W piątek, 27 grudnia 2024, w Gdyni odbyło się uroczyste podpisanie kontraktu na budowę dla Marynarki Wojennej nowego okrętu ratowniczego pod kryptonimem Ratownik. Umowę podpisali, szef Agencji Uzbrojenia generał brygady Artur Kuptel oraz członek zarządu Polskiej Grupy Zbrojeniowej S.A. Jan Grabowski. W uroczystości uczestniczyli także wicepremier-minister obrony narodowej Władysław Kosiniak-Kamysz, wiceminister obrony narodowej Paweł Bejda oraz szef Biura Bezpieczeństwa Narodowego Jacek Siewiera. Jest to już trzecie podejście do budowy okrętu ratowniczego i miejmy nadzieję, że zgodnie ze znanym przysłowiem do trzech razy sztuka, tym razem nic już nie stanie na przeszkodzie jego realizacji.
Dzisiaj w Gdyni odbyło się uroczyste podpisanie kontraktu na budowę dla Marynarki Wojennej nowego okrętu ratowniczego, w czym uczestniczyli także wicepremier-minister obrony narodowej Władysław Kosiniak-Kamysz, wiceminister obrony narodowej Paweł Bejda oraz szef Biura Bezpieczeństwa Narodowego Jacek Siewiera / Zdjęcia: Przemysław Gurgurewicz, MILMAG
Jak poinformował wicepremier Kosiniak-Kamysz, wartość umowy przekracza 1 miliard zł (dokładna wartość nie została do wiadomości publicznej podana). Zgodnie z zapisami kontraktu w ciągu 12 miesięcy od podpisania umowy ma odbyć się palenie pierwszych blach, zaś dwa miesiące później położenie stępki nowego okrętu. Wodowanie okrętu ma mieć miejsce w 2027 roku, zaś przekazanie gotowej jednostki ma nastąpić w roku 2029.
Okręt będzie oparty na istniejącym już projekcie o numerze 570-II opracowanym podczas wcześniejszego podejścia do programu budowy okrętu ratowniczego przez MMC Ship Design & Marine Consulting Sp. z o.o. z Gdyni (wewnętrznie oznaczonym jako projekt 887R).
Umowę podpisali szef Agencji Uzbrojenia generał brygady Artur Kuptel oraz członek zarządu Polskiej Grupy Zbrojeniowej S.A. Jan Grabowski
W związku z tym zachowane zostaną zasadnicze parametry jednostki, która ma mieć wyporność około 6500 ton, długość blisko 100 metrów (w pierwotnym projekcie 95,85 m), szerokość 18,8 m. Okręt ma dysponować zasięgiem ok. 6000 mil morskich, zaś jego załoga będzie liczyła 100 osób. Dodatkowo przewidziano miejsca dla kolejnych 9 ludzi, łącznie więc na okręcie znajdzie się 109 miejsc. W pierwszym etapie prac nastąpi zaktualizowanie projektu, jednak nie planuje się w nim dokonywania zasadniczych zmian.
Co ciekawe wicepremier powtórzył przy tej okazji to samo co powiedział podczas Święta Marynarki Wojennej, czyli że okręt będzie nosił nazwę ORP Ratownik, cyt.: Okręt Ratownik – ORP Ratownik, program i o tym samym imieniu i o tej samej nazwie, będzie służył Marynarce Wojennej, będzie służył bezpieczeństwu naszych marynarzy, wszystkich którzy operują na Bałtyku, ale będzie też służył oczywiście jeżeli taka potrzeba zajdzie cywilnym jednostkom.
To już drugie podpisanie umowy na budowę nowego okrętu ratowniczego. Pierwszą podpisano 27 grudnia 2017 roku, jednak już 24 kwietnia 2020 roku Ministerstwo Obrony Narodowej ją zerwało ze względu na wyższą niż zakładano cenę
Czy taką nazwę rzeczywiście otrzyma okaże się ostatecznie dopiero podczas chrztu i wodowania w 2027 roku. W ostatnich latach taka dziwna praktyka nazywania okrętów od kryptonimu prowadzonego programu budowy ma już precedens w postaci niszczyciela min ORP Kormoran. W odróżnieniu jednak od tego przypadku, kiedy nazwa mieściła się w tradycji nazewniczej nadawanych okrętom przeciwminowym, w przypadku okrętów ratowniczych nasze okręty obecnie noszą nazwy: Piast, Lech, Zbyszko i Maćko. Nie sposób nie zauważyć, że Ratownik ma się nijak do tej tej tradycji.
Podpisana dzisiaj umowa to trzecie podejście do budowy okrętu tej klasy. Program budowy nowych okrętów ratowniczych, mających zastąpić eksploatowane od wielu lat (oba w służbie od 1974 roku) okręty ratownicze projektu 570M: ORP Piast i ORP Lech, zapoczątkowano w 2015 roku.
To już trzecie podejście do budowy okrętu ratowniczego i miejmy nadzieję, że tym razem nic już nie stanie na przeszkodzie jego realizacji
Rozpoczęto wówczas fazę analityczno-koncepcyjną, która trwała do 20 lipca 2017 roku. Następnie 7 września rozpoczęto postępowanie przetargowe, które zakończyło się 27 grudnia podpisaniem umowy na budowę jednego okrętu (z opcją na drugi) z konsorcjum w składzie Polska Grupa Zbrojeniowa S.A., Stocznia Remontowa Nauta S.A., PGZ Stocznia Wojenna Sp. z o.o. oraz Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Centrum Techniki Morskiej S.A. Cenę jednostki ustalono na 755 milionów zł, zaś termin dostawy na koniec listopada 2022 roku. Jednak już 24 kwietnia 2020 roku Ministerstwo Obrony Narodowej zerwało umowę ze względu na fakt, jak to podał ówczesny Inspektorat Uzbrojenia, iż: nie było możliwości zaakceptowania ze względów formalno-prawnych propozycji aneksu w zakresie zmiany terminu oraz wartości umowy, złożonej przez Wykonawcę.
Miesiąc później nastąpiło drugie podejście do realizacji programu. Ministerstwo Obrony Narodowej 22 maja 2020 roku zatwierdziło dokumenty dotyczące zakupu okrętu ratowniczego i pod koniec lipca 2020 roku rozpoczęto w tej sprawie negocjacje z Polską Grupą Zbrojeniową. Po przeszło 1,5 roku trwania postępowania – w dniu 21 lutego 2022 roku Agencja Uzbrojenia powiadomiła prezesa zarządu Polskiej Grupy Zbrojeniowej S.A. o jego anulowaniu (Ratownik po raz drugi).
Po blisko dwóch latach od tego wydarzenia Ratownik wraca po raz trzeci wraz z podpisaniem nowej umowy na jego budowę. Wydaje się, że tym razem zostanie ona pomyślnie doprowadzona do końca. Przy tej okazji wicepremier Kosiniak-Kamysz powiedział również, że program jest ściśle powiązany z zakupem nowych okrętów podwodnych, deklarując: Program Orka, do którego przygotowania trwają od wielu lat, wiem że wielu wam to obiecało, ale my to zrealizujemy. My będziemy tymi, którzy te słowa przełożą w czyn. Jeszcze raz chciałem to potwierdzić. […] Dzisiaj Marynarka Wojenna staje na pierwszym miejscu, staje się oczkiem w głowie naszych działań również na przyszły rok, gdzie chcemy dokonać epokowego zamówienia, kontraktu na okręty podwodne (Orka: Jedenastu chętnych w konsultacjach rynkowych).
Dziś zawarliśmy umowę na dostawę okrętu ratowniczego RATOWNIK. Wartość umowy wynosi 1 mld, a dostawa planowana jest do 2029 r.https://t.co/fZrwK5SeDl pic.twitter.com/wuUkqDVSWD
— Agencja Uzbrojenia (@AgencjaUzbr) December 27, 2024
Umowa o wartości ponad mld zł na pozyskanie okrętu ratowniczego podpisana! To bardzo dobra wiadomość dla Marynarki Wojennej RP. Zwiększą się jej zdolności do działań na Bałtyku. To też ważna umowa dla naszej gospodarki, bo budowa okrętu będzie realizowana w krajowych firmach i… pic.twitter.com/LRYFb3poLQ
— Władysław Kosiniak-Kamysz (@KosiniakKamysz) December 27, 2024
Miliard złotych dla polskiej stoczni! Na mocy zawartego dziś kontraktu @PGZ_pl Stocznia Wojenna zbuduje okręt ratowniczy #RATOWNIK dla @MarWojRP .@MON_GOV_PL @AgencjaUzbr @Polska_Zbrojna @Defence24pl @WarNewsPL1 pic.twitter.com/rghMNPXfjU
— Paweł Bejda (@pawelbejda) December 27, 2024
Umowa w ramach programu #Ratownik podpisana! 🚢
W skład konsorcjum wchodzą PGZ S.A., PGZ Stocznia Wojenna i OBR CTM. W 2027 roku zwodujemy pierwszy okręt, który wzmocni zdolności operacyjne Marynarki Wojennej RP. Więcej szczegółów: https://t.co/imUwEzcPOB pic.twitter.com/RQb0kcQd73— Polska Grupa Zbrojeniowa🇵🇱 (@PGZ_pl) December 27, 2024