Defence & Space

Zespół hal namiotowych dla 2. Korpusu Polskiego

Inspektorat Wsparcia Sił Zbrojnych oddał do użytku dla 2. Korpusu Polskiego w Krakowie zespół hal namiotowych wraz z infrastrukturą towarzyszącą.

2025-07-24 | Redakcja | 2 minuty

Kolejne posiedzenie rządowego zespołu sterującego programu „Tarcza Wschód”

W Warszawie odbyło się kolejne posiedzenie rządowego zespołu sterującego odpowiedzialnego za koordynację Narodowego Programu Odstraszania i Obrony Tarcza Wschód.

2025-07-24 | Redakcja | 4 minuty

Szkoleniowa dziura. Problem, którego nie widać

Stan szkolenia specjalistycznego w Siłach Zbrojnych cały czas pozostaje wyzwaniem. Wciąż w wielu aspektach brakuje odpowiedniego sprzętu i wyposażenia.

2025-07-18 | Sławek Zagórski | 6 minut

Blackout w Hiszpanii – rozmowa o energetyce z ekspertami Forum Energii

Niedawny blackout w Hiszpanii przywrócił na nagłówki mediów i usta obywateli temat bezpieczeństwa energetycznego Polski. W obecnej sytuacji geopolitycznej jest to szczególnie żywa kwestia, a brak…

2025-07-16 | Tadeusz Jakliński | 28 minut

Sztab Generalny WP rozpoczął przyjmowanie zgłoszeń do ćwiczenia CWIX-26

Sztab Generalny Wojska Polskiego rozpoczął proces przyjmowania zgłoszeń do udziału w kolejnej edycji międzynarodowego ćwiczenia pk. CWIX (Coalition Warrior Interoperability eXercise, eXamination,…

2025-07-23 | Redakcja | 8 minut

Orion: „Mnożnik siły”, który doprowadził IDF do niezrównanej przewagi na lądzie

Orion, opracowany przez firmę Asio Technologies we współpracy z wydziałem technologicznym Sił Obronnych Izraela (IDF) i w pełni wdrożony operacyjnie przez IDF, na nowo zdefiniował współczesne pole…

2025-07-10 | Redakcja | 5 minut

Powrót legendy! Replika samolotu RWD-8 ukończona!

Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie poinformowało, że wierna replika jednego z najważniejszych samolotów w historii polskiego lotnictwa – RWD-8 – została ukończona.

2025-07-23 | Redakcja | 5 minut

Narodowy Dzień Pamięci o Polakach – Ofiarach Ludobójstwa dokonanego przez OUN i UPA na ziemiach wschodnich II RP

W piątek, 11 lipca 2025, w Muzeum Wojska Polskiego na Cytadeli Warszawskiej, z udziałem wicepremiera i ministra obrony narodowej Władysława Kosiniaka-Kamysza, sekretarza stanu w MON Pawła…

2025-07-11 | Redakcja | 5 minut

ICEYE prezentuje Flood Rapid Impact – narzędzie wykorzystujące AI do szybkiego reagowania na powodzie

Polsko-fińska spółka ICEYE, specjalista w zakresie satelitarnych rozwiązań wspomagających zarządzanie skutkami katastrof naturalnych, ogłosiła wprowadzenie produktu Flood Rapid Impact (FRI).

2025-07-15 | Redakcja | 6 minut

Airbus otrzymał kontrakt Hisdesat na budowę hiszpańskich satelitów PAZ-2

Spółka Airbus Defence and Space została wybrana na głównego wykonawcę w zakresie opracowania i produkcji dwóch nowych satelitów radarowych PAZ-2 dla spółki Hisdesat…

2025-07-09 | Redakcja | 3 minuty

MILMAG dla Radiowej Trójki: Wojna czy pokój? Rosja atakuje rakietami i dezinformacją

Jakub Link-Lenczowski, wydawca portalu MILMAG, opowiada w podcaście News Albo Fake News na antenie Programu Trzeciego Polskiego Radia o najnowszych narzędziach rosyjskiej propagandy i działań…

2025-07-23 | Redakcja | 1 minut

Wiceszef MON na 29. posiedzeniu Grupy Kontaktowej ds. Obrony Ukrainy

Wiceminister obrony narodowej Paweł Zalewski w formule wirtualnej wziął udział w 29. posiedzeniu Grupy Kontaktowej ds. Obrony Ukrainy (UDCG), któremu przewodniczyli ministrowie obrony Wielkiej…

2025-07-22 | Redakcja | 1 minut

Bezzałogowy przekaźnik danych UxS Vesuvius na ćwiczeniach w Polsce

Centrum badawczo-rozwojowe NIWC Atlantic amerykańskiej US Navy zademonstrowało bezzałogowy przekaźnik danych UxS Vesuvius na ćwiczeniach Arcane Thunder 25 and BALTOPS 25…

2025-07-24 | Rafał Muczyński | 6 minut

Umowa na IRIS-T SLM dla Szwajcarii

Niemiecka spółka Diehl Defence i Urząd do spraw zakupów obronnych Bundeswehry BAAINBw podpisały umowę ze szwajcarskim federalnym urzędem zakupów obronnych Armasuisse na dostawy 5 zestawów…

2025-07-24 | Rafał Muczyński | 3 minuty

FIXAR z elektrycznymi dronami na DSEI 2025 w Londynie

Założona w 2018 łotewska spółka FIXAR zaprezentuje swoje bezzałogowce o napędzie elektrycznym podczas londyńskich targów przemysłu obronnego i bezpieczeństwa DSEI 2025, zaplanowanych na 9-12…

2025-07-19 | Rafał Muczyński | 4 minuty

Dwóch dostawców nowych partii policyjnych łodzi patrolowych

Komenda Główna Policji udzieliła zamówienia spółkom Sportis oraz Parker Poland na dostawy kolejnych partii policyjnych łodzi patrolowych typu RIB (Rigid Inflatable Boat).

2025-07-17 | Rafał Muczyński | 4 minuty

Umowa na IRIS-T SLM dla Szwajcarii

Niemiecka spółka Diehl Defence i Urząd do spraw zakupów obronnych Bundeswehry BAAINBw podpisały umowę ze szwajcarskim federalnym urzędem zakupów obronnych Armasuisse na dostawy 5 zestawów…

2025-07-24 | Rafał Muczyński | 3 minuty

Nowości w programach czeskich Leopardów 2

Ministerstwo Obrony Republiki Czeskiej zabezpieczyło wsparcie eksploatacji czołgów Leopard 2A4 oraz ogłosiło chęć sfinansowania zakupu czołgów Leopard 2A8CZ ze środków unijnej inicjatywy…

2025-07-24 | Rafał Muczyński | 7 minut

Zespół hal namiotowych dla 2. Korpusu Polskiego

Inspektorat Wsparcia Sił Zbrojnych oddał do użytku dla 2. Korpusu Polskiego w Krakowie zespół hal namiotowych wraz z infrastrukturą towarzyszącą.

2025-07-24 | Redakcja | 2 minuty

Kolejne posiedzenie rządowego zespołu sterującego programu „Tarcza Wschód”

W Warszawie odbyło się kolejne posiedzenie rządowego zespołu sterującego odpowiedzialnego za koordynację Narodowego Programu Odstraszania i Obrony Tarcza Wschód.

2025-07-24 | Redakcja | 4 minuty

Co pokażą wystawcy na MSPO 2025? Największe premiery i nowości branży obronnej

Targi Kielce informują, że XXXIII edycja Międzynarodowego Salonu Przemysłu Obronnego MSPO zapowiada się rekordowo zarówno pod względem powierzchni wystawienniczej, jak i różnorodności prezentowanych…

2025-07-23 | Redakcja | 3 minuty

Wiceminister obrony narodowej Paweł Bejda na IDEF 2025 w Stambule

Wiceminister Paweł Bejda przewodniczył delegacji Ministerstwa Obrony Narodowej na 17. międzynarodowych targach przemysłu obronnego IDEF 2025 (International Defence Industry Fair) w Stambule,…

2025-07-23 | Redakcja | 2 minuty
Shooting

FB Radom – MPS w sprzedaży już od 25 sierpnia

Fabryka Broni „Łucznik” Radom informuje, że w dniu 25 sierpnia  oficjalnie rozpocznie się sprzedaż modułowego pistoletu samopowtarzalnego MPS dla strzelców cywilnych.

2025-07-24 | Michał Ihnatów | 3 minuty

Uporządkuj swój plecak z Helikon-Tex Insert EDC Medium

Komplety Every Day Carry u każdego z nas wyglądają inaczej – w końcu inne potrzeby to inne narzędzia (nie wspominając o gadżeciarstwie). Jest jednak jedna rzecz,…

2025-07-24 | Michał Ihnatów | 1 minut

Zrób to po ciemku z Inforce WMLx Gen3

Zapraszamy na krótką opowieść o już trzeciej generacji charakterystycznej, można rzec „nieco” kultowej latarki montowanej na broni firmy Inforce, czyli WMLx (Weapon Mounted…

2025-07-23 | Mariusz Piwowar | 17 minut

Vortex Defender XL – sportowe szkło z taktycznym zacięciem. Albo na odwrót.

Zarówno w zachodnich social mediach jak i na rodzimym podwórku widać rosnące zainteresowanie celownikami kolimatorowymi montowanymi na pistoletach. Coraz więcej strzelców docenia zalety płynące…

2025-07-22 | Emil Bularz | 11 minut

FB Radom – MPS w sprzedaży już od 25 sierpnia

Fabryka Broni „Łucznik” Radom informuje, że w dniu 25 sierpnia  oficjalnie rozpocznie się sprzedaż modułowego pistoletu samopowtarzalnego MPS dla strzelców cywilnych.

2025-07-24 | Michał Ihnatów | 3 minuty

Grand Power Q1 MK23 & P1 MK23 – jednak można inaczej!

Czy można zrobić jeszcze coś ciekawego, co będzie miało formę pistoletu z „plastiku” i metalowy zamek? Czy to może być, Panie, ładne? I czy wreszcie będzie dobrze „szczelać”?…

2025-07-24 | Łukasz Kołodziejski | 17 minut

Trenuj z Team99 Academy w Zielonce już w ten weekend

Już w ten weekend (26-27 lipca 2025 roku) na poligonie Wojskowego Instytutu Technicznego Uzbrojenia odbędą się szkolenia strzelectwa długodystansowego organizowane przez Team99 Academy.

2025-07-21 | Michał Ihnatów | 1 minut

Paris Air Show 2025: Premiera Baykar TB3

55. Edycja Międzynarodowego Salonu Lotniczego i Kosmicznego, który odbywa się w stolicy Francji, stała się okazją dla firmy Baykar Technolgies do zaprezentowania pokładowego bojowego…

2025-06-19 | Radosław Niesobski | 3 minuty

Uporządkuj swój plecak z Helikon-Tex Insert EDC Medium

Komplety Every Day Carry u każdego z nas wyglądają inaczej – w końcu inne potrzeby to inne narzędzia (nie wspominając o gadżeciarstwie). Jest jednak jedna rzecz,…

2025-07-24 | Michał Ihnatów | 1 minut

Helikon-Tex Guardian Assault – klasyk w wydaniu kameleona

W swoim zamyśle EDC, chciałoby się rzec – doktrynie, przewiduje plecak o pojemności 30 lub więcej litrów, który będzie przede wszystkim wygodny i umożliwi…

2025-07-23 | Michał Ihnatów | 1 minut

Urządzenia wylotowe Strike Industries – moc pod kontrolą

Zająłem się tym tematem nieprzypadkowo. Jakiś czas temu na łamach MILMAG ukazał się obszerny poradnik  „Wszystko o gwizdkach – Urządzenia wylotowe w broni…

2025-07-17 | Tomasz Karasiński | 33 minuty

Bestiariusz Wędrowca: kleszcze

Kleszcze i choroby odkleszczowe, jak pogoda, mogą stanowić świetny temat do rozmów przy popołudniowej herbatce lub ognisku z kiełbaskami na szczycie góry. Mówimy: „O!…

2025-07-17 | Michał Ihnatów | 1 minut

Czasowy zakaz noszenia broni w Warszawie w dniu 25 maja

Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji opublikowało rozporządzenie w sprawie wprowadzenia czasowego zakazu noszenia broni lub przemieszczania jej w stanie rozładowanym na obszarze miasta stołecznego…

2025-05-23 | Michał Ihnatów | 4 minuty

SprawdzaMY za zaświadczeniem do nabycia broni w mObywatel

Zespół SprawdzaMY, założony przez Rafała Brzoskę, zgłosił kolejny pomysł w najnowszym pakiecie usprawnień – wprowadzenie zaświadczenia upoważniajacego do nabycia broni do aplikacji mObywatel.

2025-05-09 | Michał Ihnatów | 3 minuty

Uporządkuj swój plecak z Helikon-Tex Insert EDC Medium

Komplety Every Day Carry u każdego z nas wyglądają inaczej – w końcu inne potrzeby to inne narzędzia (nie wspominając o gadżeciarstwie). Jest jednak jedna rzecz,…

2025-07-24 | Michał Ihnatów | 1 minut

Grand Power Q1 MK23 & P1 MK23 – jednak można inaczej!

Czy można zrobić jeszcze coś ciekawego, co będzie miało formę pistoletu z „plastiku” i metalowy zamek? Czy to może być, Panie, ładne? I czy wreszcie będzie dobrze „szczelać”?…

2025-07-24 | Łukasz Kołodziejski | 17 minut

II runda Pucharu Polski Long Range Shooting 2025 już we wrześniu

W dniach 13-14 września 2025 roku (sobota, niedziela) na terenie poligonu WITU w Zielonce k. Warszawy odbędzie się II runda zawodów Pucharu Polski Long…

2025-07-22 | Michał Ihnatów | 3 minuty

Trenuj z Team99 Academy w Zielonce już w ten weekend

Już w ten weekend (26-27 lipca 2025 roku) na poligonie Wojskowego Instytutu Technicznego Uzbrojenia odbędą się szkolenia strzelectwa długodystansowego organizowane przez Team99 Academy.

2025-07-21 | Michał Ihnatów | 1 minut
Adventure

Uporządkuj swój plecak z Helikon-Tex Insert EDC Medium

Komplety Every Day Carry u każdego z nas wyglądają inaczej – w końcu inne potrzeby to inne narzędzia (nie wspominając o gadżeciarstwie). Jest jednak jedna rzecz,…

2025-07-24 | Michał Ihnatów | 1 minut

Adventure Menu – awaryjny zapas wody Emergency Water Box

Spółka Adventure Menu urozmaica kolekcję awaryjnych racji żywnościowych o Water Box – zestaw zawierający ponad 15 litrów sterylizowanej wody o 50-letniej ważności…

2025-07-22 | Michał Ihnatów | 2 minuty

Rąbać, łupać, strugać, wbijać, czyli siekiera w terenie. „Toporny” poradnik dla bezpieczeństwa i spokoju ducha

„Tylko niech im pan nie daje siekier do ręki!” To zdanie słyszę często, kiedy rozpoczynam zajęcia terenowe, nieważne czy z młodzieżą, czy z dorosłymi. Narzędzia do rąbania wzbudzają lęk, co uważam…

2024-10-21 | Tomasz Świątkowski | 1 minut

Elementarz preppersa: zapasy żywności

Prepping to „hobby” tak wielowątkowe, że chyba nie ma na tym świecie arcymistrza, który opanowałby wszystkie powiązane z nim umiejętności. Jednak niektóre z zagadnień preppingu są absolutnie kluczowe. Jedną ze składowych…

2024-09-21 | Tadeusz Jakliński | 1 minut

Sklep internetowy Maverick Food Package już aktywny

Maverick Food Package, marka terenowych racji żywnościowych niewymagających otwartego ognia do przygotowania, aktywuje swój własny sklep internetowy. Na chwilę obecną dostępne są już…

2025-07-18 | Michał Ihnatów | 1 minut

Helikon-Tex Numbat Small – chest pack i nerka w jednym

Helikon-Tex wprowadza do oferty kolejną nowość z Enforce Tac 2025 – torbę piersiową (chest pack) Numbat Small. Nowa, mniejsza wersja zachowuje większość…

2025-07-18 | Michał Ihnatów | 2 minuty

Promocje nawet do -50% w sklepie Helikon-Tex

Helikon-Tex ogłosił, że od dzisiaj do 21 lipca każdy klient może zgarnąć sprawdzony sprzęt z rabatem sięgającym -50%.

2025-07-08 | Redakcja | 2 minuty

Helikon-Tex przedstawia: zestawy dla strzelców szyte na miarę

Wraz z nabierającym rozpędu sezonem strzeleckim Helikon-Tex postanowił pomóc strzelcom w wyborze niezbędnego sprzętu i akcesoriów w zależności od rodzaju sportu, który uprawiają.

2025-07-01 | Mariusz Piwowar | 5 minut

Jak dojechać szybowcem pod K2? Spotkanie ze Sławkiem Makarukiem.

W najbliższy piątek 7 lutego o godzinie 18:00 w Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie odbędzie się wyjątkowe wydarzenie, którego gościem specjalnym będzie Sławek Makaruk – podróżnik,…

2025-02-05 | Redakcja | 1 minut

Swarovski BP24: plecak do podglądania natury

„– Stary, mam plecak Swarovskiego! – Z diamentów? – Nie no, naprawdę Swarovskiego. Taki na optykę! – Ale jak to? Tego od pierścionków i kolczyków?”. Tak w większości…

2024-07-03 | Konrad Busza | 1 minut

Helikon-Tex Traveler Enlarged – terenowy tron?

Ktoś może twierdzić, że survival, bushcraft i w ogóle lasobuszowanie „liczy się” tylko wtedy, kiedy znosimy niewygody, hartujemy się, planowo marzniemy i w ogóle. W porządku, szanuję…

2025-07-13 | Tomasz Świątkowski | 1 minut

„Gracz” z cyklu „Vesper” Magdaleny Kozak w sprzedaży

Wydawnictwo WarBook poinformowało o premierze powieści Gracz – najnowszego, niepublikowanego do tej pory, piątego tomu kultowego cyklu Vesper Magdaleny Kozak.

2025-06-18 | Redakcja | 3 minuty

Miecze w Karpackiej Troi

Miecz to szczególny element uzbrojenia, towarzyszący nam od epoki brązu. Karpacka Troja, skansen archeologiczny zlokalizowany w Trzcinicy koło Jasła, zaprasza na szczególne wydarzenie. W ramach…

2025-07-02 | Tomasz Świątkowski | 1 minut

Jak dojechać szybowcem pod K2? Spotkanie ze Sławkiem Makarukiem.

W najbliższy piątek 7 lutego o godzinie 18:00 w Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie odbędzie się wyjątkowe wydarzenie, którego gościem specjalnym będzie Sławek Makaruk – podróżnik,…

2025-02-05 | Redakcja | 1 minut
Kalendarium

Zbliża się III Międzynarodowy Kongres Antyterrorystyczny

W dniach 21-22 maja 2025 na Uniwersytecie WSB Merito we Wrocławiu odbędzie się trzecia edycja Międzynarodowego Kongresu Antyterrorystycznego. To prestiżowe wydarzenie, gromadzi uznanych ekspertów krajowych i zagranicznych.

2025-05-09 | Redakcja | 2 minuty

III Międzynarodowy Kongres Antyterrorystyczny już w maju

W dniach 21-22 maja 2025 na Uniwersytecie WSB Merito we Wrocławiu odbędzie się trzecia edycja Międzynarodowego Kongresu Antyterrorystycznego. Rejestracja uczestników i prelegentów jest już otwarta!

2025-04-18 | Redakcja | 4 minuty

Szkolenie Team99 Academy poziom LVL3, czyli balistyka zewnętrzna w teorii i praktyce

W dniach 22 i 23 listopada br. Team99 Academy zorganizowała trzeci etap nauki strzelania dalekodystansowego. Tym razem zajęcia praktyczne odbyły się na strzelnicy w Skarżysku-Kamiennej.

2024-12-01 | Grzegorz Sobczak | 7 minut

Szkolenie Long Range Shooting Team99 Academy LVL2, czyli kto nie liczy, ten nie trafia

W sobotę 28 września Team99 Academy zorganizowała kolejny etap szkolenia w zakresie strzelectwa dalekodystansowego – tym razem na poziomie LVL2. Zajęcia odbywały się…

2024-09-30 | Grzegorz Sobczak | 6 minut

Zbliża się III Międzynarodowy Kongres Antyterrorystyczny

W dniach 21-22 maja 2025 na Uniwersytecie WSB Merito we Wrocławiu odbędzie się trzecia edycja Międzynarodowego Kongresu Antyterrorystycznego. To prestiżowe wydarzenie, gromadzi uznanych ekspertów krajowych i zagranicznych.

2025-05-09 | Redakcja | 2 minuty

III Międzynarodowy Kongres Antyterrorystyczny już w maju

W dniach 21-22 maja 2025 na Uniwersytecie WSB Merito we Wrocławiu odbędzie się trzecia edycja Międzynarodowego Kongresu Antyterrorystycznego. Rejestracja uczestników i prelegentów jest już otwarta!

2025-04-18 | Redakcja | 4 minuty

Nowe zawody taktyczne na mapie Polski, czyli relacja z Defcon One 2024

Kurz po zawodach Defcon One zdecydowanie już opadł, siniaki poznikały, a emocje nadal nas trzymają. Te intensywne dwa dni przyniosły niezapomniane wspomnienia oraz wyzwania,…

2024-11-20 | Klaudia Lazar | 8 minut

MCS Bochnia zaprasza na zawody „Solny Garnizon”

Zapraszamy wszystkich chętnych na zawody strzeleckie, organizowane 13 października przez Solny Garnizon, na strzelnicy Małopolskiego Centrum Strzelectwa w Bochni.

2024-09-24 | Redakcja | 2 minuty

Saiga SR1- sedno sprawy

W pierwszym tekście o SR1 pisałem krótko na temat swoich wrażeń z pierwszego strzelania z tej niecodziennej broni. W tym wypadku – mimo że bardzo nie lubię tego określenia – napiszę: z karabinka sportowego. Ta broń bowiem, podobnie jak Wostok czy Margolin, jest stworzona przede wszystkim do rywalizacji sportowej.  Wiem wiem, nie to pokolenie, nie te technologie ale idea tożsama.

Broń prawdziwie sportowa

SR1 jest ciężki. 4,2 kg z pustym magazynkiem to jak na karabinek do kalibru .223 Rem waga ciężka. Współczesne karabinki do tej amunicji, a przeznaczone do celów użytkowych – taktycznych, bojowych etc. ważą w okolicach 3 kg. Istnieją oczywiście wyjątki.

W przypadku Sajgi pokaźna masa nie jest wadą. Strzelec sportowy, w odróżnieniu od żołnierza, czy uzbrojonego cywila, nie jest uwiązany do broni na stałe. Bierze ją w ręce tylko na krótki czas przebiegu na torze – z reguły na nie więcej niż minutę. Nie mówimy tu oczywiście o konkurencjach typowo olimpijskich. To kompletnie inna dziedzina i obowiązują tu zupełnie inne kryteria doboru broni. Uściślając więc: strzelec sportowy, strzelający konkurencje dynamiczne – takie, które najbliższe są praktycznemu korzystaniu z broni palnej, nie traktuje dużej wagi broni jako wady.

Z punktu widzenia ergonomii SR1 to najlepsze co Rosjanie byli w stanie osiągnąć bazując na komorze zamkowej AK. Projekt oparto na starym, sprawdzonym i niezawodnym systemie, który rosyjscy inżynierowie znają jak własną kieszeń, dodając doń co tylko można z konkurencyjnego AR-15. Na koniec wzbogacono o całkowicie nowe, autorskie koncepcje. Co osobliwe – mieszanka znanych, konkurencyjnych i całkowicie nowych rozwiązań dała zaskakująco dobre rezultaty. Tak powstał karabinek całkowicie oburęczny – umożliwiający strzelcowi równie wygodnie strzelać z ręki silnej jak i słabej, co pomaga na torze. SR1 pod względem ergonomii jest więcej niż poprawny a do tego niezawodny, jak na warunki zawodów sportowych. W odróżnieniu od tradycyjnej rosyjskiej broni, umożliwia stosowanie dostępnych na rynku akcesoriów: magazynków, celowników optycznych i optoelektronicznych.

Sajga SR1 w całej krasie: hybryda, prawdziwy dowód na to, że front zimnej wojny, takiej, jaką znamy z drugiej połowy XX wieku, rozmył się lub przesunął

SR1 to współczesna progenitura AK – światowa, ale jednocześnie do szpiku kości rosyjska

Tylko sportowa

Może to zbyt kategoryczne stwierdzenie, ale SR1 nadaje się wyłącznie na strzelnicę sportową. Na tor, na zawody, do rywalizacji, ale do zabawy już nie bardzo. Dlaczego? Bo jest tak innowacyjny i tak niecodzienny. System zbalansowanego odrzutu z zestawem kół zębatych i prowadnic świetnie sobie radzi z powierzonym zadaniem, ale wydaje się absolutnie nieserwisowalny w warunkach polowych – o bojowych nie wspominając. Klasyczne AK, czy nawet bardziej wysublimowane AR-15, mogę rozłożyć na zdjętej z grzbietu koszuli, wyczyścić, przesmarować i poskładać z powrotem. Mam też przeświadczenie graniczące z pewnością, że mimo moich dyskusyjnych zdolności technicznych i starczej niezgrabności, po tej operacji broń będzie znów sprawna.  Tego samego nie mogę powiedzieć o SR1. Może przesadzam. Może miałem tę broń w rękach zbyt krótko, ale uważam, że ilość drobnych detali, miejsc które mogę zatrzeć piachem i elementów które po prostu da się źle poskładać, pozwoli Murphy’emu zrywać boki ze śmiechu, gdy ten niemal zegarowy mechanizm odmówi posłuszeństwa w wyniku niekompetentnego serwisowania. Z kolei tak przydatna sportowcowi duża masa, będzie irytująca nawet przy rekreacyjnym strzelaniu do puszek po napojach bezalkoholowych.

Nie tylko wnętrze.

SR1 to hybryda najpopularniejszych karabinków dostępnych na rynku. Przyglądając się tej broni od stopki kolby po urządzenie wylotowe widzimy elementy bliźniaczo podobne do tych, stosowanych we wschodnich i zachodnich konstrukcjach strzeleckich. Kolba wraz z rurą-prowadnicą (buffer tube) pochodzi z amerykańskiego AR-15. Można więc próbować wymieniać ją na jeden z tysięcy dostępnych zamienników. Tylko fantazja posiadacza i zasobność jego portfela są tutaj ograniczeniem. Chwyt pistoletowy, to rodzima rosyjska konstrukcja, ale mocno wzorowana na produktach izraelskich (Zahal). Wraz z gniazdem magazynka i osłoną spustu tworzy coś na kształt lower receivera znanego z AR-15, ale nie spełnia wszystkich jego funkcji. Mechanizm spustowy – pochodzący z rosyjskich karabinków znajduje się bowiem nie w nim, ale w tradycyjnej kałaszowej komorze zamkowej. Tu z kolei zrezygnowano z tradycyjnej,, długiej dźwigni bezpiecznika. Zastąpiono ją kompletnie nienadającym się do użytku, bezpiecznikiem przetykowym. Położenie tego manipulatora wskazywałoby, że strzelec powinien obsługiwać go palcem wskazującym ręki silnej. Problem w tym, że stawia olbrzymi opór i nawet kowalowi braknie pary by Saigę odbezpieczyć zgodnie ze sztuką. Może jest w stanie tego dokonać jakiś owoc radzieckiej krzyżówki genetycznej człowieka z gorylem. Może. Co innego rączka napinania – ta nie dość, że jest ogromna, to jeszcze zdublowana po obu stronach komory zamkowej. Rozmiar i kształt sugerują słusznie, że obchodzić się z nią należy bez zbędnej delikatności. Obustronne są również pozostałe manipulatory – zrzut zamka i zatrzask magazynka.

Standardowa prowadnica kolby i jej stopka pochodzą z systemu AR-15. To pozwala dowolnie dopasowywać broń do własnych upodobań

Zdublowane są niemal wszystkie manipulatory. Przed spustem przycisk zwalniania magazynka a pod nim zrzut zamka. Powyżej osłony spustu przycisk będący zasadniczo atrapą bezpiecznika

\\

Dwie dźwignie służą do rozkładania broni. Świetny pomysł

Do zasilania broni zastosowano magazynek wzoru amerykańskiego. Wieść gminna niesie, że do SR pasuje większość magazynków kompatybilnych z AR-15. Dlaczego taki magazynek, skoro występują odmiany rosyjskiej broni do amunicji 5,56x45mm? Ano dlatego, że gniazdo magazynków zza wielkiej wody umożliwia szybsze doładowanie broni – w przeciwieństwie do wschodnich konstrukcji tu wystarczy prostym ruchem wbić świeży magazynek. Warto pamiętać, by w tym przypadku robić to mocno. Solidnie.

Nad komorą zamkową, na pokrywie zamontowano szynę montażową w standardzie Picatinny. Bez obaw. Od dawna wiadomo, że przyrządy celownicze montowane na takiej podstawie trzymają zero bez problemów. Szyna jest położona dość wysoko, i dlatego też kolbę przesunięto nieco w górę. Taki układ umożliwia naturalny skład do broni. Co nie mniej ważne, oś kolby przebiega w osi (lub bardzo blisko) lufy. Niby kosmetyczna zmiana a znacznie poprawia komfort względem tradycyjnego AK.

Bardzo długie łoże – sięgające niemal samego urządzenia wylotowego – wykonano z tworzywa sztucznego i wyposażono w trzy serie otworów systemu M-lok, na bokach i od spodu. Znalazło się też miejsce z przodu na krótką szynę Picatinny do montażu awaryjnych przyrządów celowniczych. Długie łoże to ponownie ukłon w stronę sportowców, strzelających w modny obecnie sposób – ze słabą ręką niemal przeprostowaną w łokciu.

Długie łoże SR1 również przypadnie do gustu sportowcom: otwory M-lok i szyna Picatinny na dodatkowe/awaryjne przyrządy celownicze

Karabinek wieńczy dość spore urządzenie wylotowe – trzykomorowy kompensator, w którym nawiercono zarówno boczne jak i górne otwory.

Pokaźne urządzenie wylotowe Sajgi SR1. Ten kompensator poważnie przyczynia się do kompensacji odrzutu

System zbalansowanego odrzutu...

Fizyka ma tę paskudną przypadłość – nie da się jej oszukać. Akcja i reakcja, zasada zachowania pędu i kilka innych praw obowiązujących w otaczającym nas świecie dotyczy strzelania. Co gorsza, nie sposób ich wyłączyć, jak za dotknięciem magicznej różdżki. Da się jednak te efekty maskować. Do tego właśnie służy zastosowany w Saidze system zbalansowanego odrzutu. Zasada jest bajecznie prosta.

Legenda głosi, że pewien strzelec wyborowy zapytany, co czuje strzelając do kogoś, odpowiedział: „Odrzut!”. I miał chłop bez serca rację. W karabinku samopowtarzalnym (lub samoczynnym samopowtarzalnym) odrzut przekazywany jest strzelcowi za pośrednictwem poruszającego się w jego stronę zespołu ruchomego zamka. Tu tkwi źródło pomysłu na redukcję odczuwalnego przez strzelca pędu. Karabinek taki jak AK czy AR-15 działa, w wielkim uproszczeniu, w następujący sposób: pociągnięcie za spust powoduje zwolnienie blokady jakiegoś rodzaju bijnika, który uderza w iglicę, ta zbija spłonkę która inicjuje gwałtowne spalanie ładunku miotającego (prochu) w łusce naboju. Ta reakcja powoduje powstanie mieszaniny gazów. Jako, że dzieje się to w niewielkiej zamkniętej przestrzeni łuski – rośnie w niej ciśnienie. Gdy osiągnie odpowiedni poziom wprawia w ruch pocisk będący korkiem łuski – podobnie jak ma to miejsce w cylindrze silnika spalinowego.

Pocisk opuszcza łuskę, porusza się w lufie, a gazy prochowe powoli wypełniają przestrzeń za nim – mimo rosnącej przestrzeni ciśnienie nie spada do pewnego momentu, gdyż proch ciągle się spala. W pewnej odległości od komory nabojowej (ciasno wypełnionej w tej chwili łuską) w lufie nawiercono otwór, przez który część gazów prochowych wydostaje się do kolanka gazowego i wprawia w ruch – np. za pośrednictwem tłoka – zamek, który z kolei zaczyna poruszać się w kierunku przeciwnym do pocisku. Kierunek poruszania się tłoka i zamka wymuszony jest konstrukcją broni. Poruszający się zamek odryglowuje komorę nabojową, wyszarpuje z niej pustą już łuskę i jednocześnie ściska sprężynę, która za chwilę spowoduje jego ruch w przeciwnym kierunku i ponowne zamknięcie całego cyklu. Jednak nie cała energia cofającego się zamka jest potrzebna do ściśnięcia sprężyny powrotnej. Nadmiar przekazany zostaje na nieruchome elementy broni – w tym na stopkę kolby, która oparta jest o ramię strzelca. W tym momencie odczuwa on odrzut.

Konstruktorzy broni w różny sposób próbują zapanować nad odrzutem i zmniejszyć odczuwane przez strzelca kopnięcie. Można stosować materiały tłumiące – np. gumową stopkę kolby albo elastyczny zderzak, w który uderza rozpędzony zamek po ściśnięciu sprężyny powrotnej. Często stosuje się kompensatory odrzutu, które podczas strzału generują dodatkowe siły działające wzdłuż tego samego kierunku co odrzut, ale o przeciwnym zwrocie.

W konstrukcji Saigi SR1 zastosowano inne rozwiązanie. Tu gazy prochowe nie przemieszczają się w tył by wprawić w ruch tłok. Zamiast prostego kolanka zastosowano dwukierunkowe w kształcie litery T. W wyniku tego gazy przedostające się przez boczny otwór w lufie zostają rozdzielone i skierowane jednocześnie w przód i tył. Tu napotykają dwa tłoki umieszczone (po jednym) na każdym końcu daszka litery T. Dzięki temu po strzale, dawka gazów prochowych jednocześnie wprawia je w ruch. Jeden porusza się zgodnie z kierunkiem ruchu pocisku, a drugi klasycznie – przeciwnie do ruchu pocisku.

Widoczne na zdjęciach listwy prowadzące oraz przekładnia zębata łącząca dwa tłoki gazowe to serce rosyjskiej konstrukcji. Ta skomplikowana aparatura odpowiada za niwelowanie odrzutu i to ona właśnie, jak twierdzą inżynierowie, daje broni tak świetną dynamikę podczas strzelania

Oba tłoki połączono listwą sterującą i dwoma osadzonymi na niej kołami zębatymi. To tzw. rozrząd, którego zadaniem jest synchronizować ich ruch. Całość układu uzupełnia względnie klasyczna sprężyna powrotna umożliwiająca przemieszczenie całego układu do pozycji sprzed zwolnienia bijnika.

Co udało się osiągnąć tworząc mechanizm, kompletnie ignorujący podstawową w inżynierii zasadę K.I.S.S.? Zamiast jednej masy poruszającej się w stronę strzelca, mamy tu dwie, poruszające się w przeciwnych kierunkach. To w teorii powinno spowodować wzajemne zniesienie się sił działających na ramię strzelającego. Efekt: znacząca redukcja odrzutu, a przez to znaczenie łatwiejsze strzelanie. Mniejszy odrzut to szybsze oddawanie kolejnych strzałów do tego samego celu i przenoszenie broni z celu na cel. To w strzelectwie dynamicznym, szczególnie wśród najlepszych strzelców, oznacza oszczędność ułamków sekund, które mogą decydować o zwycięstwie lub przegranej. Dlatego każdy sposób na skrócenie czasu przebiegu bez zmniejszenia celności jest na wagę (dosłownie) złota. Jak skuteczna jest redukcja sił działających na strzelca w SR1? Trudno oceniać ją w mierzalnych, powtarzalnych wartościach matematycznych. Potrzebna by była dość złozona aparatura. Grunt, że z Saigi SR1 można strzelać praktycznie jedną ręką. Druga potrzebna jest wyłącznie jako oparcie dla łoża – żeby broń nie opadała pod własnym ciężarem. Równie dobrze można by oprzeć ją na dowolnej podstawie.

...i pytanie o jego skuteczność.

Saiga SR1 cechuje się kilkoma ważnymi właściwościami. Po pierwsze jest ciężka.

Po drugie przeznaczona jest do naboju o zasadniczo słabym odrzucie. Po trzecie wyposażono ją w system zbalansowanego odrzutu. Po czwarte na lufie zamontowano pokaźny, trzykomorowy kompensator. Jego zadaniem jest odprowadzać gazy prochowe w dwóch płaszczyznach: poziomej otworami skierowanymi pod kątem do tyłu oraz pionowej – otwory skierowane pionowo ku górze. Działa jak silnik odrzutowy ciągnący karabin w ślad za pociskiem i dławiący skierowany ku górze podrzut. Ciężki karabin strzelający amunicją .223 Remington i wyposażony w kompensator odrzutu, bez dodatkowych udziwnień dość delikatnie obchodzi się ze strzelcem. Szkoda że z SR1 którego dostałem do rąk nie miałem możliwości zdemontować kompensatora. Pozwoliło by to porównać zubożony rosyjski karabinek z AR-15 wyposażonym w ciężką lufę i skuteczny kompensator. To dało by podstawy do oceny skuteczności systemu zbalansowanego odrzutu. Śmiem podejrzewać, że dobrze przygotowany do sportu wyczynowego AR-15 nie ustępowałby rosyjskiej konstrukcji. Prawdopodobnie udało by się też zaoszczędzić nieco złotówek. Pytanie więc czy warto? Dla niektórych, podążających za nowinkami technicznymi, na pewno tak. SR1 to osobliwa, ciekawa i dobrze strzelająca konstrukcja. Sceptycy będą modyfikować swoje AR-15. O tym, którzy mają rację przekonamy się na zawodach.

 

Dziękujemy firmie BUOS, dystrybutorowi na rynku polskim, za użyczenie broni do testów.

Produkty koncernu Izmash dostępne są w Polsce za pośrednictwem dystrybutora, firmy BUOS.
Produkty z całej oferty dystrybucyjnej można obejrzeć i wybrać na platformie dystrybucyjnej B2B, a także odebrać w całej sieci sklepów partnerskich na terenie Polski, których lista dostępna jest tutaj.

 

X