W czwartek, 6 listopada 2025, podsekretarz stanu w Ministerstwie Obrony Wielkiej Brytanii ds. sił zbrojnych Luke Pollard podczas wizyty w zakładach spółki General Dynamics UK w walijskim hrabstwie Merthyr Tydfil ogłosił status wstępnej gotowości operacyjnej (Initial Operational Capability, IOC) najnowszych, bojowych wozów rozpoznawczych Ajax w Wojskach Lądowych (British Army).
Zdjęcia: Ministerstwo Obrony Wielkiej Brytanii, General Dynamics UK
Warto dodać, że resort wyznaczył w lipcu 2024 ostateczny termin na osiągnięcie statusu IOC do grudnia 2025, a więc udało się to na miesiąc przed tym terminem. Jednakże pierwotnie program Scout SV (Specialist Vehicle), który wspiera 230 dostawców, generujących ponad 4100 miejsc pracy, zakładał, że nastąpi to w 2017 (później przesuwano terminy na 2020 i 2021). Ale szereg problemów i trudności opóźnił go ostatecznie aż o 8 lat. Mimo to, resort obrony, jak i British Army przedstawiają w mediach społecznościowych program jako sukces.
Przemysł obronny jest motorem wzrostu. Ajax przyczynia się nie tylko do rozwoju gospodarki południowej Walii, ale także całego łańcucha dostaw w Wielkiej Brytanii. Badamy potencjał eksportu Ajaxa. Ajaxa może poszczycić się światowej klasy możliwościami i niezwykle ważnym kamieniem milowym jest to, że dostawcy z całej Wielkiej Brytanii dostarczyli pojazd, który jest bezpieczny, skuteczny i naprawdę najnowocześniejszy, który zostanie doceniony zarówno przez sojuszników, jak i przeciwników – powiedział minister Luke Pollard.
Inwestycje obronne rządu Wielkiej Brytanii bezpośrednio wspierają tysiące wysokiej jakości miejsc pracy w każdej części Walii. Dostawa setek pojazdów Ajax dla Armii, wyprodukowanych w Merthyr, umacnia kluczową rolę przemysłu zbrojeniowego w gospodarce Walii, ponieważ pobudzamy inwestycje i wzrost gospodarczy w całym kraju – dodała obecna na wydarzeniu sekretarz stanu ds. Walii Jo Stevens.
Status IOC został osiągnięty po przejechaniu przez prototypy ok. 42 000 km w zróżnicowanym terenie i warunkach pogodowych i klimatycznych (także poza granicami kraju) oraz wystrzeleniu ponad 20 000 sztuk amunicji 40 mm.
Przypomnijmy, że 14 kwietnia br. spółka General Dynamics UK informowała w mediach społecznościowych o wyprodukowaniu w walijskim zakładzie Merthyr Tydfil 100. egzemplarza Ajaxa, a obecnie jest ich już 165 (do końca roku ma być 180). Zgodnie z aktualnych harmonogramem, w 2026 planowane są dostawy kolejnych 110 egzemplarzy, w 2027 – 125, w 2028 – około 150, a do 2029 pozostałych z puli łącznie 589.
Są to poprawione pojazdy (Capability Drop 3), których wadliwa konstrukcja przyczyniła się do wstrzymania dostaw w styczniu 2020 oraz płatności dla wykonawcy w grudniu tego samego roku.
Eksploatacja wersji Capability Drop 1 w liczbie 44 egzemplarzy nie była możliwa z powodu nadmiernego hałasu i wibracji (powodujących u żołnierzy problemy ze słuchem, nudności i obrzęki stawów), ale także nieścisłości w wymiarach konstrukcyjnych i jakości wykonania u podwykonawcy: hiszpańskiej spółki GDELS Santa Bárbara Sistemas oraz celności uzbrojenia głównego, czyli 40-mm armaty CTAI CT40).
Po wyeliminowaniu problemów (wdrożono lepsze wytłumienie hałasu, nowe fotele i warstwową ochronę słuchu), na początku 2023 wznowiono płatności, w czerwcu 2023 szkolenia żołnierzy (po próbach wznowionych w październiku 2022), a następnie dostawy nowych egzemplarzy w wersji Capability Drop 2. Następnie wdrożono poprawiony Capability Drop 3, na bazie doświadczeń pierwszego etapu eksploatacji, gdzie poprawiono opancerzenie, systemy uzbrojenia i łączności, podzespoły układu napędowego i przeniesienia mocy oraz wdrożono kolejne rozwiązania redukcji widma termicznego i radarowego.
Docelowo w eksploatacji będzie Capability Drop 4, uwzględniający wszystkie wnioski z testów i poprawek, co nastąpi w październiku 2028 (po zakończeniu w 2026 testów Reliability Growth Trials). Do września 2029 planowane jest zakończenie szkoleń.
Tymczasem tak o wozach w wersji Capability Drop 3 powiedział cpt. John Hutton z Household Cavalry Regiment:
Jazda Ajaxem to naprawdę zauważalna zmiana w stosunku do poprzedniej generacji AFV. Chociaż czysta funkcja pozostaje taka sama, mechanizm sterowania, szybkość reakcji pojazdu i świadomość sytuacyjna zapewniana kierowcy nie przypominają niczego, czym jeździłem wcześniej. Daje to kierowcy niezrównaną świadomość otoczenia i znacznie większą łatwość sterowania pojazdem, zakres widoczności 360 stopni, co wcześniej było monopolem dowódcy w wieży, jest teraz dostępna na wszystkich stanowiskach załogi.
Wozy trafiają do wspomnianego pułku Household Cavalry Regiment, a także do Queen’s Royal Hussars, Royal Lancers oraz Combat Manoeuvre Centre w Bovington (w tej ostatniej są realizowane były testy operacyjne).
Poza bazowym bojowego wozu rozpoznawczego Ajax, rodzina pojazdów w programie Scout SV, szacowanym pierwotnie na 5,5 mld GBP, obejmuje: 245 w wersji bazowej (w tym 198 do walki i rozpoznania, 23 kontroli ognia i 24 rozpoznania) oraz 256 jako wozy wsparcia bojowego PMRS (Protected Mobility Recce Support), w tym 93 transportery i pojazdy wsparcia rozpoznania Ares, 112 wozów dowodzenia Athena i 51 wozów saperskich 51 Argus. Pozostałe 88 pojazdów będą to pojazdy inżynieryjne: 38 wozów ewakuacyjnych Atlas i 50 wozów remontowych Apollo – łącznie 589 egzemplarzy jako następców przestarzałych CVR(T) (Combat Vehicle Reconnaissance Tracked).
Tymczasem, na zaplanowanych na londyńskich targach przemysłu obronnego i bezpieczeństwa DSEI 2025 (Defence & Security Equipment International) w centrum Excel (9-12 września br.), General Dynamics UK zaprezentowała prototyp nowej wersji gąsienicowego pojazdu Ajax IFV w wersji bojowego wozu piechoty oraz demonstrator technologii Blackjax.
"Ajax is the world's first truly digital armoured fighting vehicle."
Learn more about what the @britisharmy's Ajax can do: https://t.co/gZf3sJBjPk
Hear what @ArmyCGS Sir Roland Walker has to say about the platform 👇 pic.twitter.com/ep2e4ouedd
— Ministry of Defence 🇬🇧 (@DefenceHQ) November 6, 2025
Our soldiers are now equipped with Ajax, the world's most advanced, medium-weight armoured fighting vehicle 💪
Interested in a career with armoured vehicles? ⬇️ https://t.co/tfPor40xUi pic.twitter.com/p3SGYEmzi2
— British Army 🇬🇧 (@BritishArmy) November 6, 2025
Ajax is the @britisharmy's new armoured fighting vehicle (AFV) and it's just achieved Initial Operating Capability. It is the most advanced medium weight AFV in the world.
On a visit to @gduknews in Wales yesterday, @lukepollard explained how important this milestone is 👇 pic.twitter.com/ClOPq8QzVV
— Ministry of Defence 🇬🇧 (@DefenceHQ) November 6, 2025