W niedzielę wieczorem, 23 czerwca 2024, salwa ukraińskich pocisków balistycznych MGM-140 ATACMS trafiła w rosyjski kompleks łączności satelitarnej i śledzenia przestrzeni kosmicznej NIP-16 w Witino w pobliżu miejscowości Eupatoria, w rejonie sackim, w północno-zachodniej części okupowanego Krymu.
Zdjęcie: via X
Zgodnie z dostępnymi materiałami, wystrzelono co najmniej 8 pocisków ATACMS z wieloprowadnicowych wyrzutni rakietowych M270 MLRS (pojawiło się nagranie wideo czterech wyrzutni, które wystrzeliły po dwa pociski).
Footage claimed to show the launch of the Ukraine Ballistic Missile Attack earlier on Northwestern Crimea, with at least 8 MGM-140 ATACMS being fired by a Group of 4 M270 Multiple-Launch Rocket Systems (MLRS) from somewhere in Southern Ukraine. pic.twitter.com/8UJwVAzn1G
— OSINTdefender (@sentdefender) June 23, 2024
Następnie pojawiły się fotografie i nagrania wideo przedstawiające eksplozje i pożary, który powstały w wyniku ataku rakietowego.
This evening, Ukrainian forces successfully struck the Russian NIP-16 space tracking and communication center in Vitino, Crimea with multiple MGM-140 ATACMS tactical ballistic missiles.
Multiple areas of the facility are burning. pic.twitter.com/MOc8SHV9sG
— OSINTtechnical (@Osinttechnical) June 23, 2024
— OSINTtechnical (@Osinttechnical) June 23, 2024
Atak na instalację poprzedziło uderzenie na Sewastopol, w wyniku którego według władz rosyjskich, zginęło co najmniej 5 osób (w tym 3 dzieci), a 124 kolejne zostały ranne. Jeden z pięciu pocisków ATACMS, który nie został przechwycony przez rosyjską obronę, zdetonował z głowicą kasetową nad miastem, w rejonie plaży gdzie byli turyści. Zasadnym pozostaje pytanie, dlaczego w regionie gdzie toczy się pełnoskalowa wojna wypoczywają rosyjscy turyści.
Czym jest NIP-16?
Zanim powstał kompleks NIP-16, w 1958 zbudowano tymczasowy punkt łączności satelitarnej KIP-41E na zboczu góry Koszka w pobliżu miejscowości Simejiz w południowej części Krymu. Po sukcesie misji księżycowej Łuna-3, w 1960 rozpoczęto budowę kompleksu centrum łączności kosmicznej CDKS, który później otrzymał oznaczenie NIP-16. Zainstalowano w nim kompleks łączności kosmicznej Pluton, który zapewnia zasięg instrumentalny do 300 mln km – w zakresie wysyłania poleceń, śledzenia trajektorii oraz odbierania i deszyfrowania danych telemetrycznych ze statków kosmicznych. Jednocześnie utworzono tam garnizon wojskowy W/Cz 34346. Kompleks był gotowy już w lutym 1961. Była to kluczowa instalacja podczas sowieckich misji kosmicznych na Księżyc, Wenus i Marsa.
Kompleks składał się pierwotnie z dwóch instalacji położonych od siebie w odległości 10 km. Stację odbiorczą w ośrodku nr 1 k. wsi Witino (trafioną we wczorajszym ataku) oraz stację nadawczą w ośrodku nr 2 w rejonie wsi Ujutne. W ośrodku odbiorczym znajdowały się dwie anteny ADU-1000 przeznaczone do odbioru sygnałów w zakresie częstotliwości fal o długości 32 cm. Znajduje się tam także centrum komunikacyjne, budynki techniczne zakładu Pluton i elektrociepłownia. Do zasilania ciekłym azotem układu chłodzenia stacji odbiorczej wykorzystano instalację skraplającą. Ośrodek nadawczy skupiał się wokół anteny ADU-1000, składającej się z ośmiu 16-metrowych czasz ustawionych w dwóch rzędach do wysyłania poleceń za pomocą 120-kilowatowego nadajnika pracującego w zakresie częstotliwości fal o długości 39 cm.
W kolejnych latach instalacje były modernizowane. W 1963 rozpoczęto budowę kompleksu Saturn-MS z antenami odbiorczymi KTNA-200 i antenami nadawczymi AP-40, związanego z planami załogowego lotu na Księżyc. Wspierał także loty rakiet rodziny Sojuz i Progress czy misje stacji kosmicznych Salut i Mir.
W 1973 rozpoczęto budowę ważącego 4500 ton radioteleskopu P-2500 (RT-70) systemu Kwant-D, pierwotnie w celu wsparcia planowanej misji Mars-79. Obiekt ukończono pod koniec 1978 i po raz pierwszy w grudniu tego samego roku nawiązano łączność ze statkami kosmicznymi Wenera-10 i 11. Następnie, w 1984, Kwant-D został użyty wraz z kompleksem Pluton do wsparcia misji Wega na Wenus i do komety Halleya. Po tej misji kompleks Pluton został wyłączony, a Kwant-D przejął wszystkie jego zadania. Kwant-D zwiększył możliwości kompleksu 10-20 razy w zakresie długości fal i 10-35 razy w zakresie czułości i przepustowości.
Poza wyżej opisanymi instalacjami, w samej Eupatorii w 1967 utworzono specjalny ośrodek kontroli misji w celu wsparcia lądowania na Księżycu, a w 1973 utworzono centrum przetwarzania danych telemetrycznych. Pomimo odwołania misji księżycowej w 1974, obiekt działał do 1980, a wcześniej, w 1978 Ministerstwo Obrony ZSRS utworzyło zapasowy punkt dowodzenia i łączności z satelitami wojskowymi.
Po upadku ZSRS, Rosjanie wycofali się całkowicie z NIP-16, który został przejęty przez nowo powstałą w 1992 Państwową Agencję Kosmiczną Ukrainy. Miał wspierać w 2011 rosyjską misję kosmiczną Fobos-Grunt (ta zakończyła się niepowodzeniem).
Od 2012 nowa rosyjska strategia kosmiczna zakładała budowę nowego centrum kontroli przestrzeni kosmicznej przed 2030. Obiekt miał być zlokalizowany na południu Rosji. Jednak po aneksji Krymu dziesięć lat temu, pojawiły się informacje o ponownym przejęciu kontroli nad NIP-16 przez rosyjskie wojsko.
28 marca 2014 ukraińska strona internetowa Dumskaya.net, cytując anonimowe źródła, podała, że 210 z 235 pracowników NIP-16 zgodziło się pracować dla władz okupacyjnych. Biorąc pod uwagę ich kwalifikacje i doświadczenie zawodowe, pracownicy prawdopodobnie nie mieli innego wyboru, jak tylko przyjąć rosyjską ofertę pod groźbą perspektywy utraty pracy. Jednocześnie nad obiektem podniesiono flagi Federacji Rosyjskiej i rosyjskich Sił Obrony Powietrznej i Kosmicznej WKO (obecnie część WKS).
Komentarze
Nikt jeszcze nie skomentował tego artykułu.