Polska podpisała porozumienie Artemis

26 października br. podczas 72. Międzynarodowego Kongresu Astronautycznego (International Astronautical Congress, IAC) w Dubaju w Zjednoczonych Emiratach Arabskich, prezes Polskiej Agencji Kosmicznej POLSA Grzegorz Wrochna w obecności zastępcy administratora amerykańskiej agencji kosmicznej NASA Pameli A. Melroy podpisał porozumienie Artemis (Artemis Accords). Umożliwi to Polsce możliwość udziału w wielostronnych programach NASA, dotyczących eksploracji Księżyca, Marsa, komet oraz asteroid do celów pokojowych.

Polska Agencja Kosmiczna POLSA dołączyła do międzynarodowego porozumienia Artemis, związanego z eksploracją Księżyca, Marsa, komet oraz asteroid do celów pokojowych / Zdjęcie: POLSA

Artemis Accords to międzynarodowe porozumienie z 13 października 2020, określające ramy współpracy w cywilnej eksploracji i pokojowym wykorzystaniu Księżyca, Marsa i innych ciał niebieskich. Jest to kolejny ważny krok w budowaniu współpracy Polski ze Stanami Zjednoczonymi. Porozumienie otwiera polskim instytucjom i przedsiębiorstwom możliwość uczestniczenia w prowadzonym przez NASA od 2017 programie Artemis, dotyczącym powrotu ludzi na Księżyc i rozszerzenia eksploracji kosmosu (SpaceX zbuduje lądownik księżycowy NASA).

Polska dołączyła do m.in. Australii, Brazylii, Kanady, Włoch, Japonii, Korei Południowej, Luksemburga, Nowej Zelandii, Ukrainy, ZEA i Wielkiej Brytanii, które podpisały już Artemis Accords. Zapisy porozumienia odwołują się do Traktatu ONZ o przestrzeni kosmicznej z 1967 i głównych konwencji ONZ, które stanowią podstawę międzynarodowego prawa kosmicznego.

Prezes POLSA zaznaczył, że polskie spółki i instytucje z sukcesami od lat współpracują nie tylko z NASA, ale także m.in. z Europejską Agencją Kosmiczną ESA (European Space Agency), niemiecką agencją kosmiczną DLR (Deutsches Zentrum für Luft- und Raumfahrt), japońską agencją eksploracji aerokosmicznej JAXA i chińską agencją kosmiczną CNSA:

Tylko w ciągu ostatnich 40 lat ponad 80 instrumentów zaprojektowanych i skonstruowanych przez polskich naukowców i inżynierów było wykorzystywanych w różnych międzynarodowych misjach kosmicznych. Natomiast dekada uczestnictwa w Europejskiej Agencji Kosmicznej zaowocowała dynamicznym rozwojem polskiego sektora kosmicznego, w którym działa już ponad 350 polskich przedsiębiorstw. Przystąpienie Polski do Artemis Accords to kolejny ważny krok w rozwijaniu potencjału polskiego sektora kosmicznego na arenie międzynarodowej – podkreślił podczas uroczystości podpisania prezes POLSA Grzegorz Wrochna.

Kolejnym krokiem w budowaniu polsko-amerykańskich relacji, będzie Umowa Ramowa o Współpracy Kosmicznej między Rzeczpospolitą Polską a USA, nad którą obecnie trwają prace.

Administrator NASA Bill Nelson, powiedział:

Chcę podziękować Polsce za zaangażowanie w ustanowienie pokojowych norm działalności w przestrzeni kosmicznej. Żaden naród nie jest w stanie osiągnąć tych celów sam – podejmujemy silne międzynarodowe zaangażowanie z państwami partnerskimi, aby zapewnić długoterminową stabilność dla eksploracji przestrzeni kosmicznej. To ekscytujące widzieć ciągły impet dla porozumienia Artemis, ponieważ coraz więcej państw pracuje nad zapewnieniem bezpiecznej przyszłości przestrzeni kosmicznej dla całej ludzkości.

Zastępca administratora NASA Pamela A. Melroy, dodała:

To zaszczyt być w Dubaju na Międzynarodowym Kongresie Astronautycznym z prezesem POLSA Wrochną świętującym podpisanie przez Polskę porozumienia Artemis. Na IAC widzieliśmy ogromne zainteresowanie ochroną środowiska kosmicznego na przyszłość. NASA nadal angażuje się w dyskusje z naszymi partnerami i nie mogę się doczekać, aby wiele innych państw na całym świecie przyłączyło się do nas w tym znaczącym zobowiązaniu.

5 maja agencja prasowa Reuters ujawniła, że administracja ówczesnego prezydenta Donalda Trumpa opracowała nowe porozumienie międzynarodowe dotyczące eksploracji Księżyca. Dziesięć dni później ówczesny administrator NASA Jim Bridenstine ogłosił zawarcie pierwszych umów dwustronnych w tej sprawie.