18 grudnia amerykańska Agencja ds. Współpracy Obronnej (DSCA) opublikowała zgodę Departamentu Stanu USA na ewentualną sprzedaż Turcji procedurą Foreign Military Sales (FMS) systemu przeciwlotniczego i przeciwrakietowego MIM-104 Patriot. Szacowana, maksymalna wartość kontraktu to 3,5 mld USD (13,2 mld zł).
Jest to trzecia próba zakupu amerykańskiego systemu MIM-104 Patriot, poprzednie dwie w 2013 i 2017, odrzucono po wstępnym wyborze ofert chińskiej z FD-2000/HQ-9 i rosyjskiej S-400 Triumf. /Zdjęcie: Raytheon
Turcja złożyła wniosek o możliwość zakupu systemu w dwóch konfiguracjach, obejmujących 80 pocisków rakietowych dla MIM-104E PAC-2/GEM-T oraz 60 pocisków dla MIM-104F PAC-3MSE. Oprócz tego, wydano zgodę na eksport 4 stacji radiolokacyjnych kierowania ogniem AN/MPQ-65, 4 stacji kontroli ognia ECS (prawdopodobnie AN/MSQ-132), 10 mobilnych systemów antenowych AMG, 20 wyrzutni M903 oraz 5 jednostek zasilania EPP III. Głównymi wykonawcami będą Raytheon i Lockheed Martin (Szwecja wybrała Patrioty, 2018-08-11; Raytheon wyprodukuje Patrioty dla Rumunii, 2018-05-26).
Ponadto, ewentualny pakiet obejmie wyposażenie komunikacyjne, narzędzia i sprzęt testowy, oprogramowanie pomiarowe i testowe, sprzęt pomocniczy, ciągniki siodłowe, generatory prądotwórcze, publikacje i dokumentację techniczną, wyposażenie szkoleniowe, części zapasowe i naprawcze, szkolenie personelu, usługi logistyczne ze strony polowych zespołów wsparcia technicznego (TAFT), rządu USA i wykonawcę kontraktu, wsparcie logistyczne i inżynieryjne, integrację i kontrolę systemów (SICO), wsparcie techniczne w terenie oraz inne powiązane elementy logistyki i programu wsparcia (Kolejne PAC-3 MSE dla Korei, 2018-09-17)
Analiza
Pierwsze informacje o rozpoczęciu negocjacji amerykańsko-tureckich ws. sprzedaży systemu Patriot pojawiły się w 16 lipca podczas międzynarodowych targów lotniczych Farnborough 2018 w Wielkiej Brytanii. Jest to trzecia próba zakupu amerykańskiego systemu, poprzednie dwie w 2013 i 2017, odrzucono po wstępnym wyborze ofert chińskiej i rosyjskiej (THAAD dla Arabii Saudyjskiej, 2018-11-30).
Turcja była zainteresowana pozyskaniem systemu obrony powietrznej dalekiego zasięgu od 2007 w ramach programu T-LORAMIDS (Turkish Long-Range Air and Missile Defense System), którego jednak przebieg był dość burzliwy. W listopadzie 2015 odrzucono bowiem ostateczną ofertę chińskiego koncernu CPMIEC (China Precision Machinery Export-Import Corporation) na zestawy FD-2000, czyli eksportową wersję Hong Qi-9 (HQ-9), a więc kopii rosyjskiego S-300. Wybór był od początku krytykowany przez państwa zachodnie. Brano pod uwagę także francuski MBDA SAMP/T z pociskami Aster 30 oraz rozwijany przez USA, Niemcy i Włochy system MEADS (Medium Extended Air Defense System) (S-300PMU-2 dostarczone do Syrii, 2018-10-03).
Niespodziewanie, 18 listopada 2017 Turcja ujawniła, że rozważa zakup rosyjskiego systemu S-400 Triumf, co zatwierdzono 27 grudnia. Negocjacje miały być prowadzone od roku. Decyzja Ankary ponownie stanęła w ogniu krytyki Zachodu. Ostatecznie, zawarto umowę na dwie baterie systemu warte ok. 2,5 mld USD (9,42 mld zł) z rozpoczęciem dostaw w lipcu 2019, natomiast rozmieszczanie w październiku tego samego roku (Amerykański system OPL dla Ukrainy, 2018-08-29; Program Wisła: rekordowa umowa podpisana, 2018-03-28).
Co ciekawe, 31 października bieżącego roku prezydent Turcji Recep Tayyip Erdoğan zapowiedział rozpoczęcie prac nad rodzimym systemem obrony powietrznej dalekiego zasięgu o kryptonimie Siper. W prace nad nim zaangażują się koncerny Tübitak SAGE, ASELSAN i Roketsan, a pierwsze dostawy są przewidywane pod koniec 2021. Porozumienie o współpracy między koncernami zostało podpisane 16 stycznia (Embargo na tureckie F-35, 2018-06-21).