AH-1Z najtańszą amerykańską opcją śmigłowca bojowego?

W wywiadzie jakiego kilka tygodni temu udzielił portalowi MILMAG Col. Vasilios Pappas (AH-1Z Viper na współczesnym i przyszłym polu walki), manager programu H-1 (PMA-276) w US Marine Corps dotyczącego pozyskiwania, rozwoju i wsparcia eksploatacji wiropłatów bliskiego wsparcia, zwalczania celów opancerzonych, misji eskortowych, rozpoznania i wsparcia ogniowego, wielokrotnie podkreślał on, że zarówno śmigłowce AH-1Z jak i UH-1W są dostosowane do specyfiki eksploatacji wymaganej przez Korpus Piechoty Morskiej USA. Specyfika ta wiąże się nie tylko z ograniczoną infrastrukturą jaką dysponuje personel techniczny w warunkach realnych działań bojowych, z dala od macierzystych baz i okrętów wsparcia technicznego. Jedną z cech jakich wymaga USMC jest również ograniczona potrzeba prowadzenia prac obsługowych, co zapewnia większą dyspozycyjność śmigłowców. Uzyskano to m.in. przez wydłużenie okresów miedzyprzeglądowych w porównaniu ze starszymi wersjami jak np. AH-1W. Takie podejście ma jednak także odzwierciedlenie w kosztach eksploatacji śmigłowców. Mniejsze wymagania obsługowe pozwalają obniżyć bezpośrednie koszty ponoszone na ich eksploatację.

Obsługa techniczna śmigłowca AH-1Z / Zdjęcie: Sgt. Bobby Yarbrough / US Marine Corps

Biuro Podsekretarza Obrony (Rewizora) (Under Secretary of Defense (Comptroller)) Departamentu Obrony USA, sprawujące w ramach cywilnego nadzoru kontrolę nad wydatkami na obronność w tym kraju, podaje co roku raporty zawierające szczegółowe wartości bezpośrednich kosztów w przeliczeniu na jedną godzinę lotu, jakie ponosi budżet obronny, a więc podatnik USA, rozpisane na poszczególne typu statków powietrznych wykorzystywanych we wszystkich rodzajach Sił Zbrojnych USA. Wspomniane bezpośrednie koszty eksploatacji (reimbursement rates) obejmują wydatki przeznaczone na paliwo, obsługę techniczną, utrzymanie zapasów części zamiennych, materiały eksploatacyjne itp. poniesione w roku poprzednim. W raportach tych możemy znaleźć m.in. koszty eksploatacji śmigłowców bojowych wykorzystywanych przez US Navy i US Army w przeliczeniu na jedną godzinę lotu.

Z raportów publikowanych w ostatnich latach wynika, że koszt godziny lotu AH-1Z waha się w okolicach 4500 USD. W relacji do wersji AH-1W Super Cobra, w latach wprowadzania do służby Vipera koszt jednej godziny lotu tego ostatniego wynosił ok. 6400 USD w 2015 i ok. 5500 USD w 2016 i był o ok. 15% niższy od godziny lotu AH-1W – odpowiednio ok. 7100 USD w 2015 i ok. 6600 USD w 2016. Wyższe koszty godziny lotu w porównaniu z okresem bieżącym wynikają z wyższych kosztów paliwa. Pamiętajmy bowiem, że cena ropy naftowej w latach 2015 – 2016 utrzymywała się na poziomie powyżej 100 USD za baryłkę, gdy w latach 2020 – 2022 waha się w granicach od ok. 25 do ok. 80 USD za baryłkę.

Ciekawie wypada również zestawienie kosztów eksploatacji śmigłowca AH-1Z z jego obecnym głównym konkurentem najnowszym AH-64E Apache/Guardian. Jeszcze kilka lat temu, w latach 2015 – 2016 koszt godziny lotu poprzednika Guardiana – AH-64D Apache Longbow – wynosił w zasadzie tyle samo co w przypadku Super Cobry. W raportach z lat 2020 – 2021 koszt godziny Guardiana wynosił ok. 6300 USD za godzinę lotu, czyli o ok. 25% mniej niż w przypadku AH-64D – 8400 USD za godzinę lotu.

Fragmenty raportu Under Secretary of Defense (Comptroller) Department of Defense FY 2022 Reimbursable Rates (Podsekretarza Obrony (Rewizora) Departamentu Obrony na rok podatkowy 2022) / Źródło: OUSD(C) Public Website

W tym zestawieniu nadal AH-1Z Viper z kosztami na poziomie 4500 USD za godzinę lotu w raporcie na 2022 pozostaje najtańszym w eksploatacji śmigłowcem bojowym oferowanym przez przemysł lotniczy USA. W zestawieniu z AH-64E – 6500 USD za godzinę lotu – koszt jego eksploatacji jest od tego ostatniego o ok. 30% niższy. W perspektywie zakupu śmigłowców bojowych przez Polskę w ramach programu KRUK należy zwrócić uwagę na koszty jakie polski podatnik poniesie łącznie na zakup i utrzymanie przez kilka dekad nowo nabytych śmigłowców bojowych. Niższe nawet o ok. 30% koszty jednej godziny lotu mogą stanowić istotny czynnik rozpatrywany przy wyborze śmigłowca do zakupu. Co ważne, przywołane powyżej wartości dotyczą użytkownika amerykańskiego, jednak koszty dla użytkowników, którzy pozyskali sprzęt w ramach programu FMS (Foreign Military Sales) – jakim najprawdopodobniej będzie również Polska – jest tylko nieznacznie wyższy. W raporcie za 2022 różnica ok. 200 USD na godzinę lotu w przypadku obu typów śmigłowca.