozwolenie na broń w celu ochrony osobistej i ochrony osób i mienia i łowieckich. Obecnie myśliwi przechodzą badania lekarskie i psychologiczne wyłącznie przy uzyskiwaniu pozwolenia na posiadanie broni, a obywatele uzyskujący pozwolenie ze względu na potrzeby ochrony osobistej i osoby zawodowo trudniący się ochroną osób i mienia muszą ponawiać takie badania co pięć lat. Nie ma żadnego uzasadnienia dla takiej różnicy, choćby z tego powodu, że to myśliwi strzelają częściej niż przedstawiciele pozostałych wymienionych grup i to w sytuacjach, gdy ryzyko postrzelenia osoby postronnej jest bardzo wysokie. Po drugie, obecne regulacje przewidują jednakową częstotliwość obowiązku przeprowadzania badań niezależnie od wieku, a jest przecież oczywiste, że z wiekiem, zwłaszcza zaawansowanym, sprawność fizyczna i psychiczna osoby używającej broni znacznie spada i wzrasta zagrożenie niecelowego lub celowego niedozwolonego jej użycia.

Taki stan rzeczy prowadzi do wysokiego zagrożenia wypadkami w związku z użyciem broni i powoduje potencjalne zagrożenia dla całego społeczeństwa. Celem ustawy jest zwiększenie poczucia bezpieczeństwa związanego z posiadaniem broni i zapobieganie jej niedozwolonemu użyciu. Dlatego też należy zmienić obowiązujące przepisy ustawy z dnia z dnia 21 maja 1999 r. o broni i amunicji.

Zwięzły opis zidentyfikowanego problemu i proponowanych rozwiązań

• Obecnie brak jest regulacji, które dostatecznie zabezpieczają społeczeństwo przed posiadaniem broni przez osoby, które ze względu na stan zdrowia nie spełniają warunków ustawowych. Dotyczy to zwłaszcza myśliwych, którzy używając broni powodują wypadki, w których sami stają się ofiarami lub powodują uszczerbek na zdrowiu albo pozbawiają życia osoby postronne. Problemy te spowodowane są w szczególności przez:- zbyt rzadkie przeprowadzanie badań potwierdzających, że osoba może dysponować bronią w celach łowieckich,- brak zwiększonej częstotliwości badań po osiągnięciu wieku, w którym zwiększa się prawdopodobieństwo wystąpienia chorób lub dysfunkcji uniemożliwiających prawidłowe obchodzenie się z bronią.

• Projekt zakłada:- nałożenie na osoby posiadające pozwolenia na posiadanie broni w celach łowieckich obowiązku okresowych badań lekarskich i psychologicznych potwierdzających spełnianie kryteriów zdrowotnych związanych z posiadaniem broni,- zwiększenie częstotliwości badań dla osób w wieku powyżej 70 lat.

• W Polsce postępuje proces starzenia się społeczeństwa. Dotyczy to także osób posiadających broń. Zwiększa się odsetek osób mających problemy psychiczne, które wpływają na prawidłowość korzystania z broni legalnie posiadanej. Brak regulacji zaostrzających zasady przedstawiania orzeczeń lekarskich i psychologicznych spowoduje zwiększoną liczbę wypadków z bronią oraz przypadków jej niedozwolonego użycia.

Osoby dysponujące profilem zaufanym mogą wziąć udział w ankiecie za wprowadzeniem proponowanych zmian na oficjalnej stronie Sejmu – Konsultowane projekty ustaw – Sejm Rzeczypospolitej Polskiej. Odnośnik do ankiety znajduje się w kolumnie Stan aktualny procesu konsultacji.

Opracowano na podstawie Poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o broni i amunicji.