W sobotę, 9 marca, amerykańska spółka Stratolaunch Systems Corporation poinformowała o przeprowadzeniu pierwszego lotu napędowego hipersonicznego pojazdu testowego wielokrotnego użytku Talon-A (TA-1), który został wystrzelony z największego samolotu transportowego na świecie, Stratolaunch Model 351 (Roc). Jest to pierwszy prywatny pojazd hipersoniczny opracowany i oblatany w USA.
Zdjęcia: Stratolaunch Systems Corporation
Dwukadłubowy samolot Stratolaunch Model 351 (Roc) wystartował z portu lotniczego i kosmicznego Mojave w Kalifornii, przenosząc pod swoim centropłatem Talon-A (TA-1). Podstawowe cele próby w locie obejmowały bezpieczne wyniesienie pojazdu TA-1 w powietrze, zapłon silnika, przyspieszenie, trwałe wznoszenie się na wymaganą wysokość i kontrolowane lądowanie na wodzie.
Dzisiejszy dzień był wspaniałym dniem dla zespołu Stratolaunch. Jestem niezwykle dumny z ich wytrwałości w dotarciu do tego punktu. Pomyślny wynik testu jest bezpośrednim wynikiem sprawności technicznej i profesjonalizmu zespołu – powiedział dr Zachary Krevor prezes i dyrektor generalny Stratolaunch Systems Corporation.
Chociaż nie mogę podać konkretnej wysokości i prędkości osiągniętej przez TA-1 dzięki zastrzeżonym umowom z naszymi klientami, z przyjemnością informujemy, że oprócz spełnienia wszystkich głównych celów lotu i celów klienta, osiągnęliśmy wysokie prędkości naddźwiękowe, zbliżające się do 5Ma i zgromadziliśmy ogromną ilość danych, które mają niesamowitą wartość dla naszych klientów – powiedział dr Krevor. Naszym celem podczas tego lotu była kontynuacja naszego podejścia do redukcji ryzyka w przypadku pierwszego lotu TA-2 i niezłomne realizowanie naszego zobowiązania do zapewnienia maksymalnej wartości naszym klientom. Jesteśmy podekscytowani możliwością przeglądu danych z dzisiejszego testu i wykorzystania ich przy planowaniu kolejnych kroków w kierunku pierwszego lotu TA-2 jeszcze w tym roku.
Równolegle z testami TA-1, Stratolaunch postępuje w produkcji TA-3, kolejnego pojazdu w pełni wielokrotnego użytku w tej linii produktów Talon-A. Spółka rozpoczyna również modyfikacje swojej dodatkowej platformy nośnej Spirit of Mojave, zmodyfikowanego Boeinga 747-400.
Talon-A
Przypomnijmy, że o planach oblotu transportowego pojazdu hipersonicznego Talon-A informowano 24 kwietnia 2020. Nie osiągnięto jednak celu w postaci wstępnej gotowości operacyjnej w 2022.
Pierwszy pojazd testowy, a w zasadzie makieta TA-0 zakończyła testy separacji 13 maja 2023, wykazując bezpieczny kontrolowany lot przed wylądowaniem w wodach Oceanu Spokojnego. Drugi, TA-1 odbył swój pierwszy lot na uwięzi z zatankowanym paliwem w grudniu 2023.
Maksymalnie trzy statki powietrzne będą przenoszone pod centropłatem samolotu Model 351 (Roc), który został oblatany 13 kwietnia 2019 jako największy samolot świata pod względem rozpiętości skrzydeł. Będą następnie odpalane w powietrzu, tak jak pociski rakietowe z węzła uzbrojenia samolotu bojowego na pułapie 35 tys. stóp (10 668 m). Będzie możliwe wystrzeliwanie statków jeden po drugim, prawie jednocześnie. Opcjonalnie, będzie możliwy start z ziemi, z klasycznego lotniska. Statek będzie również lądował na ziemi, dzięki chowanemu podwoziu.
Finansowany całkowicie z prywatnych środków, bezzałogowy statek latający ma 8,5 m długości, 3,4 m rozpiętości skrzydeł i około 2772 kg (6000 funtów) masy startowej. Według producenta, Talon-A (wcześniej znany jako Hyper-A, nowa nazwa została nadana pod koniec marca 2020) ma wykonywać długotrwałe loty z prędkością hipersoniczną przekraczającą Ma6. Wstępne prace koncepcyjne nad pojazdem ujawniono pod koniec września 2018.
Talon-A ma konstrukcję jednosilnikowego wahadłowca z dużymi skrzydłami w kształcie delta i klasycznym usterzeniem ogonowym. Ma to zapewnić stabilność podczas lotu silnikowego i osiągnięcia prędkości hipersonicznej. Napęd stanowi silnik rakietowy z wlotem powietrza na paliwo ciekłe zewnętrznego dostawcy. Pozostałe systemy pokładowe zostały zaprojektowane i zbudowane przez Stratolaunch Systems Corporation.
Stratolaunch Talon-A ma pozwolić na realizację usług wielokrotnych testów w rzeczywistym środowisku prędkości hipersonicznych. Docelowo będzie przenosił różnego rodzaju ładunki do zbierania danych telemetrycznych czy kalibracji narzędzi do prognoz numerycznych. Zebrane dane będą gromadzone w bezpieczny sposób, dzięki czemu spółka będzie oferować próby z ładunkami niejawnymi i ściśle tajnymi np. na potrzeby wojska czy wywiadu.
W dalszej kolejności planuje się budowę większego pojazdu Talon-Z, który będzie zdolny do transportowania ładunków cargo z prędkością Ma10, w tym niewykluczone, że na niską orbitę okołoziemską.
https://twitter.com/Stratolaunch/status/1766612059951624449