Defence & Space

Airbus Helicopters Polska świętuje dekadę działalności inżynieryjnej

Airbus Helicopters Polska obchodzi dziś 10-lecie istnienia, czyli dekadę ważnego wkładu w programy śmigłowcowe Airbus Helicopters.

2025-06-04 | Redakcja | 3 minuty

SBU o szczegółach operacji Pajęczyna: Zniszczono bombowiec strategiczny Tu-160?

Służba Bezpieczeństwa Ukrainy opublikowała nagranie wideo z kompilacją wszystkich trafień dronów FPV typu Osa, którymi 1 czerwca zaatakowano rosyjskie bazy lotnictwa strategicznego,…

2025-06-04 | Rafał Muczyński | 4 minuty

Na Mi-2 pilotów Apache nie wyszkolimy…

Modernizacja Sił Zbrojnych ładnie wygląda na prezentacjach i konferencjach. Gdy się przyjrzeć bliżej, to okazuje się w wielu aspektach robiona jest chaotycznie i bez szerszego spojrzenia na cały…

2025-05-30 | Sławek Zagórski | 7 minut

Karkonosze: Tankowce skokiem jakościowym dla Sił Powietrznych?

Siły Powietrzne od lat domagają się zakupu latających cystern. Program zakupu wielozadaniowego samolotu transportowo-tankującego przez lata był odsuwany i przekładany. Ich zakup znacznie…

2025-05-23 | Sławek Zagórski | 6 minut

Szef MON na kongresie Impact’25

Wicepremier i minister obrony narodowej Władysław Kosiniak-Kamysz uczestniczył w kongresie Impact’25 i wziął udział w fireside chat – Nowe zagrożenia, nowe odpowiedzi: Polska strategia…

2025-05-14 | Redakcja | 6 minut

Rohde & Schwarz prezentuje najnowsze innowacje w walce radioelektronicznej na targach AOC Europe

Niemiecka spółka Rohde & Schwarz zaprezentowała nową generację systemów zwiadu/walki radioelektronicznej (SIGINT/WRE), rozwiązań do łączenia czujników i analizy sygnałów, zaprojektowanych tak, aby…

2025-05-12 | Redakcja | 2 minuty

ZM Tarnów na obchodach w Dąbrowie Tarnowskiej

Wicepremier i minister obrony narodowej Władysław Kosiniak-Kamysz wziął udział w Dąbrowie Tarnowskiej w obchodach 140. rocznicy urodzin generała Mariana Kukiela. Na wydarzeniu nie zabrakło też…

2025-06-02 | Redakcja | 4 minuty

Chrobry, Kraków i Drużyna Krak – video odcinek specjalny

Kraków, to od wieków jedno z najważniejszych miast w Polsce. Ale nie zawsze znajdował się w kręgu wpływów polskich władców. O tym jak to się zmieniało i co – poza…

2025-05-20 | Tomasz Świątkowski | 4 minuty

ICEYE i IHI zbudują japońską konstelację satelitów SAR

Polsko-fińska spółka ICEYE oraz japońska IHI Corporation rozpoczynają współpracę w zakresie budowy konstelacji maksymalnie 24 satelitów radarowych z syntetyczną aperturą SAR na potrzeby wojska,…

2025-05-22 | Redakcja | 3 minuty

Postępy Airbusa w brytyjskim programie satelitarnym Skynet 6A

Europejska spółka Airbus Defence and Space zakończyła proces integracji modułów łączności i usługowych satelity telekomunikacyjnego Skynet 6A dla Ministerstwa Obrony Wielkiej…

2025-05-20 | Rafał Muczyński | 4 minuty

SBU o szczegółach operacji Pajęczyna: Zniszczono bombowiec strategiczny Tu-160?

Służba Bezpieczeństwa Ukrainy opublikowała nagranie wideo z kompilacją wszystkich trafień dronów FPV typu Osa, którymi 1 czerwca zaatakowano rosyjskie bazy lotnictwa strategicznego,…

2025-06-04 | Rafał Muczyński | 4 minuty

Ukraińska SBU zaminowała Most Krymski

Służba Bezpieczeństwa Ukrainy zaminowała fundament pod jednym ze słupów Mostu Krymskiego żeby zdestabilizować całą konstrukcję. Dziś nad ranem doszło do podwodnej eksplozji.

2025-06-03 | Rafał Muczyński | 3 minuty

Airbus Helicopters Polska świętuje dekadę działalności inżynieryjnej

Airbus Helicopters Polska obchodzi dziś 10-lecie istnienia, czyli dekadę ważnego wkładu w programy śmigłowcowe Airbus Helicopters.

2025-06-04 | Redakcja | 3 minuty

GROTowisko-25 startuje już w przyszłym tygodniu

W weekend 14-15 czerwca 2025 r. odbędzie się kolejna edycja GROTowiska. Ponownie na terenie kompleksu wojskowego w Zegrzu odbędzie się konferencja poświęcona karabinkowi…

2025-06-04 | Redakcja | 3 minuty

IDET & PYROS 2025: Amfibia gąsienicowa KALAN jako następca PTS

Podczas Międzynarodowych Targów Techniki i Usług Pożarowych PYROS (towarzyszących targom IDET 2025 w Brnie), czeska spółka New Space Technologies zaprezentowała amfibię gąsienicową KALAN.

2025-05-30 | Rafał Muczyński | 3 minuty

Policja Peru odebrała kolejne śmigłowce UH-60A+ Black Hawk

Ministerstwo Spraw Wewnętrznych Peru poinformowało, że Policja Narodowa odebrała kolejne trzy śmigłowce wielozadaniowe UH-60A+ Black Hawk, które dołączyły do już trzech posiadanych,…

2025-05-23 | Rafał Muczyński | 4 minuty

SBU o szczegółach operacji Pajęczyna: Zniszczono bombowiec strategiczny Tu-160?

Służba Bezpieczeństwa Ukrainy opublikowała nagranie wideo z kompilacją wszystkich trafień dronów FPV typu Osa, którymi 1 czerwca zaatakowano rosyjskie bazy lotnictwa strategicznego,…

2025-06-04 | Rafał Muczyński | 4 minuty

GROTowisko-25 startuje już w przyszłym tygodniu

W weekend 14-15 czerwca 2025 r. odbędzie się kolejna edycja GROTowiska. Ponownie na terenie kompleksu wojskowego w Zegrzu odbędzie się konferencja poświęcona karabinkowi…

2025-06-04 | Redakcja | 3 minuty

SBU o szczegółach operacji Pajęczyna: Zniszczono bombowiec strategiczny Tu-160?

Służba Bezpieczeństwa Ukrainy opublikowała nagranie wideo z kompilacją wszystkich trafień dronów FPV typu Osa, którymi 1 czerwca zaatakowano rosyjskie bazy lotnictwa strategicznego,…

2025-06-04 | Rafał Muczyński | 4 minuty

50 tysięcy godzin nalotu śmigłowców SW-4 Puszczyk w Wojsku Polskim

Dowództwo Generalne Rodzajów Sił Zbrojnych poinformowało, że flota lekkich śmigłowców szkolnych PZL SW-4 Puszczyk przekroczyła nalot wynoszący 50 000 godzin.

2025-06-04 | Rafał Muczyński | 3 minuty

Rosja: Międzynarodowy Salon Lotniczo-Kosmiczny MAKS znowu odwołany

Dyrektor generalny rosyjskiej państwowej korporacji Rostiech Siergiej Czemiezow poinformował, że 16. Międzynarodowy Salon Lotniczo-Kosmiczny MAKS-2025 w podmoskiewskim Żukowskim na lotnisku Ramienskoje został odwołany.

2025-06-04 | Rafał Muczyński | 2 minuty

GROTowisko-25 startuje już w przyszłym tygodniu

W weekend 14-15 czerwca 2025 r. odbędzie się kolejna edycja GROTowiska. Ponownie na terenie kompleksu wojskowego w Zegrzu odbędzie się konferencja poświęcona karabinkowi…

2025-06-04 | Redakcja | 3 minuty
Shooting

Mactronic M-Fire Guardian – nowa latarka dla profesjonalistów

Mactronic wprowadza do oferty nową latarkę kątową M-Fire Guardian. Jak podaje producent, jest to pierwsza latarka kątowa z światłem czerwonym z certyfikatem ATEX, oznaczającym…

2025-06-04 | Michał Ihnatów | 7 minut

Nowe pociski/amunicja Lapua TRX TrueRange Expanding

Lapua wkrótce wprowadzi do oferty linię pocisków oraz kompletnej amunicji TRX TrueRange Expanding, przeznaczoną dla strzelców długodystansowych oraz myśliwych polujących na dłuższych dystansach.

2025-06-04 | Michał Ihnatów | 2 minuty

Mactronic M-Fire Guardian – nowa latarka dla profesjonalistów

Mactronic wprowadza do oferty nową latarkę kątową M-Fire Guardian. Jak podaje producent, jest to pierwsza latarka kątowa z światłem czerwonym z certyfikatem ATEX, oznaczającym…

2025-06-04 | Michał Ihnatów | 7 minut

Nowe pociski/amunicja Lapua TRX TrueRange Expanding

Lapua wkrótce wprowadzi do oferty linię pocisków oraz kompletnej amunicji TRX TrueRange Expanding, przeznaczoną dla strzelców długodystansowych oraz myśliwych polujących na dłuższych dystansach.

2025-06-04 | Michał Ihnatów | 2 minuty

Konwersja MSBS GROT BULLPUP już dostępna

Fabryka Broni „Łucznik” Radom wprowadza do oferty długo wyczekiwane zestawy konwersyjne do karabinków samopowtarzalnych MSBS GROT S16 FB-M1 oraz S10 FB-M1, umożliwiające zamianę…

2025-06-02 | Michał Ihnatów | 3 minuty

IDET 2025: Grand Power z karabinkami M4M1 dla Słowackich Sił Zbrojnych

Na Międzynarodowych Targach Techniki Wojskowej i Służb Ochrony Porządku IDET 2023 w Czechach, Grand Power – słowacki producent broni palnej – zaprezentował wojskowe…

2025-05-28 | Michał Ihnatów | 4 minuty

Strzelectwo od podstaw cz. 3 – Od egzaminu po WPA

Egzamin na patent strzelecki mamy już za sobą? Świetnie, ale droga do pozwolenia na broń jest długa. Biorąc pod uwagę czas, wysiłek i poniesione koszty, nie jesteśmy jeszcze…

2025-04-30 | Tomasz Karasiński | 21 minut

Wszystko o gwizdkach — Urządzenia wylotowe w broni palnej

A co by było, gdyby gazy wylotowe mogły jeszcze wykonać dla nas jakąś robotę? Niosą przecież sporą energię, która marnuje się, a nawet działa na niekorzyść…

2025-04-21 | Tomasz Karasiński | 32 minuty

UF PRO P40 Mark I Range Pants – spodnie do dynamiki

UF PRO zapowiada spodnie P40 Mark I Range Pants, zaprojektowane specjalnie do strzelectwa dynamicznego. Wykonane z lekkiej tkaniny poliamidowej, cechują się szerokim wykorzystaniem…

2025-05-29 | Michał Ihnatów | 4 minuty

Recenzja Ruike LD51-B – Scyzoryk prawie idealny

W branży kieszonkowych narzędzi największy udział należy się nożom składanym czołowych marek, wykonanych z kosmicznie drogiej stali. Klasyczne scyzoryki, narzędzia wielofunkcyjne, znak…

2025-05-26 | Michał Ihnatów | 1 minut

Minister Sportu i Turystyki uchyla uchwałę PZSS

Minister Sportu i Turystyki Sławomir Nitras uchylił uchwałę Zarządu Polskiego Związku Strzelectwa Sportowego 27/2025 z dnia 26 marca 2025 roku w sprawie wprowadzenia…

2025-05-23 | Michał Ihnatów | 3 minuty

Strzelectwo od podstaw cz. 3 – Od egzaminu po WPA

Egzamin na patent strzelecki mamy już za sobą? Świetnie, ale droga do pozwolenia na broń jest długa. Biorąc pod uwagę czas, wysiłek i poniesione koszty, nie jesteśmy jeszcze…

2025-04-30 | Tomasz Karasiński | 21 minut

Czasowy zakaz noszenia broni w Warszawie w dniu 25 maja

Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji opublikowało rozporządzenie w sprawie wprowadzenia czasowego zakazu noszenia broni lub przemieszczania jej w stanie rozładowanym na obszarze miasta stołecznego…

2025-05-23 | Michał Ihnatów | 4 minuty

SprawdzaMY za zaświadczeniem do nabycia broni w mObywatel

Zespół SprawdzaMY, założony przez Rafała Brzoskę, zgłosił kolejny pomysł w najnowszym pakiecie usprawnień – wprowadzenie zaświadczenia upoważniajacego do nabycia broni do aplikacji mObywatel.

2025-05-09 | Michał Ihnatów | 3 minuty

Kamizelka ratownika, która chroni – BC Arms Archangel

Kamizelka ratownika Archangel to efekt współpracy firm Currahee oraz BC Arms. Powstała w odpowiedzi na zapotrzebowanie rynku w zakresie ochrony osobistej zespołów ratownictwa medycznego. Na papierze…

2025-05-16 | Mariusz Rams | 7 minut

System Direct Action Spitfire Plate Carrier cz.1 – Sprawdźmy noszak

W dniu dzisiejszym na rynku dostępnych jest wiele rozwiązań w kategorii oporządzenia. Podstawowym, i raczej niezbędnym  elementem naszego wyposażenia są noszaki osłon balistycznych, których kilka…

2025-05-08 | Michał Gaweł | 15 minut

Relacja z Kaliber Shooting Festival 2025

W dniach 17-18 maja na strzelnicy Bellona w Maryninie odbyła się impreza Kaliber Shooting Festival 2025. Dla amatorów broni palnej i osób mocno wkręconych…

2025-06-03 | Tomasz Karasiński | 15 minut

Delta Long Range Weekend 2025 za nami

10 i 11 maja br. na poligonie Wojskowego Instytutu Technicznego Uzbrojenia w podwarszawskiej Zielonce odbyła się kolejna edycja Delta Long Range Weekend. To impreza, która zyskała…

2025-05-15 | Grzegorz Sobczak | 5 minut
Adventure

Recenzja Ruike LD51-B – Scyzoryk prawie idealny

W branży kieszonkowych narzędzi największy udział należy się nożom składanym czołowych marek, wykonanych z kosmicznie drogiej stali. Klasyczne scyzoryki, narzędzia wielofunkcyjne, znak…

2025-05-26 | Michał Ihnatów | 1 minut

Kosmiczne jedzenie Astro menu od LYOFOOD w sprzedaży

LYOFOOD, polski producent żywności liofilizowanej, wprowadza do dystrybucji nowe Astro menu, w skład którego wchodzą polskie dania oraz desery stworzone na potrzeby projektu Bonus Food…

2025-05-23 | Michał Ihnatów | 1 minut

Rąbać, łupać, strugać, wbijać, czyli siekiera w terenie. „Toporny” poradnik dla bezpieczeństwa i spokoju ducha

„Tylko niech im pan nie daje siekier do ręki!” To zdanie słyszę często, kiedy rozpoczynam zajęcia terenowe, nieważne czy z młodzieżą, czy z dorosłymi. Narzędzia do rąbania wzbudzają lęk,…

2024-10-21 | Tomasz Świątkowski | 1 minut

Elementarz preppersa: zapasy żywności

Prepping to „hobby” tak wielowątkowe, że chyba nie ma na tym świecie arcymistrza, który opanowałby wszystkie powiązane z nim umiejętności. Jednak niektóre z zagadnień preppingu są absolutnie kluczowe.…

2024-09-21 | Tadeusz Jakliński | 1 minut

Lynx Custom Knives – masywny taktyk z polskiej stajni

Czasem trafia w ręce coś, co od razu zdradza, że nie powstało na taśmie produkcyjnej. Nie przez przypadek, nie bo się sprzeda, tylko dlatego, że ktoś po drugiej stronie blachy i szlifierki…

2025-05-13 | Mateusz Sułek | 1 minut

Torba Helikon-Tex Field Tote już dostępna!

Nowości z Enforce Tac 2025 stopniowo pojawią się w ofercie Helikon-Tex. Field Tote to torba z linii Urban, która łączy cywilny styl z militarnym zacięciem.

2025-05-08 | Michał Ihnatów | 1 minut

Koszula hawajska od Helikon-Tex już w sklepach

Do dystrybucji trafia kolejna nowość Helikon-Tex z Enforce Tac 2025. Koszule hawajskie łączą klasyczny, tropikalny styl z militarnymi akcentami wplecionymi we wzór.

2025-05-15 | Michał Ihnatów | 1 minut

Helikon-Tex Tracer — anorak zamiast bluzy mundurowej?

Kurtka Tracer to kolejny anorak (czy też kangurka) od Helikon-Tex. Od pozostałych różni się tym, że należy do linii Patrol i zaprojektowany został do użytku wojskowego — dlatego też…

2025-04-11 | Michał Ihnatów | 1 minut

Jak dojechać szybowcem pod K2? Spotkanie ze Sławkiem Makarukiem.

W najbliższy piątek 7 lutego o godzinie 18:00 w Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie odbędzie się wyjątkowe wydarzenie, którego gościem specjalnym będzie Sławek Makaruk – podróżnik,…

2025-02-05 | Redakcja | 1 minut

Swarovski BP24: plecak do podglądania natury

„– Stary, mam plecak Swarovskiego! – Z diamentów? – Nie no, naprawdę Swarovskiego. Taki na optykę! – Ale jak to? Tego od pierścionków i kolczyków?”. Tak w większości…

2024-07-03 | Konrad Busza | 1 minut

„Zabić Ukrainę. Alfabet rosyjskiej agresji” – wojna oczami reportera

Marcin Ogdowski to jeden z najbardziej cenionych polskich korespondentów wojennych, znany z bezkompromisowych, rzetelnych i często brutalnie szczerych relacji z frontów wojennych. Jego najnowsza książka,…

2025-02-18 | Mateusz Sułek | 1 minut

Między historią a fikcją – czy warto przeczytać „Wojnę Wschodnią. Kroniki”?

Co by było, gdyby zimna wojna przerodziła się w otwarty konflikt zbrojny?
Piotr Langenfeld w swojej książce „Wojna Wschodnia. Kroniki” zabiera nas do alternatywnej wersji historii…

2025-02-14 | Mateusz Sułek | 1 minut

Jak dojechać szybowcem pod K2? Spotkanie ze Sławkiem Makarukiem.

W najbliższy piątek 7 lutego o godzinie 18:00 w Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie odbędzie się wyjątkowe wydarzenie, którego gościem specjalnym będzie Sławek Makaruk – podróżnik,…

2025-02-05 | Redakcja | 1 minut

Krakowski Festiwal Górski 2024 – najważniejsze informacje

Krakowski Festiwal Górski odbędzie się w dniach 7-8 grudnia 2024 roku w Centrum Kongresowym ICE Kraków. Jak co roku w programie wiele atrakcji,…

2024-11-07 | Redakcja | 1 minut
Kalendarium

Zbliża się III Międzynarodowy Kongres Antyterrorystyczny

W dniach 21-22 maja 2025 na Uniwersytecie WSB Merito we Wrocławiu odbędzie się trzecia edycja Międzynarodowego Kongresu Antyterrorystycznego. To prestiżowe wydarzenie, gromadzi uznanych ekspertów krajowych i zagranicznych.

2025-05-09 | Redakcja | 2 minuty

III Międzynarodowy Kongres Antyterrorystyczny już w maju

W dniach 21-22 maja 2025 na Uniwersytecie WSB Merito we Wrocławiu odbędzie się trzecia edycja Międzynarodowego Kongresu Antyterrorystycznego. Rejestracja uczestników i prelegentów jest już otwarta!

2025-04-18 | Redakcja | 4 minuty

Szkolenie Team99 Academy poziom LVL3, czyli balistyka zewnętrzna w teorii i praktyce

W dniach 22 i 23 listopada br. Team99 Academy zorganizowała trzeci etap nauki strzelania dalekodystansowego. Tym razem zajęcia praktyczne odbyły się na strzelnicy w Skarżysku-Kamiennej.

2024-12-01 | Grzegorz Sobczak | 7 minut

Szkolenie Long Range Shooting Team99 Academy LVL2, czyli kto nie liczy, ten nie trafia

W sobotę 28 września Team99 Academy zorganizowała kolejny etap szkolenia w zakresie strzelectwa dalekodystansowego – tym razem na poziomie LVL2. Zajęcia odbywały się…

2024-09-30 | Grzegorz Sobczak | 6 minut

Zbliża się III Międzynarodowy Kongres Antyterrorystyczny

W dniach 21-22 maja 2025 na Uniwersytecie WSB Merito we Wrocławiu odbędzie się trzecia edycja Międzynarodowego Kongresu Antyterrorystycznego. To prestiżowe wydarzenie, gromadzi uznanych ekspertów krajowych i zagranicznych.

2025-05-09 | Redakcja | 2 minuty

III Międzynarodowy Kongres Antyterrorystyczny już w maju

W dniach 21-22 maja 2025 na Uniwersytecie WSB Merito we Wrocławiu odbędzie się trzecia edycja Międzynarodowego Kongresu Antyterrorystycznego. Rejestracja uczestników i prelegentów jest już otwarta!

2025-04-18 | Redakcja | 4 minuty

Nowe zawody taktyczne na mapie Polski, czyli relacja z Defcon One 2024

Kurz po zawodach Defcon One zdecydowanie już opadł, siniaki poznikały, a emocje nadal nas trzymają. Te intensywne dwa dni przyniosły niezapomniane wspomnienia…

2024-11-20 | Klaudia Lazar | 8 minut

MCS Bochnia zaprasza na zawody „Solny Garnizon”

Zapraszamy wszystkich chętnych na zawody strzeleckie, organizowane 13 października przez Solny Garnizon, na strzelnicy Małopolskiego Centrum Strzelectwa w Bochni.

2024-09-24 | Redakcja | 2 minuty

Wzrok i widzenie

Szanowni  Państwo, zacznijmy od prostej zabawy. Proszę zawiązać buta dwoma palcami, dowolnymi. Mogą to być dwa palce jednej ręki, albo po jednym z każdej dłoni… A teraz zapiąć guziki koszuli i pasek.
Ciężko?
Te brakujące osiem palców reprezentuje wagę naszego układu wzrokowego. Dostarcza on nam osiemdziesięciu procent wrażeń. Decyduje o jakości naszego życia. Truizmem będzie stwierdzenie, że na strzelnicy czy biwaku dobry wzrok lub prawidłowa korekcja są na wagę złota.

 

Rzut oka na oko

Droga wzrokowa, czyli od bodźca do wrażenia. Źródło: Wikipedia (proszę oglądać w białej wersji tła/trybie dziennym)

Schemat budowy układu wzrokowego wygląda niemal tak, jak instalacja do odbioru telewizji. Oczy pełnią rolę anteny, długie wiązki włókien nerwowych to odpowiednik kabli antenowych, a telewizor znajduje się w potylicznej części głowy, zajmując obszar mózgu nazywany korą wzrokową. „Gwiazdki przed oczyma”, które widzimy po uderzeniu w tył głowy, są wrażeniem, które z oczami nie ma jednak nic wspólnego.

Schemat budowy gałki ocznej. Źródło: Internet

Jak wspomniałem, oczy to anteny – zbierają fotony ze źródeł pierwotnych (Słońce, latarka, ekran noktowizora) i wtórnych (wszystko, od czego światło się odbija). Promień światła trafia na pierwszą warstwę optyczną – film łzowy (czyli po prostu na warstwę łez pokrywającą rogówkę oraz twardówkę) i na nim ulega pierwszemu załamaniu. Film łzowy pomiędzy mrugnięciami może ulec przerwaniu. Zwykle trwałość filmu łzowego to od 10 do 15 sekund, ale z praktyki znam przypadki, gdy przerwanie nastąpiło po zaledwie 2-3 sekundach.

Przerwanie filmu łzowego podczas celowania wpływa na pogorszenie ostrości widzenia oraz powoduje konieczność mrugnięcia w celu odtworzenia warstwy łez na rogówce – a to może spowodować chybienie celu. Również nadmierne łzawienie nie jest pożądane, gdyż zniekształca widziany obraz, a odpływające kanalikami do nosa łzy wywołują potrzebę oczyszczenia nosa, co dekoncentruje np. w czasie polowania. W wietrzne dni warto założyć okulary przeciwsłoneczne lub balistyczne, by uchronić się od nadmiernego łzawienia wywołanego wiatrem.

Barwienie rogówki fluoresceiną obserwowane w lampie szczelinowej. Czarne miejsca wskazują na ubytek, przerwanie filmu łzowego. Źródło: https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S221150561500023X

Rogówka, na której rozprowadzony jest film łzowy, to wielowarstwowa, przezroczysta struktura, bardzo bogato unerwiona (każdy pyłek na rogówce jest źródłem dotkliwego bólu). Nasze pasje są również źródłem licznych zagrożeń dla rogówki (i pozostałej części gałki ocznej): kulki paintballowe i airsoftowe mogą spowodować utratę oka. Niezwykle groźne są także odłamki metalu, zwłaszcza miedzi, której związki powodują szybkie i poważne zatrucie.

Mniej znaną „chorobą zawodową” myśliwych (i grzybiarzy) jest grzybica rogówki, wywołana np. uderzeniem gałązką w oko w lesie lub przez zatarcie oka brudną dłonią. Grzybica rogówki jest chorobą niezwykle trudną do wyleczenia – około 1/3 przypadków nie poddaje się leczeniu farmakologicznemu i wymaga szybkiego przeszczepu (do 4 tygodni po wystąpieniu objawów, czyli uczucia ciała obcego w oku, zamglonego widzenia i światłowstrętu; te objawy są charakterystyczne również dla innych schorzeń i warto wspomnieć lekarzowi o możliwości zakażenia grzybiczego), a sukces leczenia nie jest oczywisty.

Grzybica rogówki to schorzenie, którego łatwo uniknąć stosując okulary ochronne i higienę. Źródło: internet

Toksyczny naciek – pierścień wokół wbitego trzy lata wcześniej fragmentu rozerwanej łuski. Źródło: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8899223/

Przez dziurkę od... oka

Za rogówką znajduje się komora przednia, wypełniona cieczą wodnistą, a następnie tęczówka tworząca otwór źrenicy. Źrenica reguluje strumień światła podążający w stronę siatkówki. Jeżeli jest jasno, to źrenica ma małą średnicę (ok. 1,5 – 2,0 mm), jeżeli ciemno – źrenica zwiększa swój rozmiar do około 8 mm. Każdy, kto fotografuje „prawdziwym” aparatem i używa trybów manualnych, wie, że im wyższa wartość przysłony (im mniejsza średnica źrenicy w diafragmie), tym lepszej jakości zdjęć możemy się spodziewać. Głębia ostrości jest wtedy duża i pozwala zniwelować niedokładne ustawienie ostrości obiektywu. Z tego też względu strzelcy sportowi stosują w swoich niezwykłych okularach przesłony z niewielkim otworem (zwanym w Polsce stenopeicznym, a w języku angielskim pinhole). Przy dobrym oświetleniu otwór stenopeiczny pozwala nieco podnieść ostrość wzroku.

Dla strzelców sportowych trenujących konkurencje olimpijskie produkowane są specjalne sztuczne źrenice w formie otworu stenopeicznego lub – w wersji bardziej zaawansowanej – diafragmy (działającej podobnie jak przesłona w aparacie fotograficznym) pozwalającej regulować wielkość otworu, w zależności od konkurencji i predyspozycji zawodnika.

Zaawansowana diafragma Gehman 390, zakładana na korekcyjną oprawę okularową. Źródło: www.gehman.com

W tym miejscu warto zwrócić uwagę na pewien znaczący szczegół: stałoogniskowe (bez zoomu) lunety celownicze mają dość charakterystyczne parametry optyczne: 4×28, 4×32, 6×40, 7×50, 8×56, 9×63…

 

Antyk, panie i panowie… Źródło: https://www.dorleac-dorleac.com/optique/habicht-nova-4×32-2/?lang=en

Dzieląc średnicę obiektywu przez powiększenie otrzymujemy średnicę strumienia światła wychodzącego z lunety, czyli tzw. „źrenicę wyjściową” (ŹW). Otóż stosunek średnicy obiektywu do powiększenia lunety dobierano tak, żeby wartość ŹW była zbliżona do siedmiu-ośmiu. Taka zazwyczaj jest średnica źrenicy ludzkiego oka w warunkach zmierzchowych. ŹW o wartości większej od 7-8 byłaby powodem niepotrzebnego zwiększania masy, gdyż oko nie byłoby w stanie przyjąć całego strumienia światła; z kolei lunety ze ŹW mniejszą od 7 były „ciemne”, co w przypadku polowań w Europie (głównie w warunkach nocnych i przedświtu) jest zdecydowanie niepożądane. Łatwo to sprawdzić w warunkach skotopowych (wieczór, noc, przedświt): zmieniając wartość powiększenia łatwo zaobserwujemy zmianę jasności obrazu. Rozmiar źrenicy wyjściowej łatwo zauważyć trzymając lunetę lub lornetkę w wyciągniętej dłoni i patrząc w okular. Jeżeli dysponujemy modelem zmiennoogniskowym i mamy możliwość przestawienia krotności powiększenia, to zaobserwujemy też zmianę średnicy jasnego krążka na ciemnym tle soczewki okularu.

Powyższa zasada dotyczy jednak osób młodych i w średnim wieku. Z upływem lat zdolność źrenicy do powiększenia średnicy maleje; im mniejsza średnica źrenicy oka, tym lepiej niweluje ona narastające dysfunkcje i schorzenia układu wzrokowego.

W przypadku lornetki Swarovski CL Curio 7×21 źrenica wyjściowa ma wartość 3 mm. Źródło: autor

Kolejnym elementem naszej układanki jest soczewka oka. Do około 40 roku życia jest to struktura elastyczna. Dzięki pracy mięśni rzęskowych zmienia swoją moc, przez co możemy akomodować, czyli widzieć wyraźnie przedmioty bliskie i dalekie – podobnie działa autofocus aparatów fotograficznych.

Słabnąca elastyczność soczewki jest powodem, dla którego z wiekiem coraz bardziej oddalamy tekst podczas czytania, aż wreszcie trzeba się poddać i rozpocząć korzystanie z okularów do czytania. Dla strzelców „presbiopia”, czyli „starczowzroczność” (przepraszam, ale to naprawdę tak się nazywa…) oznacza przede wszystkim trudności w użyciu otwartych przyrządów celowniczych. Stąd między innymi rosnąca popularność kolimatorów i mikrokolimatorów – znak celowniczy „jest daleko” (znajduje się w płaszczyźnie celu) i nie zachodzi konieczność akomodowania.
Głębia ostrości naszego wzroku jest względnie niewielka. To dlatego korzystając z otwartych przyrządów celowniczych widzimy ostro albo muszkę, albo cel. Z reguły wybieramy „ostrą muszkę”. Stosowanie kolimatora bądź celownika holograficznego, w którym znak celowniczy wydaje się być równie daleko jak cel, pozwala jednocześnie na komfortową obserwację celu, jego otoczenia (bezpieczeństwo!) i celowanie.

Ostra muszka to zamazany cel, i vice versa. Źródło: autor

Zaletą kolimatora bądź HWS-a jest możliwość ostrego widzenia celu i znaku celowniczego. Źródło: autor

Za soczewką znajduje się ciało szkliste, struktura podobna do białka kurzego jaja. Wreszcie promień światła dociera do siatkówki – warstwy komórek światłoczułych, przetwarzających fotony światła na impulsy nerwowe. Istnieją dwa typy komórek światłoczułych: pręciki i czopki.

Pręciki w liczbie 100-120 milionów są rozmieszczone dość równomiernie na całej powierzchni siatkówki, choć ich zagęszczenie zmniejsza się w okolicach plamki żółtej. Są monochromatyczne i rejestrują jedynie natężenie światła, mają niski próg pobudzenia (czyli reagują już na słabe światło), odpowiadają za widzenie skotopowe – to dlatego „w nocy wszystkie koty są szare”, bo pręciki nie rejestrują kolorów. Dodatkową rolą pręcików jest odbieranie wrażenia ruchu; stąd harcerze, myśliwi i żołnierze (pozbawieni noktowizorów) w nocy obracają głowę lekko na boki – w obszarach pozaplamkowych nasycenie pręcikami jest większe i więcej widać „kątem oka” niż wpatrując się w kierunku, z którego spodziewamy się nadejścia „celu”.

Czopki (w liczbie około 5-7 milionów) położone są koncentrycznie wokół plamki, a ich zagęszczenie rośnie w miarę zbliżania się do tego miejsca. W samej plamce znajdują się wyłącznie czopki i właśnie plamka odpowiada za ostre widzenie przedmiotów w warunkach fotopowych. W prawidłowo rozwiniętym i funkcjonującym oku właśnie na plamce ogniskują się promienie światła, stąd najdrobniejsze uszkodzenie plamki skutkuje nieodwracalnymi stratami w ostrości widzenia.

Jedno oczko bardziej

Każde oko tworzy własne, nieco różniące się obrazy, a te są składane w mózgu w pojedynczy, trójwymiarowy obraz otaczającej nas rzeczywistości. Choć obrazy te nieco się różnią, muszą być jednak na tyle podobne, by mózg zdecydował się je połączyć. Czasem nasza „jednostka sterująca” buntuje się, czego najczęściej można doświadczyć patrząc przez uszkodzoną, rozkolimowaną lornetkę. Jednym okiem widać świetnie, drugim – idealnie, obuocznie widać „galimatias”, albo… jedno oko się wyłącza. To mechanizm obronny zwany „tłumieniem”, takie „AZ-5” układu wzrokowego. Kompletnie normalne zjawisko 😉


Żeby określić, które oko jest dominujące, wybierz odległy punkt orientacyjny, wyciągnij ręce przed siebie i obejmij go trójkątem utworzonym pomiędzy kciukami i palcami wskazującymi nałożonych na siebie dłoni. Następnie cofnij dłonie do twarzy. Oko, na którym trójkąt zakończy drogę, jest dominujące. Źródło: redakcja

To, że jesteśmy prawo- lub leworęczni jest najzupełniej oczywiste, ale sporo osób nie zdaje sobie sprawy z prawo- lub lewooczności. Zwykle okiem dominującym (prowadzącym) jest to po stronie dominującej, „silnej” ręki, ale nie zawsze. Sprawdzenie, które oko dominuje, jest niezwykle proste: wystarczy wyciągnąć przed siebie ręce, złączyć dłonie zostawiając niewielki otwór i z odległości kilku metrów popatrzeć na mały obiekt, po czym zamknąć np. lewe oko. Jeżeli nadal widzimy obiekt, to otwarte oko jest właśnie prowadzącym; jeżeli obiekt zniknął, zasłonięty dłońmi, to prowadzącym jest oko zamknięte. Osoby „praworęczne-lewooczne” (i odwrotnie) mają często problemy ze strzelaniami do ruchomych celów, gdyż między osią lufy przy prawym ramieniu a osią widzenia lewego oka pojawia się wcale niemała paralaksa. W takiej sytuacji był mój znajomy, który nie mógł brać odpowiedniej poprawki na rzutki nadlatujące z lewej strony. Po odpowiednim skorygowaniu niewielkiej wady wzroku udało się wyrównać różnicę między oczyma (prawe było obarczone minimalnie większą wadą) i poprawić sytuację na tyle, że dominacja oka lewego nie była już tak wyraźna i strzelec celował prawidłowo prawym okiem. Sam jestem osobą „PR-LO”, ale zauważyłem, że biorąc do ręki broń lub replikę „przestawiam się” na prawooczność – trudno ocenić, na ile jest to efekt osiągnięty ćwiczeniami, a na ile robię to świadomie, w każdym razie obuoczne celowanie nie sprawia mi problemów.

X