Rosjanie odbierają ADS

19 grudnia agencja informacyjna TASS podała, powołując się na komunikat prasowy holdingu Wysokotocznyje kompleksy wchodzące w skład korporacji Rostiech, że rosyjskie siły zbrojne otrzymały pierwszą partię 5,45-mm karabinków specjalnych (podwodnych) ADS (Awtomat Dwuchsrednyj Specjalnyj). Broń przeznaczona jest dla płetwonurków bojowych i można z niej prowadzić ogień pod i nad powierzchnią wody.

Wysokotocznyje kompleksy poinformowały, że broń została całkowicie wdrożona do produkcji seryjnej. W komunikacie prasowym podano też, że w drugim tygodniu grudnia do użytkowników trafiła pierwsza dostawa karabinków ADS, wytworzonych na zamówienie rządowe. Broń trafiła do prób kilka lat temu, w oparciu o ich wyniki wprowadzono do niej kolejne modyfikacje, aby lepiej spełniała wymagania wojsk specjalnych.

W styczniu 2017 informowano, że do końca roku planowano zakończyć badania kwalifikacyjne i tworzenie niezbędnej dokumentacji produkcyjnej. Wówczas miały się też rozpocząć przygotowania do seryjnego wytwarzania podwodnej broni. Zakładano, że jej produkcja rozpocznie się na początku 2018 roku.

Wówczas też przedstawiciel producenta informował, że KBP podpisało już umowy na dostawy zmodernizowanych karabinków ADS z Ministerstwem Obrony Federacji Rosyjskiej, Federalną Służbą Bezpieczeństwa, Ministerstwem Spraw Wewnętrznych i Federalną Służbą Wojsk Gwardii Narodowej (Rosgwardia, w jej skład wchodzą jednostki specjalne OSN i SOBR oraz ośrodek szkolenia płetwonurków bojowych w Siewierobajkalsku).

Karabinek ADS
W 2007 w Centralnym Biurze Badawczo-Projektowym Broni Sportowej i Myśliwskiej (CKIB SOO), podległym tulskiemu biuru konstrukcyjnemu KBP (Konstruktorskoje Biuro Priborostrojenia; SzAK-12 w służbie, 2018-12-16) rozpoczęły się prace nad strzelającym nad i pod powierzchnią wody 5,45-mm karabinkiem specjalnym (podwodnym).

Konstruowanie broni nazwanej ADS (Awtomat Dwuchsrednyj Specjalnyj), bazującym na wcześniejszym modelu A-91, zakończono w 2012. Po raz pierwszy konstrukcję ujawniono w rok później na targach MWMS-2013. ADS zaprojektowany został w układzie bezkolbowym z magazynkiem i mechanizmem spustowo-uderzeniowym ulokowanym za chwytem pistoletowym. Skraca to długość całkowitą broni, konstrukcja jest lepiej położony środek ciężkości. Nie trzeba też wprowadzać w niej składanej na bok kolby. Rosjanie zintegrowali też z karabinkiem 40-mm granatnik podwieszany.

ADS może być zasilany standardową amunicją 5,45 mm x 39 7N6, 7N10 i 7N22, ale dostosowano go także do prowadzenia ognia z użyciem specjalnych podwodnych nabojów z długim pociskiem strzałkowym PSP i PSP-UD.

W obu przypadkach amunicja ma tę samą długość całkowitą. Dzięki temu ADS zasilany jest niezależnie od wykorzystywanych nabojów z tego samego magazynka, wymiennego z karabinkiem AK-74.
Po wynurzeniu i wymianie magazynka można niemal natychmiast dostosować broń z podwodnego do standardowego naboju kalibru 5,45 mm. Dzięki temu ADS ma znacznie większy zasięg na powierzchni i płetwonurkowie nie muszą zabierać ze sobą drugiej konstrukcji strzeleckiej.

Formalnie ADS przyjęto do uzbrojenia jednostek płetwonurków bojowych podległych rosyjskiemu dowództwu operacji specjalnych KSSO (Komandowanije Sił Specialnych Operacij) we wrześniu 2016.  Nastąpiło to po długotrwałych próbach, w trakcie których wykazano mankamenty konstrukcji.

Rosyjscy płetwonurkowie uznali jednak, że broń ma znacznie lepsze charakterystyki niż dotychczas używany 5,66-mm karabinek specjalny (podwodny) APS. Uznali, że po wprowadzeniu modyfikacji ADS może zostać wprowadzony do uzbrojenia.

Karabinek APS w układzie klasycznym, który ADS ma zastąpić, wprowadzono do uzbrojenia w 1975. Broń zasilana jest amunicją 5,66 x 39 MPS/MPST o zasięgu 30 m pod wodą. Można jej używać także na powierzchni, ale zasięg jest zmniejszony do 100 metrów, konstrukcja charakteryzuje się wówczas także gorszą celnością. Zazwyczaj płetwonurkowie obok APS musieli zabierać ze sobą drugą konstrukcję: karabinek AKM lub AK-74 do amunicji 7,62 mm x 39 lub 5,45 mm x 39, umożliwiającą im podjęcie walki po wyjściu na ląd.

Amunicja podwodna
Rosyjscy płetwonurkowie bojowi na początku XXI wieku prosili o nową broń dostosowaną do strzelania nie tylko pod wodą, ale też na powierzchni. Z karabinka APS można było strzelać po wynurzeniu, ale żywotność lufy drastycznie spadała do 180-200 strzałów w porównaniu do 2000 strzałów pod wodą. Stąd podwodni komandosi musieli być wyposażeni w dwie konstrukcje strzeleckie: APS do strzelania pod wodą i AKM lub AK-74 do walki na powierzchni.

Problem rozwiązano opracowując w 2005 nową amunicję przeznaczoną do strzelania pod wodą, ale zachowującą długość całkowitą naboju 5,45 mm x 39. Jej stworzenie było możliwe dzięki studiom nad zjawiskami kawitacji i superawitacji, rozpoczętymi kilka lat wcześniej. Badania wykazały, że przy odpowiednim ukształtowaniu pocisku nie musi on być tak długi jak dotychczas.

Nabój 5,45 mm x 39 PSP z 15-g pociskiem z utwardzonej stali pancernej o długości 53 mm ma specjalnie dobrany kształt, a jego większa część schowana jest w łusce, o której dno się opiera. Dzięki temu ma zasięg 25 m na głębokości 5 metrów i do 18 m na głębokości 20 metrów.

Zachowując identyczną długość nabojów zwykłych i podwodnych, konstruktorzy z KBP pokusili się o stworzenie broni dostosowanej do strzelania klasyczną amunicją 5,45 mm x 39 na powierzchni, a po zmianie magazynka i przestawieniu regulatora gazowego, nabojami PSP pod wodą.